Over aanklagen, kort op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik ...

naar de middag toe te verslappen. Uit een later gesprek
met Mieke (OBS09) kom ik te weten dat hij in het begin
van zijn voortraject met niets wou meedoen en dat
hij regelmatig keet schopte. Dat is vandaag niet het
geval, er is dus vooruitgang. Maar hij ligt niet goed in
de groep van volwassenen. Wanneer aan het eind van
mijn observatiebezoek Chris me met de auto een lift
geeft naar het station rijdt een jongeman, Dave, met
ons mee (hij moet ergens in de stad een boodschap
doen). Dave lucht zijn ongenoegen tijdens de rit. Hij is
niet te spreken over de travak’ers: vooral die Marokkaanse
jongen is niet te doen. En Sabri (de Kosovaar)
laat zich door hen meeslepen terwijl hij anders echt wel
zijn best doet.
Zelfevaluatie en feedback bij dit soort werkervaringsactiviteiten
lopen volgens Chris nogal moeizaam.
In principe moeten de jongeren na elke activiteit hun
ervaringen van de dag noteren. Zonder intensieve
begeleiding gaat het niet want de jongeren krijgen het
moeilijk op papier. En er zijn ook praktische bezwaren.
Vandaag bijvoorbeeld moeten de travak’ers op de trein
worden gezet en is er geen tijd voor serieuze feedback.
6.3.5 evaluatie
In de praktijk van voortrajecten neemt evaluatie een
belangrijke plaats in. Hoe doelgerichter en sneller het
leerproces van een jongere vordert, hoe sneller hij of
zij de opstap kan maken naar een volgende fase in zijn
of haar leerwerktraject. Peiling en evaluatie van het
competentieniveau en de persoonsontwikkeling van
jongeren kunnen op verschillende tijdstippen van het
voortraject een plaats krijgen:
- inschrijving in het centrum (toeleider)
- screening van de beginsituatie in het centrum
- intakegesprek(ken) met de jongere
- tussentijdse formatieve evaluatie: vaardighedenassessment,
co-assessment, self-assessment, peerassessment,
individuele opvolgingsgesprekken met
jongeren, interne opvolging van het voortrajectplan,
externe opvolging
- permanent: observatie, vaststelling van concrete
resultaten, feedback, portfolio, groeidossier;
- summatieve eindevaluatie.
Over aanklampen, kOrt Op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik maken…
Strategie 8: screening van de beginsituatie
De eerste stappen in het voortraject gaan er eigenlijk
aan vooraf. Vooraleer een jongere effectief een voortraject
aanvangt, gebeurt namelijk een aantal voorbereidende
acties of interventies in het totale leerwerktraject
van een deeltijdse lerende jongere. Het betreft inschrijving
in het centrum, intakegesprek bij de trajectbegeleider,
screening van de beginsituatie, trajectbepaling en
intakegesprek met de VT-begeleider.
De manier waarop deze acties worden aangepakt en
het concrete verloop van de overdracht van toeleider
naar aanbieder zijn voor een deel bepalend voor het
succesvolle verloop van een voortraject, toch zeker de
beginfase. Zo moet bijvoorbeeld het inschrijvingsgesprek
op het centrum meer zijn dan een formaliteit.
Het moet een positief eerste contact zijn met de jongere
en de ouders (zie ook Leus 2007).
In het bijzonder de screening van de beginsituatie
in de onthaalperiode van een centrum is iets wat de
meeste actoren in het onderzoek in toenemende mate
als een sleutelelement bij de oriëntering van jongeren
naar voortrajecten, brugprojecten, tewerkstelling of
persoonlijke ontwikkelingstrajecten naar voren schuiven
(zie ook 6.4).
Screening bij onthaal is gericht op het maken van een
‘portret’ van de jongere en heeft verscheidene functies:
- de bepaling van het instapniveau van de jongere
(verschillende competenties, noden, interesses)
- de bepaling van het individuele traject van de jongere
- de opstelling van een trajectbegeleidingsplan (vanaf
schooljaar 2007-2008: Individueel Transitieplan)
- de opstelling van werkpunten waarover met de
organisator van het voortraject, de begeleider van het
brugproject of de werkgever kan worden gecommuniceerd
- Peiling naar de persoonlijke interesses, hobby’s van
jongeren (wat in voortrajecten wordt aangegrepen
om de jongeren te motiveren)
(cf. Verslag vergadering Themawerking Voortrajecten
screeningsinstrument Gemeenschapsonderwijs
(GO!), 19 december 2006).
Ik ben even nagegaan in de onderzoeksgegevens in
welke mate in de verschillende projecten oriëntering
96