Dromen - Jeugdboekenweek

Gedicht 2
‘Het huiswerkapparaat’
Shel Silverstein
Uit: Licht op zolder
Fontein, 1995, p. 56
Over de auteur en illustrator
Van weinig dichters zullen zoveel versjes geciteerd worden in bloemlezingen,
kinderboeken en tijdschriften als van Shel Silverstein. Zijn
versjes en tekeningen staan in uitzonderlijke combinatie met elkaar.
Hij schrijft zeer direct over alle kinderprobleempjes en -problemen: over
de ellende van een beugel, hoe ontkom je aan de vaat, neem een blinde
vink als huisdier, en hoe werkt een huiswerkapparaat? Zijn cartoonachtige
tekeningen vormen een duidelijke eenheid met de tekst en zijn
soms onmisbaar om de clou van een gedicht te vatten. Er schuilt een
heerlijke subtiele wijsheid en onverwachte tragiek in alle onderwerpen
die hij aanraakt. Zijn succes in het Nederlandse taalgebied heeft hij ook
te danken aan de fijne vertalingen van Thera Coppen, Hans Dorrestein en
Willem Wilmink.
Werken met het gedicht
De kinderen zitten in een kring. In het midden staat een ‘zware doos’
waarop ‘huiswerk’ geschreven staat.
Het is de bedoeling dat de leerlingen zich spontaan vragen gaan stellen
rond de inhoud van de doos. Ze maken allerlei veronderstellingen.
De leerkracht antwoordt min of meer ontwijkend om zoveel mogelijk
reacties los te weken.
Het is erg leuk werken met een gedicht als de kinderen de tekst uit het
hoofd kennen. Om op een prettige manier te memoriseren kan de tekst
op verschillende overdreven manieren voorgelezen worden:
enthousiast/uitbundig, geheimzinnig, fluisterend, op een zenuwachtige
manier, huilerig, met een heksen- of tovenaarsstem, dromerig, als een
verkoper die een artikel demonstreert,…
Er kan eventueel een echt huiswerkapparaat gebouwd worden in het
lesuur handenarbeid: met houten blokken en latten, met karton, buizen,
kettingen, wielen, lampen, papierrollen, enz.
Zoek er geluid bij of maak zelf geluid door op allerlei materialen te
tikken of te tokkelen. Het apparaat kan ook een apparaat zijn om meer
tijd te hebben. Wat gaan we doen met de vrijgekomen tijd: lezen?
Spelen?
Als slot van het huiswerkproject laat je het gedicht voordragen terwijl
het apparaat werkt. Ondertussen kunnen de kinderen de reacties van de
andere leerkrachten opvragen, en de uitslag van de enquête bekend
maken.
Andere boeken van Shel Silverstein
Het randje van de wereld, Fontein, 1997
Ik val omhoog, Fontein, 1998
Daarna kun je: interviews laten afnemen bij ouders, leerkrachten,
kinderen, een enquête houden over huiswerk of een betoging houden
tegen huiswerk (spandoeken, slogans, rijmpjes).
Per twee kinderen kun je al improviserend een rollenspel
voorbereiden(eventueel trekken ze een kaartje waarop een situatie in
verband met ‘huiswerk’ staat.)
Ook mogelijk is een toneeltje waarin de juffrouw het huiswerk opvraagt
in de klas, maar het is niet gemaakt! Wat zegt de juf/de meester, wat
geven de kinderen als antwoord, geef enkele min of meer aanvaardbare
redenen waarom een huiswerk niet klaar is, of welke zijn uitvluchten die
de kinderen gebruiken wanneer ze niet in orde zijn.
En waarom laat je de kinderen niet eens een artikel over huiswerk
schrijven voor de schoolkrant: voor- en nadelen?
Uit de doos komt nu het gedicht, al dan niet met tekening.
Per twee leerlingen krijgen de kinderen een tekst, die nog met
rijmwoorden moet worden aangevuld. Zo kun je bijvoorbeeld de
woorden ‘bestaat-spelling-goed’ uit de tekst halen. Kunnen ze de
invulwoorden zelf raden?
Het gedicht wordt enkele keren luid en duidelijk voorgelezen, met
aandacht voor de uitspraak van de ‘e’ in kwelling en spelling.
Makkelijk lezen – 133