Over aanklagen, kort op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik ...

More documents

Recommendations

Info

worden georiënteerd niet op basis van hun behoeften of als gevolg van een positieve studiekeuze maar op grond van hun falen in ‘hogere’ studierichtingen (zie ook Douterlungne 1994; Douterlungne et al. 2001). Het gevolg is dan ook dat probleemgroepen (schoolmoeë leerlingen, maatschappelijk kwetsbare jongeren, spijbelaars) sterk vertegenwoordigd zijn in het deeltijds onderwijs. Het merendeel van deze jongeren kiest trouwens ook niet voor de combinatie van leren en werken. Voor velen is het beperkte aantal schooldagen de voornaamste motivatie om in te stromen (Ruelens 2004: 9). Een tweede knelpunt is dat het alternerend leren binnen het systeem van deeltijds onderwijs onvoldoende wordt gerealiseerd. Bijna de helft van de jongeren heeft geen arbeids- of werkervaringsplaats (Ruelens 2004: 9). Een aanzienlijk aantal deeltijds lerende jongeren loopt school, maar werkt niet of heeft geen zinvolle invulling van de niet-schoolse tijd. Verklaringen voor het niet-invullen hiervan worden onder meer gezocht in het problematische profiel van sommige jongeren en in een tekort aan geschikte arbeidsplaatsen (Ruelens 2004: 9-10). Er speelt hierbij een afromingseffect: alleen leerlingen met relatief goede arbeidskenmerken komen aan de bak. De ’besten’ krijgen voorrang (Douterlungne et al. 1997: 65; Vancoillie 1996). Door dit alles hoeft het niet te verwonderen dat het deeltijds onderwijs met een uiterst negatief imago te kampen heeft. 1.3 alternatieven: brugprojecten en voortrajecten Voor jongeren in het deeltijds onderwijs die geen werk hebben, niet arbeidsrijp zijn of in probleemsituaties verkeren, werden in de loop der jaren twee alternatieve invullingen uitgedacht. Het gaat om twee schakels in het individueel werktraject van jongeren – brugprojecten en voortrajecten – die werden toegevoegd om de opstap naar werk te stimuleren. Het ESF speelde en speelt nog steeds een voorname rol bij de ondersteuning en financiering van zowel brugprojecten als voortrajecten. Over aanklampen, kOrt Op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik maken… 1.3.1 brugprojecten Het concept ‘brugproject’ werd in 1990 in het leven geroepen voor de ‘arbeidsonrijpe’ jongeren in het DBSO. Dat zijn jongeren die niet onmiddellijk regulier werk willen of aankunnen (Douterlungne et al. 1997: 25). Brugprojecten hebben sedertdien een vaste plaats verworven in het landschap van het deeltijds leren en fungeren als een onmisbare schakel tussen opleiding en arbeidsmarkt. Brugprojecten richten zich tot jongeren die er niet in slagen onmiddellijk na gewone bemiddelingsactiviteiten een gepaste tewerkstelling te vinden in het normale economische circuit. Het zijn jongeren met gebrek aan een aantal essentiële basisattitudes om in te treden in de arbeidsmarkt en zich te handhaven in het productieproces. Vooraleer zij aan reguliere tewerkstelling toe zijn, hebben ze niet alleen nood aan opleiding en bemiddeling, maar ook aan gestructureerde individuele opvang en begeleiding waarin ze geactiveerd en gemotiveerd worden om hun situatie in handen te nemen. De promotor van een brugproject verbindt zich ertoe om gedurende maximaal 10 maanden en gedurende 20 uur per week een begeleide praktijkopleiding aan te bieden aan een groep jongeren met het oog op een spoedige inschakeling in het gewone arbeidscircuit. (bron: