Dromen - Jeugdboekenweek

Verwerking
Dit fragment leent zich om te spelen met verhalen.
Spelen met titels
De kinderen kiezen tien boektitels en maken er door combineren nieuwe
van. Bijvoorbeeld:
Joris en de geheimzinnige toverdrank & De vierde stad:
De vierde geheimzinnige toverdrank
Joris en de stad
De titels kunnen opgezocht worden in de keuzelijst, de schoolbib, in de
boekenhoek... Hier kan ook gepraat worden over het belang van titels en
over welke titels aanspreken.
Uit de nieuwe titels kiest elk kind er één. Ze bedenken waarover het
boek zou kunnen gaan en schrijven een achterflaptekst. Daarna wordt
een kaft voor het boek ontworpen en wordt een dummy gemaakt.
De leerkracht kan vrij bekende verhalen mixen, de kinderen halen ze uit
elkaar.
Bekende sprookjes kunnen verteld worden vanuit een ander standpunt,
zodanig dat de held(-in) er minder onschuldig uit komt, bijvoorbeeld:
Hans en Grietje vanuit het standpunt van de heks;
Sneeuwwitje vanuit het standpunt van de stiefmoeder;
Klein Duimpje vanuit het standpunt van de oudste broer;
de keizerin vertelt hoe het kwam dat haar man zonder kleren was;
de stiefzussen vertellen hoe Assepoester echt was;
de wolf doet een boekje open over Roodkapje...
Uit een aantal boeken worden illustraties gekopiëerd. De kinderen
krijgen elk twee illustraties, ze gaan het bijpassende boek zoeken, of ze
bedenken er een eigen verhaal bij.
Plastische verwerking: verhalenstromen maken en vermengen
De kinderen werken in groepen van vier en bedenken bij elk soort
verhaal een bijpassende kleur. Elk kind kiest een kleur (soort verhaal).
Met zeer vloeibare verf brengen ze, eventueel op maat van muziek, hun
kleuren aan op een groot vel papier. Ze laten de kleuren in elkaar vloeien
en krijgen zo een Zee van Verhalen. In een nabespreking verduidelijken
ze de kleuren.
Boek 3
Alice in Wonderland
Lewis Carroll
Bew. voor Zuidelijk Toneel, Eindhoven: Carel Alphenaar
Over de auteur
Lewis Carroll, pseudoniem van Charles Lutwidge Dodgson (1832-
1898), doceerde wiskunde en kunstgeschiedenis in Oxford. In zijn vrije
tijd was hij gek op denkspelletjes, op kleine meisjes waarmee hij graag
uitstapjes maakte en op fotograferen. Zo ondernam hij een boottochtje
met de drie dochters van zijn collega Liddell: Lorina, Edith en Alice. Op
hun verzoek vertelde hij onder het roeien een verhaal waarin de
hoofdfiguur Alice heette. In de tijd van Carroll waren de meeste verhalen
voor kinderen akelig braaf. De avonturen van Alice weken daarvan af, ze
zitten vol woordgrapjes, gekke versjes, ze drijven de spot met allerlei
regels en laten zien dat Carroll de fantasie van kinderen hoger aansloeg
dan de schijnheilige ideeën over opvoeding in die tijd.
De avonturen van Alice in Wonderland werd meteen na het verschijnen in
boekvorm in 1865 geweldig populair. Het werd in vele talen vertaald, in
het Nederlands al in 1875, en dat terwijl de taalgrapjes bijzonder
moeilijk te vertalen zijn. Het werd verfilmd, er werd een
balletvoorstelling van gemaakt, en het werd ook ten tonele gevoerd,
zoals in dit fragment.
Over het boek
Alice is door wat een eindeloos durende val lijkt (in slaap gevallen?)
onder de grond beland. Ze wordt door het drinken uit een flesje en het
eten van een koekje telkens groter of kleiner al naargelang de noodzaak.
Ze voert vreemde gesprekken met op zijn minst ongewone wezens: een
dodo, een waterpijprokende rups, een foeilelijke hertogin met een
babybig, een grijnzende kater, een nepsoepschildpad en een griffioen...
Als de zaken uit de hand dreigen te lopen ontwaakt Alice uit haar
droom.
We kozen voor de toneelversie van dit overbekende verhaal. Omdat het
zo vaak vertaald en bewerkt werd, lijkt het ons interessant om ook iets
met enkele van die vertalingen te doen. Tevens inspireerde het verhaal
een hele reeks gerenommeerde illustratoren. Ook dat is de moeite van
het vergelijken waard. Daarom raden we aan om in de bib de
verschillende boeken (zie bibliografie) te ontlenen.
Werken met het fragment
Voor het lezen
Je vertelt over de auteur en geeft de korte inhoud van het verhaal. Je stelt
de verschillende boeken voor. Wij kozen voor de schoolervaringen van
de nepsoep-schildpad en de griffioen. Je leest het prozafragment in de
vertaling van Nicolaas Matsier voor (p. 76-78 in de uitgave 1999 of
p. 98-100 in de uitgave 1989).
Het theaterfragment
Je wijst erop dat film- en theatermakers zich vaak baseren op bestaande
boeken. Je vraagt aan de kinderen of ze zulke films of toneelstukken
kennen. Hoe was de film? Het theaterstuk? En hoe was het boek?
Zij nemen het theaterfragment uit de bundel en beantwoorden volgende
vragen:
- Wie zijn de personages?
- Wat staat er tussen haakjes? (Zinnen die Alice rechtstreeks tegen het
publiek zegt en die de andere personages niet (mogen) horen en regieaanwijzingen
over hoe bepaalde zinnen worden gezegd of wat de
personages moeten doen.)
Vier kinderen lezen het fragment hardop, waarbij een van ze met
neutrale stem de regie-aanwijzingen leest. Met de anderen bespreek je
94 – Zesde leerjaar