Over aanklagen, kort op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik ...

leren en opbouwen (VT-begeleider Johan, INT13).
Co-assessment is hier een combinatie van self-assess-
ment en assessment door de begeleider. De uiteindelijke
beslissing blijft echter in handen van de begeleider.
In het onderstaande voorbeeld gaan we een kijkje
nemen in Geel. Niet omdat het daar per se beter verliep
dan elders, maar omdat ik de link met het bij ACE gehanteerde
competentieprofiel wil leggen (zie praktijkvoorbeeld
1 hierboven).
Praktijkvoorbeeld 19: Individuele evaluatiegesprekken
(ACE – locatie Geel)
In het project ACE locatie Geel kon ik drie evaluatiegesprekken
met jongeren meevolgen. Het instrumentarium
dat hierbij wordt gebruikt zijn het begeleidingsplan
en het competentieprofiel (zie bijlagen 7 en 6).
De wijze waarop deze instrumenten in het voortraject
worden ingezet en hoe ze zich tot elkaar verhouden,
zet ik verderop in de tekst uiteen in praktijkvoorbeeld
22. Hieronder beschrijft projectleider Greet het gebruik
van het competentieprofiel:
‘Die [de jongere] vult dat zelf in en de begeleider vult dat
in. […] Ze vullen dat zelf in en we trekken daar een moment
voor uit. In het begin lieten we dat de jongeren vooraf, voor
het gesprek zelf doen, dat werkt niet altijd, omdat… ik vind
dat is te weinig gebeurd. Er moeten echt voorbeeldjes bij zijn.
Ze moeten wat dingen kunnen noteren. Als we dat na twee
maanden terug vastpakken, moeten we perfect weten wat
er toen gezegd is geweest. Dus dat moet daaruit blijken. En
daarom doen we het nu op echt een dag voortrajecten, dat
we daar ergens twee uur voor uittrekken. Elke jongere met
zijn profiel krijgt nog eens een uitleg: wat is de bedoeling,
systematisch overlopen van elke competentie. Dus er moet
een voorbeeld bij zijn, denkt ge nog eens aan toen dat… Ja,
op die manier dus. Dan doet een begeleider dat, die overleggen
efkes. Die schrijven ook voorbeeldjes op. En dan wordt
dat samengelegd om tot een overeenkomst eigenlijk te komen.
En meestal vindt dat zich elkaar wel. Er zijn natuurlijk altijd
jongeren die zich systematisch onderschatten of overschatten,
maar dat is zeker niet de [helft], bijlange na niet. Dus
de grote meerderheid heeft een vrij correct beeld. Niet altijd
de eerste keer als ze dat moeten doen, maar vanaf dan hebben
die een vrij correct beeld van hoe ze functioneren. Het is dus
op basis van observaties, op basis van een zelfbeoordeling en
Over aanklampen, kOrt Op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik maken…
op basis van het gesprek dat daaruit voortvloeit. […] Dus die
informatie kunnen we allemaal gebruiken om daar een correct
beeld van te krijgen.’ (projectleider Greet, INT01)
Behalve co-assessment gebruiken de ACE-begeleiders
ook andere evaluatiemethoden:
- observatie van jongeren tijdens de activiteiten
- tijdens werkopdrachten de concrete resultaten beoordelen
- vaardighedensassessment (zie praktijkvoorbeeld 16).
De individuele evaluatiegesprekken met de jongeren
vinden plaats op een woensdag in Geel in het gebouw
waar SIBEKEM (een filiaal van WEB) kantoorruimte
huurt. Ik arriveer rond 9.10 uur en neem de trap naar
de tweede verdieping. In de traphal ontmoet ik een
jongen die een broodje aan het eten is. Is dat er een van
het voortraject?, vraag ik me af. Dat blijkt ook zo te
zijn. Wanneer ik het vaste voortrajectlokaal binnenstap
en de twee begeleiders begroet (Leen heb ik al ontmoet
in Turnhout, Liesbeth zie ik voor de eerste keer, is
nieuw en niet zo lang geleden aangeworven), komt de
jongen ook binnenlopen. Hij heet Bruno. Leen vraagt
hem eerst zijn broodje op te eten en pas dan terug te
komen voor het evaluatiegesprek. Hij verlaat het lokaal.
Het eerste gesprek, met een meisje, is al achter de
rug. Ik spreek af met Leen dat ik de voormiddag blijf
om de gesprekken te volgen. Tussendoor wissel ik ook
van gedachten met haar. In het lokaal, waar doorgaans
de VT-activiteiten met de jongeren plaatsvinden, staan
tafels in een u-vorm opgesteld. Het lokaal geeft me de
indruk van een wat sober ingerichte vergaderzaal. De
twee begeleidsters hebben met hun dossiers plaatsgenomen
achter een tafel aan het middelste raam. De
jongere zit tegenover hen op een stoel. Het doet wat
denken aan een examen of sollicitatiegesprek. Ik kies
een stoel uit en ga naast de begeleiders zitten.
Vijf minuten later is Bruno terug en kan het evaluatiegesprek
van start gaan. Het scenario loopt ongeveer
gelijk voor de drie gesprekken die ik die ochtend kan
observeren. Leen overloopt een na een de verschillende
competenties van het profiel samen met Bruno. Het gesprek
loopt eerst een beetje stroef. (Dat is normaal. De
meeste VT-jongeren moeten wennen aan deze manier
van gespreksvoering. Ze stellen zich terughoudend op
en laten het gesprek door de begeleider sturen. Soms
102