http://www.ond.vlaanderen.be/dbo/projecten/projecten_alternerend%20leren_brug.htm) 1.3.2 voortrajecten De allereerste voortrajecten in Vlaanderen zijn ont- staan vanuit de vaststelling dat de doelstellingen van de brugprojecten voor een heel aantal jongeren te hoog gegrepen zijn. In het totaaltraject situeert het alternatief van voortrajecten zich derhalve vóór de brugprojecten. Voortrajecten werden in de eerste plaats gezien als een ‘pre-screening’ en voorbereiding op de brugprojecten (Ruelens 2004: 13). In 1997 verscheen een verslag van de Commissie deeltijdse leerplicht aan de Koning Boudewijnstichting (Douterlunge et al. 1997). Voortrajecten worden daarin omschreven als een onderdeel in de inhoudelijke invulling van het traject voor deeltijds leerplichtigen. De commissie onderscheidt voor deze fase een viertal doelgroepen: jongeren die nog niet over de nodige basisvaardigheden beschikken om te participeren aan de arbeidsmarkt, jongeren die nog geen duidelijke stu- 10
die- en/of beroepskeuze hebben gemaakt, maatschappelijk kwetsbare jongeren die om persoonlijke redenen niet kunnen functioneren noch op school noch op het werk en laattijdige instappers in een deeltijds systeem (Douterlungne et al. 1997: 63). Er wordt in het verslag ook gesignaleerd dat voortrajecten reeds in zekere mate door de drie deeltijdse systemen (leertijd, DBSO, deeltijdse vorming) werden uitgewerkt maar nog onvoldoende werden geprofileerd. Bovendien moest het aanbod worden uitgebreid (Douterlungne et al. 1997: 87). Verder pleit de commissie voor een nauwere samenwerking tussen de drie systemen en voor een regionaal aanbod van voortrajecten zonder overlappingen (Douterlungne et al 1997: 64). Ook wordt erop gewezen dat men bij de intake moet vermijden om alle jongeren die geen werk hebben te beschouwen als arbeidsonrijp. Geen werk hebben is eerder een zaak van gebrek aan serieuze bemiddeling naar werk (Douterlungne et al. 1997: 65). Vooral het vormingswerk nam het voortouw in de ontwikkeling van initiatieven op het vlak van voortrajecten (hoewel ook sommige CDO’s pogingen ondernamen om een eigen systeem van voortrajecten uit te bouwen). Dat is niet toevallig, de visie en methodieken van het vormingswerk (actief, participatorisch, ervaringsgericht) sluiten nauw aan bij de noden en behoeften van de deeltijds lerende jongeren. Echter, op het terrein kenden initiatieven rond voortrajecten een zeer verscheiden invulling, zowel naar inhoud als naar vorm. De geleverde inspanningen bleven versnipperd en het aanbod was niet coherent. Ondanks de expertise had het vormingswerk enige tijd nodig om de eigen praktijk systematischer vorm te geven, te evalueren, bij te sturen en te verfijnen. (Ruelens 2004: 10). Om voortrajecten uiteindelijk structureel te kunnen verankeren, is een eenduidig concept nodig. Een eerste poging tot denkwerk werd ondernomen in 1998 door het Hoger Instituut voor de Arbeid (HIVA) en de vormingsorganisatie Arktos. Dit resulteerde in een eerste conceptnota (Douterlungne 1998). Een gezamenlijke inspanning van het HIVA en de vormingsorganisaties VCLV (thans Groep Intro) en Arktos resulteerde in 2004 in een tweede conceptnota (Ruelens 2004). Het uitwerken van voortrajecten is ook een van de vijf onderdelen van het Equal-project Janus (mei 2005 – april 2008). Dit Over aanklampen, kOrt Op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik maken… project moet bijdragen tot de opwaardering van