Dromen - Jeugdboekenweek

Gedicht 2
‘Dolfijn’
Harriët van Reek
Uit: L.I.K.
Querido, 1998, p. 65
Over de auteur
Harriët van Reek (1957) probeerde na de middelbare school de Haagse
kunstacademie, in de voetsporen van haar vader, tekenaar Jan van Reek.
Na twee maanden stapte ze over naar de lerarenopleiding voor tekenen
en handvaardigheid. Na die opleiding heeft ze enige tijd als sociaalcultureel
werkster in Rotterdam gewerkt. Samen met haar vriend heeft ze
veel gereisd, sporen daarvan vind je terug in haar boeken. Ze schildert,
tekent en schrijft.Voor haar eerste boek, Lena lena, ontving ze in 1987 een
Gouden Griffel én een Vlag en Wimpel.
Werken met het gedicht
De kinderen lezen het gedicht stil.
Vragen
Wat denken jullie van dit gedicht?
Wie heeft al een dolfijn gezien?
Wat deed hij?
Wat zie en hoor je bij: ‘Pats het water in, pats het water uit?’
Hoe zou je dat lezen?
Wie probeert het?
Hoelang doet de dolfijn dat?
Wat zou hij doen als het donker wordt?
In groepjes van telkens drie kinderen oefenen ze om het gedicht te
lezen: een kind leest de wens en de slotzin, de andere twee lezen in of
uit het water. Let op het ritme van het plonzen. In een tweede beurt
worden er bewegingen bij gemaakt. Het gedicht kan ook in koor gezegd
worden met de ganse klas. Met dit gedicht kan ook de les L.O.
ingeschakeld worden in de Jeugdboekenweek. In de zwemles zwemmen
de kinderen op het ritme van het gedicht.
Verwerking
Ziet dit gedicht eruit zoals een gewoon gedicht? Je zou het anders
kunnen schikken: na elke punt of komma kun je een nieuwe regel
gebruiken. Bespreek met de kinderen welk van de twee versies ze het
meest op een gedicht vinden lijken.
Woordspel
Je schrijft het woord dol-fijn in twee delen op het bord.
Wat betekent dol-fijn nog? (heel fijn)
De kinderen zoeken samenstellingen die een versterking uitdrukken. In
de derde klas kunnen ze met heel de klas zoeken. In het tweede leerjaar
kun je twee rijen woorden geven, bijvoorbeeld:
ijs blij kei fijn knal fijn piek heet
bloed hard loei rood dol koud dol hard
De kinderen verbinden woorden tot een samenstelling en geven de aard
van de versterking aan.
Creatief schrijven
Al de kinderen krijgen de aanzet:
Als ik een wens mocht doen,
zou ik wensen dat ik een… was
in een/de…
De kinderen zoeken een dier. Op welke plaats leeft het? Welk geluid
maakt het? En wanneer stopt het met dat geluid te maken? Ze schrijven
naar analogie van het gedicht.
Bijvoorbeeld:
Als ik een wens mocht doen,
zou ik wensen dat ik een struisvogel was
in een grote zandwoestijn.
Krats het zand in, krats het zand uit…
Tot ik geen mens meer hoor.
Spelen met beweging op muziek/geluid
De kinderen liggen op hun rug, met de ogen dicht. De leerkracht laat
muziek met watergeluiden horen. Deze muziek is te verkrijgen in onder
meer winkels van de keten ‘De tuin van…’ of in de discotheek.
Geef de kinderen de tijd om de sfeer van de muziek in zich op te
nemen.Vraag dan om met gesloten ogen een dolfijn-zwembeweging te
maken die bij een dolfijn, water of zwemmen past. De beweging moet
goed voelen, ze mag ook grappig zijn. De kinderen herhalen de
bewegingen, klein en groter. Daarna maken ze dezelfde bewegingen met
de ogen open zodat ze zichzelf en elkaar kunnen zien.
Zet de kinderen dan met twee tegenover elkaar.Vertel dat de beweging
uit vier delen bestaat:
de dolfijn-zwembeweging
de sprong
in het water bewegen
eruit kruipen/springen.
Laat de kinderen dit in duo samen uitzoeken en repeteren. Zet de muziek
erbij. Daarna presenteert ieder duo zijn bewegingsstukje. Dit kan ook in
het zwembad gebeuren.
Bewegingenreeks
De kinderen staan in groepjes van vijf naast elkaar op een lijn.
Ze verzinnen een beweging bij ‘Pats het water in’, bijvoorbeeld: een stap
naar voor of een duikbeweging. Bij ‘Pats het water uit’ maken ze een
springbeweging. Met dit materiaal kun je hen laten experimenteren door
ze met zijn allen dezelfde bewegingen te laten maken, of een canonbeweging,
of een opgaande golfbeweging of…
Je laat ze er de tekst bij zeggen: iedereen zegt de tekst en beweegt erbij
of een kind zegt de tekst en maakt de bewegingen. Zo komen ze tot een
compositie die aan de anderen getoond wordt.
In een volgende fase kun je dit herhalen met de zelfgemaakte verzen
(zie hoger), bijvoorbeeld:
‘Als ik het wensen mocht dan zou ik wensen dat ik een vlinder was in
een warme, zachte bloem. Fladder de bloem in, fladder de bloem uit’.
56 – Tweede en derde leerjaar