Over aanklagen, kort op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik ...

een systeem, bijvoorbeeld om iets te tellen), aandacht/
oplettendheid (goed luisteren naar instructies), mondigheid
en initiatief (vragen stellen aan de instructeur
als je iets niet begrijpt).
Na elke test volgt een rondje feedback en evaluatie.
De begeleiders proberen de jongeren tot reflectie aan
te zetten: wat hebben ze gezien bij de anderen toen ze
rondkeken? Wat is de bedoeling van deze test? Wat leer
je ermee? Enzovoort. De jongeren weten daar meestal
vlot op te antwoorden. Een paar keer vermelden ze
ook ‘inzicht’ als getoetste competentie. De begeleiders
merken dit niet als ‘fout’ aan, hoewel de eerste vier
opdrachten in feite weinig inzicht vragen.
Alhoewel, de eerste test (3 minuten test) mag ik zelf
meedoen en ik tuin er met open ogen in: instructies
niet nauwkeurig genoeg gelezen. Dominique grijpt
dit onmiddellijk aan bij de feedback achteraf. Als in je
in een bedrijf een opdracht moet uitvoeren of een machine
bedienen, lees eerst goed alle instructies en vlieg
er niet onmiddellijk in als een kip zonder kop nadat je
de eerste instructies hebt gelezen.
De opeenvolgende toetsen zijn op zich niet zo moeilijk
maar ze vragen aanhoudende concentratie en zijn
in een aantal gevallen saai, eentonig en vervelend. Dat
is volgens de begeleiders ook de bedoeling, leggen ze
uit aan de jongeren. Deze opdrachten dienen vooral
om testvaardigheden te toetsen. Soortgelijke tests
worden ook in bedrijven afgenomen om na te gaan
hoe sollicitanten kunnen functioneren op de werkvloer
(vooral bij eenvoudig, uitvoerend, routinematig werk).
Werknemers worden daar ook regelmatig op gecontroleerd
in de uitvoering van werkopdrachten. ‘Het
uittesten van uithoudings- of doorzettingsvermogen kun je
het best met opdrachten die niet zo aanspreken.’, stelt in dit
verband VT-begeleider Chris (werkzaam bij ak[trac]
tie, aanbieder voor Travak 2 Kortrijk (INT26)). Niettemin
hebben Dominique en Wies voor afwisseling
gezorgd in de samenstelling van het assessment center.
De opdracht ‘Zoek de 10 verschillen’ bijvoorbeeld is
meer een tussendoortje om de taakspanning wat te
verminderen.
Tijdens de middagpauze praat ik met Dominique en
Wies nog wat na over het gebeurde van de ochtend.
Het valt tot nu toe goed mee, vinden ze. De jongeren
zijn bereidwillig en werken vlot mee. Een paar
Over aanklampen, kOrt Op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik maken…
maanden geleden zouden ze dit wellicht niet gedaan
hebben. Deze opdrachten, hoe saai ze ook mogen zijn,
voeren ze in het voortraject wel degelijk uit, op school
zou dat niet lukken.
Ik moet al om 13.30 uur vertrekken voor een andere
afspraak, maar ik kan nog een stukje meemaken van de
eerste proef na de pauze (met een bezoek tussenin aan
de kringwinkel, zie praktijkvoorbeeld 5). De geplande
activiteit is een simulatie van fabrieksmatige handarbeid.
De jongeren krijgen elk een set materiaal (2 gele
bakjes, 1 plastic zakje, ‘vijzen’, ‘moeren’ en ‘rondellen’) en
moeten daarmee eenvoudige, routinematige handelingen
uitvoeren (bijvoorbeeld dingen in elkaar steken of
losdraaien en op een bepaalde manier sorteren). Het
oogmerk is om na te gaan of de jongeren werktempo
kunnen aanhouden, onder druk kunnen werken,
voldoende nauwkeurig zijn. Het is niet zeker of de
jongeren het werk zinvol vinden. Ik hoor Dries (een
jongen van 17) schamper opmerken: ‘Dit werk wordt
door machines gedaan.’ Een punt dat de begeleiders naar
alle waarschijnlijk in hun feedback wel zullen hebben
aangeraakt… (Maar daar was ik er niet meer bij.)
Praktijkvoorbeeld 17: Vaardigheidsrally
(Effect Brussel)
Een soortgelijke vorm van vaardighedenassessment
is de vaardigheidsrally. Tijdens de onderzoeksperiode
werd de vaardigheidsrally twee maal geprogrammeerd
bij Effect Brussel. De eerste maal gebeurde dit met een
groep van een tiental VT-jongeren die werden toegeleid
door het CDV van het nabijgelegen Vormingscentrum
Foyer. De tweede maal betrof het de groep jongeren
van het CDO Laken waarvan ik al tijdens twee observatiesessies
een zestal jongeren had kunnen volgen
(OBS06, OBS10). Helaas arriveerde ik tot twee keer toe
te laat. Bij de tweede rally (die plaatsvond op 13 juni
2007) bleek uit een nagesprek met jongerenbegeleider
Inge dat er slechts drie jongeren van Effect Brussel aan
de rally hadden deelgenomen. De jongeren van Effect
Gent, die ook waren uitgenodigd, waren niet komen
opdagen, hoewel ze daags tevoren stellig hadden
beloofd aan hun begeleider om naar Brussel te gaan.
Misschien waren ze afgeschrikt door de proeven? Inge
geeft dan aan dat ze bij Effect Brussel proberen deze
soort van activiteiten niet vooraf aan te kondigen.
99