het opleidingsconcept waarin leren en werken gecombineerd worden (zie http://ond.vlaanderen.be/dbo/ projecten/projecten_janus.htm). Niet alleen op het terrein maar ook in beleidsteksten werd de voorbije jaren meer en meer benadrukt dat deeltijds leren een voltijds engagement vraagt. Voortrajecten moeten daartoe bijdragen en via mainstreaming een vaste waardevolle schakel worden in het systeem. Het voltijds engagement in het deeltijds onderwijs wordt als grondprincipe nadrukkelijk voor het voetlicht gesteld in de beleidsnota’s van onderwijsminister Frank Vandenbroucke (2004, 2006, 2007a). 1.4 voortrajecten in het actuele beleid 1.4.1 voortrajecten: officiële definitie en doelgroep Het voortraject is een schakel in een arbeidsmarktgericht totaaltraject voor deeltijds lerende jongeren die nog niet aan werk toe zijn. Dit totaaltraject situeert zich buiten de verplichte uren schooltijd en heeft de integratie van de jongere in het reguliere arbeidscircuit als doel. De schakel van voortrajecten gaat in de regel vooraf aan de schakel van brugprojecten. De doelgroep van voortrajecten wordt in de circulaire die de oproep voor het schooljaar 2007-2008 aankondigt als volgt omschreven ((Vandenbroucke 2007b: 3): ‘De doelgroep bestaat uit jongeren die via de verschillende systemen van deeltijds leren en werken een opleiding en tewerkstelling ambiëren. Deze jongeren worden op basis van de resultaten van intake en een methodische screening in samenspraak met de trajectbegeleider van het centrum of de leertrajectbegeleider van Syntra Vlaanderen geselecteerd onder de regelmatig ingeschreven jongeren uit het Centrum Deeltijds Onderwijs of Centrum Deeltijdse Vorming of Syntra. De jongeren zijn ingeschreven als werkzoekende bij de VDAB/BGDA (de BGDA heeft sinds kort een andere naam aangenomen: ACTIRIS). Een jongere die voor de leeftijd van 18 jaar in een CDO/CDV of Syntra-lesplaats is ingeschreven, kan 11
Page 1 and 2: Over aanklampen, kort op de bal spe
Page 3 and 4: Over aanklampen, kOrt Op de bal spe
Page 5 and 6: inleiding doelstellingen Gedurende
Page 7 and 8: tweeledige doelstelling - een verge
Page 9: 1.1.2 leertijd Het systeem van deel
Page 13 and 14: Dit kan door te kiezen voor een loc
Page 15 and 16: niet zo dat schools onderwijs altij
Page 17 and 18: mingswerk met name geëvolueerd naa
Page 19 and 20: is betekenisgericht wanneer de lere
Page 21 and 22: ten van individuele jongeren in de
Page 23 and 24: is dat personen hebben en kunnen me
Page 25 and 26: zelfsturing door de lerende (dit he
Page 27 and 28: Over aanklampen, kOrt Op de bal spe
Page 29 and 30: de culturele omgevingen waarin jong
Page 31 and 32: te leren (van der Veen et al. 2005:
Page 33 and 34: Authentieke assessment is beoordeli
Page 35 and 36: 3.1 probleemstelling 3.1.1 Uitgangs
Page 37 and 38: Figuur 3.1 Vereiste competenties vo
Page 39 and 40: 2 Spanningsveld op het niveau van m
Page 41 and 42: 4.1 Onderzoeksbenadering en -method
Page 43 and 44: - verslagen ESF-themawerking voortr
Page 45 and 46: hooFdStuk 5 de projecten in vogelvl
Page 47 and 48: 5.1.2 effect brussel Organisatie JE
Page 49 and 50: zicht hebben op en kunnen omgaan me
Page 51 and 52: 5.1.5 travak 2 kortrijk Organisatie
Page 53 and 54: stemd aanbod te komen. - Het borgen
Page 55 and 56: Innovatieve meerwaarde - De mogelij
Page 57 and 58: 5.2 algemene vergelijking 5.2.1 ver
Page 59 and 60: vzw. De Ploeg. Bovendien is er het
Page 61 and 62:
