Over aanklagen, kort op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik ...

‘[…] voor het ESF moeten de jongeren ingeschreven
worden, dan direct ingeschat worden en starten in een voor-
traject. Wij hebben bewust gezegd van wij kunnen dit niet
doen, ook omdat wij niet op die manier kunnen screenen. En
we willen ze toch minstens twee weken bezig gezien hebben
voordat wij hen proberen zo goed mogelijk in een groep te
plaatsen en dan nog. Dan zijn er nog die misschien verkeerd
zitten.’ (INT03)
Na afloop van de screeningsperiode werd een
overleg georganiseerd met de centrumcoördinator, de
trajectbegeleiders en de VT-begeleiders om hun observaties
en bevindingen samen te leggen en portretten
te maken van de jongeren. Op grond daarvan werden
dan de VT-groepen samengesteld. De coördinator en
tewerkstellingsbegeleiders van het CDO Boom vonden
dit in ieder geval een leerzame en complementaire manier
van werken, zo blijkt uit het van hen afgenomen
interview:
‘We hebben de extra-muros-activiteit samen gedaan met
de VT-begeleiders. Die hebben een andere kijk, zij letten ook
op andere competenties. Zij merken bijvoorbeeld op dat een
jongere een tekort aan groepsbinding vertoont, of iemand de
haantje-de-voorste wil zijn of niet. Trajectbegeleiders nemen
die bril over en krijgen een ander beeld van de leerlingen.
Dat werkt complementair.’ (INT18)
Strategie 9: assessment
In 3.3.4 heb ik de waarde van assessment uiteengezet
binnen het leerproces van een voortraject. Hieronder
komen twee vormen van assessment in groepsverband
aan bod die ik in de uitvoering van het onderzoek heb
aangetroffen. De eerste is een vaardighedenassessment
bij ACE (praktijkvoorbeeld 16), de tweede een vaardigheidsrally
bij Effect Brussel (praktijkvoorbeeld 17).
Praktijkvoorbeeld 16: vaardighedenassessment
(ACE)
In het ACE-project wordt de leervordering regelmatig
gepeild aan de hand van een vaardighedenassessment.
De opzet komt in de buurt van een assessment
center. In een assessment center wordt door middel
van praktijksimulaties relevant gedrag opgeroepen
dat vervolgens wordt beoordeeld door meerdere
Over aanklampen, kOrt Op de bal spelen, grenzen verleggen en de klik maken…
getrainde observatoren. Op een gestandaardiseerde en
controleerbare wijze wordt dan een verzameling van
gedragskenmerken of competenties in kaart gebracht
die bepaalt of een individu al dan niet in een bepaalde
beroepssituatie effectief kan functioneren (Dochy &
Struyven 2002; Bruijns 2002). De term ‘center’ geeft
aan dat het gaat om een beoordeling waarbij meerdere
kandidaten tijdens een- of meerdaagse bijeenkomsten
individueel of samen oefeningen uitvoeren (Bruijns
2002; Van Beirendonck 1998).
We halen projectleider Greet aan over assessment in
ACE:
‘Een assessment, echt zo de traditionele assessmentopdrachten,
die zitten erin, maar soms gebeurt het, er is al eens
een keer dat we dat over vier weken gespreid hebben, dus dat
dat echt zo een blok assessment is geweest. Nu omdat die
groep (er zijn er die dat al eens gehad hebben, die al verder in
het traject [zitten]), wordt er af en toe zo eens een opdracht
tussengegooid voor een deel van de groep of voor de ganse
groep als dat uitkomt of wenselijk is. Dus dat is wat verschillend.’
(projectleider Greet, INT01)
Zo’n assessment heb ik kunnen observeren op de locatie
van ACE in Turnhout (OBS01). In het vormingslokaal
zitten drie jongens en twee meisjes rond een zestal
aaneengeschoven tafels. Vandaag worden ze bijna de
gehele dag aan een serie ‘tests’ onderworpen. Daarvoor
hadden ze oude papier moeten sorteren in het atelier
op het gelijkvloers, maar voortaan (vanaf 10.45 uur) is
grotere inspanning vereist. Er hangt een examensfeertje
in het lokaal. Dominique en Wies leiden de tests en geven
afwisselend de nodige instructies. Van de geplande
‘testbatterij’ kan ik zes onderdelen observeren (zie
beschrijving observatie 1 in bijlage 3). De vier eerste
tests gebeuren individueel en zijn wat ‘schools’ van
karakter. Daar zijn de jongeren aan gewend (wat niet
wil zeggen dat ze dit graag doen). Telkens wanneer de
jongeren een toets uitvoeren gaan de beide begeleiders
de jongeren observeren op een aantal competenties en
nemen ze daarvan notitie. Er wordt in het bijzonder
gekeken naar nauwkeurigheid, volharding (volhouden,
blijven doorwerken), concentratie (zich niet laten
afleiden, niet praten of rondkijken), kunnen werken
onder tijdsdruk, systematisch werken (het zoeken naar
98