Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012TWORZYMY IDEE DLA POLSKIBilans „dokonań” obozu rządzącego we wszystkich czterech wymienionych powyżejwymiarach wypada, mimo urzędowego optymizmu, wyjątkowo ponuro.Nie da się wiarygodnieargumentować, iż analitycy, planiści i decydenci, rozstrzygający o polityce zagranicznejinnych państw, są nieświadomi faktu, iż zwalczające się nawzajem w Polsce dwagłówne obozy polityczne pozostają w stosunku do siebie w zajadłej wrogości. Historia smoleńskawskazuje przy tym, iż jeden z nich – reprezentowany przez Platformę Obywatelską,jest zdolny do wchodzenia we współpracę polityczną z czynnikami zewnętrznymi – w tymwypadku z rządem rosyjskim, w celu zmarginalizowania drugiego. Rosja, z uwagi na jejsystem władzy, praktykę fizycznego eliminowania jej przeciwników politycznych 49 , tradycje,mentalność i pochodzenie elit rządzących 50 oraz sprzeczność interesów strategicznychz interesami państwa polskiego, musi być przy tym uznana przez bezstronnych obserwatorów,za państwo szczególnie wysokiego ryzyka dla każdego kraju środkowoeuropejskiego,którego rząd podjąłby tego typu działania. Istotą tych działań było bowiem zaproszenieMoskwy do udziału w rozgrywce przedwyborczej przeciwko wewnątrzkrajowejopozycji. Sytuacja ta dostarcza zatem państwom trzecim informacji o skali spoistościpaństwa polskiego i głębokości istniejących w nim podziałów wewnętrznych.Mówi im też wiele o jakości obecnej polskiej partii rządzącej. O tym czego mogą siępo niej – czyli de facto po rządzonym przez nią państwie polskim spodziewać, a czegonie. Wiedza ta, zależnie od interesów i sympatii politycznych owych zewnętrznychobserwatorów, staje się dla nich źródłem nadziei lub zawodu i wpływana ich decyzjei planowanie polityczne.Mówiąc o zewnętrznych obserwatorach bądźmy dosłowni. Nie chodzi nam o abstrakcyjnepaństwa A czy B, lecz o konkretne kraje, mające konkretne interesy, doświadczeniahistoryczne i sposób postrzegania zagrożeń. Kraje powiązane w sensie pozytywnymlub negatywnym z interesami Rzeczypospolitej. Próbując odgadnąć wpływ katastrofysmoleńskiej na wizerunek Polski jako gracza na arenie międzynarodowej, nie myślimy zatemo skutkach, jakie to wydarzenie wywarło w zakresie obrazu naszego kraju w umysłach decydentów,analityków czy planistów (z całym szacunkiem) boliwijskich czy nigeryjskich. Chodzinam o to, jakie wnioski pojawiły się na biurkach dyrektorów departamentów analizi planowania polityki zagranicznej i obronnej w Ministerstwach Spraw Zagranicznychi Ministerstwach Obrony Narodowej: Azerbejdżanu, Białorusi, Czech, Estonii, Gruzji,Litwy, Łotwy, Mołdawii, Rumunii, Słowacji, Ukrainy, Węgier i last but not leastRosji, Niemiec, Stanów Zjednoczonych, Wielkiej Brytanii czy Francji. Są tonasi partnerzy lub przeciwnicy w grze o interesy Rzeczypospolitej, których decyzje po10 kwietnia 2010 r. podejmowane są, w sposób oczywisty, na podstawie tej wiedzy o Polsce,jaką owa katastrofa ujawniła światu. To między innymi na jej podstawie rozstrzygają onio poszukiwaniu w Rzeczypospolitej sprzymierzeńca na rzecz takiej czy innej sprawy,lub o rezygnacji ze współpracy z Polską, jako z krajem, który się na sojusznika nie na-126<strong>Katastrofa</strong>.Bilans dwóch lat.
