Staniłko-red.-Katastrofa-PDF

Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012TWORZYMY IDEE DLA POLSKIw tym badań przyczyn katastrofy i okoliczności z nią związanych przez MAK, komisjęMillera, prokuraturę, zespół parlamentarny kierowany przez posła AntoniegoMacierewicza, wreszcie ostatnio NIK. Muszę się przyznać, że tak naprawdę nie dowierzamyżadnej z tych instytucji i powoli wszystko sami weryfikujemy. Stąd te długieartykuły o wszelkich możliwych aspektach wypadku tupolewa. Nie jestem osobiścieprzywiązany do żadnej z hipotez na temat jego przyczyn. Zupełnie nieprawdopodobnewydają mi się pomysły (takie jak sztuczna mgła), prowadzące wprostdo wersji o dokonanym przez Rosję przy pomocy specjalnych środków technicznychzamachu. Ale to nie znaczy, że i takich możliwości nie warto zbadać. Stąd te podróże,setki pytań zadawanych ekspertom, w miarę możliwości niezależnym, poszukiwaniaświadków. Nie tylko w Polsce i Rosji – pytania o katastrofę zadawaliśmy teżw Waszyngtonie, Montrealu (w siedzibie ICAO) i Brukseli. W naszych tekstach unikamyszukania sensacji, fantastycznych wyjaśnień, z których zapewne szybko trzebabyłoby się wycofać. Może dlatego tak wiele z tych pytań pozostaje bez odpowiedzi.W szczególności uważam za wciąż otwarte pytanie najważniejsze: Dlaczego Tu-154Mz Prezydentem Lechem Kaczyńskim na pokładzie rozbił się w Smoleńsku?Spróbuję poniżej pokazać, jak złożone jest to zagadnienie i jak wiele jeszczenie wiemy. Rozkładamy więc pierwsze, podstawowe i zasadnicze pytanie na cały ciągpomocniczych i do niego prowadzących. Jak zobaczymy, analizując okoliczności katastrofy,nie można jednak zatrzymać się 10 kwietnia 2010 roku o godzinie 6, minut41, sekund 7½ czasu uniwersalnego. Oczywiście analizy, przede wszystkim techniczne,przebiegu lotu PLF101 są konieczne i je podejmujemy, ale nawet pobieżnezainteresowanie sprawami smoleńskiego lądowania prowadzi do powstania zainteresowaniatym, co wydarzyło się zaraz po roztrzaskaniu się samolotu o ziemię w bagnistymlasku wokół lotniska Siewiernyj. Przebieg akcji ratowniczej, pierwsze działaniasłużb rosyjskich, a wkrótce polskich, następnie badanie przyczyn katastrofyi jego wyniki, wreszcie skutki polityczne i społeczne Smoleńska. Kiedy dowiedzieliśmysię – myślę o sobie i o Czytelniku tego tekstu – o katastrofie, zapewne nikt niespodziewał się, że po dwóch latach wciąż będziemy się zastanawiać, co się stało, polskaprokuratura będzie de facto na początkowym etapie śledztwa, a wrak wciąż będzieznajdował się w Smoleńsku. A czy ktoś mógł pomyśleć 9 kwietnia 2010 roku,że polska scena polityczna będzie wyglądała tak, jak wygląda – choćby w przybliżeniu?Wierzę, że dwie kwestie są blisko powiązane: Jedna to szeroko pojęta reakcjana katastrofę w Rosji (mam tu na myśli postępowanie organów państwa i politykówod pierwszych chwil po wiadomości, że samolot się rozbił), a druga to cały szeregzmian politycznych o znaczeniu strategicznym w Polsce i na świecie. Owo powiązanienaprawdę nie daje mi spokoju i pobudza do dalszych poszukiwań nawet bardziej12Katastrofa.Bilans dwóch lat.