agressief gedrag, brutaal, onrust s
Page 63 and 64:
uiting als de jongeren op uitstap g
Page 65 and 66:
Tijdens een vaardigheidsrally in Ef
Page 67 and 68:
6.2 visies op voortrajecten als sch
Page 69 and 70:
te aanpak: ‘We moeten daar niets
Page 71 and 72:
) Cyclisch trajectmodel Figuur 6.2
Page 73 and 74:
en selectie op basis van een deugde
Page 75 and 76:
ke plaats inneemt: ‘NAPOLEON Revi
Page 77 and 78:
Een aantal projecten die het voortr
Page 79 and 80:
commentaar, zodat de kijker de bood
Page 81 and 82:
Het daaropvolgende groepsgesprek ve
Page 83 and 84:
Of het concept zo vernieuwend is, l
Page 85 and 86:
Een dergelijke activiteit waarbij v
Page 87 and 88:
aanleiding van een volgwerkdag in e
Page 89 and 90:
oepen de speelvogels in de groep ee
Page 91 and 92:
daarvoor een klankbord bij Mark. In
Page 93 and 94:
van de jongeren op maat van de jong
Page 95 and 96:
Dat is min of meer wat beoogd wordt
Page 97 and 98:
van deeltijds lerende jongeren naar
Page 99 and 100:
een systeem, bijvoorbeeld om iets t
Page 101 and 102:
niet zo dat ze moeten koken en of d
Page 103 and 104:
moet de begeleider er echt wel de a
Page 105 and 106:
Tabel 6.3 Aanbodsturing en instroom
Page 107 and 108:
6.3.7 Organisatie, samenwerking en
Page 109 and 110:
problemen. Op dat eigenste moment k
Page 111 and 112:
informeren. Dus in die zin hebben w
Page 113 and 114:
Dit bevestigt het belang dat tal va
Page 115 and 116:
5 Afstemming groepsgericht - indivi
Page 117 and 118:
9 Positieve, respectvolle benaderin
Page 119 and 120:
Heterogene groepen dragen een aanta
Page 121 and 122:
17 Centruminterne locatie In een we
Page 123 and 124:
ken (Leerlingenzorg in het vmbo en
Page 125 and 126:
Tabel 6.4 Succesfactoren Over aankl
Page 127 and 128:
6.4.3 belemmeringen 1 Administratie
Page 129 and 130:
om maar te droppen en eruit te hale
Page 131 and 132:
10 Toeleiding: continue instroom Ee
Page 133 and 134:
16 Gebrek aan (sociaal) engagement
Page 135 and 136:
Wat we uit de oplijsting van belemm
Page 137 and 138:
7 Verfijning taak trajectbegeleider
Page 139 and 140:
De sterke punten (Strenghts): betre
Page 141 and 142:
13 Travak 2 Kortrijk 18 Vasva 2 (1)
Page 143 and 144:
6.7 samenvatting 6.7.1 doelpubliek
Page 145 and 146:
in de arbeidssfeer te situeren. Van
Page 147 and 148:
aangegrepen om het succes van voort
Page 149 and 150:
temin sluit dit in de structurering
Page 151 and 152:
trajectbegeleiders zijn welhaast ee
Page 153 and 154:
7.2.2 aanbevelingen ten aanzien van
Page 155 and 156:
Over aanklampen, kOrt Op de bal spe
Page 157 and 158:
Page 159 and 160:
Page 161 and 162:
Page 163 and 164:
BIjLAgEn Overzicht bijlagen Bijlage
Page 165 and 166:
ijlage 2 Overzicht interviews Code
Page 167 and 168:
ijlage 3 Overzicht observaties Hier
Page 169 and 170:
Producten: collage; persoonlijk cv
Page 171 and 172:
- Anderstalige nieuwkomers: 2 - Nie
Page 173 and 174:
Observatie 11 (OBS11) Project: Vasv
Page 175 and 176:
ijlage 4 leidraad interviews Topics
Page 177 and 178:
- observatie - portfolio OPDRACHT P
Page 179 and 180:
Page 181 and 182:
Page 183 and 184:
Page 185 and 186:
Page 187 and 188:
Page 189 and 190:
Page 191 and 192:
Page 193 and 194:
Page 195 and 196:
Page 197 and 198:
ijlage 9 vaardigheidsrally effect b
Page 199:
Colofon Verantwoordelijke uitgever
show all

Over aanklagen, kort op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik ...

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

Delete template?

Save as template?