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012TWORZYMY IDEE DLA POLSKIdaje. To ta właśnie wiedza jest podstawą do podjęcia decyzji o rozpoczęciu lub o zaniechaniugry na rzecz pogłębienia wewnątrzpolskich podziałów z zamiarem sparaliżowania akcjipolskiej na arenie międzynarodowej lub popchnięcia jej w pożądanym przez siebie kierunku.Odpowiedź na pierwsze postawione we wstępie pytanie wynika zatem z konstatacjifaktu, iż wszystkie przedstawione powyżej wnioski, nakazują każdemu politykowi,komentatorowi czy badaczowi stosunków międzynarodowych, sympatyzującemu zobozem rządzącym, pomijać milczeniem pytanie o konsekwencje międzynarodowe katastrofysmoleńskiej i unikać debaty na ten temat. Ponieważ zaś ludzie o takich właśniesympatiach dominują w środowiskach, które w normalnych okolicznościach podjęłybytaką debatę, stąd jej brak.IV. Konsekwencje katastrofy smoleńskiej dla prestiżu Polskina arenie międzynarodowejOdpowiedź na pytanie wynikające z tytułu niniejszego podrozdziału zawarta już zostaław znacznej mierze w tej części analizy, która dotyczyła powodów niepodjęcia wewnątrzpolskiejdebaty politycznej nad konsekwencjami smoleńskiej tragedii.Tu wyciągnijmytylko zasadnicze wnioski:Polska ukazała się światu jako państwo niesprawne. Toczący się w kraju spóro to, która ze struktur państwa polskiego (kancelaria prezydenta, premiera, MON, BOR,MSZ) jest bardziej odpowiedzialna za powstałe zaniedbania oraz w okresie czyich rządówone powstały, jest drugorzędny w odniesieniu do pytania o konsekwencje prestiżowe katastrofysmoleńskiej dla pozycji międzynarodowej Polski. Dla obserwatorów zagranicznychwniosek jest oczywisty – zawiodło państwo polskie, które nie potrafiło ustrzec swegoprezydenta i swej elity politycznej od śmierci w katastrofie lotniczej na terytoriumpaństwa, którego wspomniany wyżej charakter oraz sprzeczność interesów strategicznychz interesami państwa polskiego, nakazywały najwyższą ostrożność w relacjachwzajemnych. Obowiązku owej ostrożności nie dopełniono. Analiza przyczyn tego stanurzeczy należy do dziedziny oceny polityki wewnętrznej i nie będziemy się nią zajmować.Dla niniejszych rozważań istotny jest pierwszy wniosek, który w związku z konstatacją powyżejopisanej sytuacji możemy postawić:Państwo polskie w wyniku katastrofy smoleńskiej poniosło ciężkie straty wizerunkowe.Ukazało się pozostałym uczestnikom gry międzynarodowej jako strukturaniezdolna do wytworzenia właściwych procedur bezpieczeństwa, skuteczniechroniących jego najwyższych przedstawicieli, względnie nie potrafiąca wymusićich przestrzegania.<strong>Katastrofa</strong>.Bilans dwóch lat. 127
- Page 2 and 3:
Instytut Sobieskiegoul. Nowy Świat
- Page 7 and 8:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 9:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 12 and 13:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 14 and 15:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 16 and 17:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 18 and 19:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 20 and 21:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 22 and 23:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 24 and 25:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 26 and 27:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 28 and 29:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 30 and 31:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 32 and 33:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 34 and 35:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 36 and 37:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 38 and 39:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 40 and 41:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 42 and 43:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 44 and 45:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 46 and 47:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 48 and 49:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 50 and 51:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 52 and 53:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 54 and 55:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 56 and 57:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 58 and 59:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 60 and 61:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 62 and 63:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 64 and 65:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 66 and 67:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 68 and 69:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 70 and 71:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 72 and 73:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 74 and 75:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 76 and 77: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 78 and 79: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 80 and 81: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 82 and 83: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 84 and 85: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 86 and 87: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 88 and 89: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 90 and 91: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 92 and 93: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 94 and 95: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 96 and 97: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 98 and 99: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 100 and 101: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 102 and 103: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 104 and 105: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 106 and 107: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 108 and 109: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 110: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 113 and 114: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 115 and 116: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 117 and 118: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 119 and 120: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 121 and 122: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 123 and 124: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 125: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 129 and 130: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 131 and 132: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 133 and 134: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 135 and 136: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 137 and 138: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 139 and 140: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 141 and 142: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 143 and 144: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 145 and 146: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 147 and 148: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 150 and 151: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 152 and 153: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 154 and 155: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 156 and 157: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 158 and 159: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 160 and 161: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 162: Minęły dwa lata od wydarzenia, kt