Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012TWORZYMY IDEE DLA POLSKIa) Szef KPRM jako koordynatorPodstawy dla organizacji korzystania z WSTL zostały określone w Porozumieniuz dnia 15 grudnia 2004 roku zawartym między Szefami czterech Kancelarii: PrezydentaRP, Sejmu, Senatu, Prezesa Rady Ministrów oraz Ministrem Obrony Narodowej. Zgodniez piątym paragrafem dokumentu „Koordynatorem realizacji Porozumienia jestSzef Kancelarii Prezesa Rady Ministrów”, czyli minister Tomasz Arabski. Kluczoweznaczenie Szefa KPRM dla organizacji lotów najważniejszych osób w państwie dobrzepokazuje schemat zamieszczony w raporcie NIK 8 . Po powzięciu decyzji o wizycie przezjedną z osób uprawnionych do korzystania z WSTL osób (Prezydenta RP, MarszałkaSejmu, Marszałka Senatu lub Prezesa Rady Ministrów) Szef KPRM, jako formalny„Koordynator” odpowiada za przyjęcie zamówienia na realizację lotu zgodnie z określonymizasadami, a następnie sam sporządza zamówienie, które przekazuje Dowódcy SiłPowietrznych (jednocześnie do wiadomości jednostki wykonującej transport) oraz SzefowiBiura Ochrony Rządu. 9 Ponadto Koordynator odpowiada za uzgadnianie, w porozumieniuz Ministrem Obrony Narodowej, limitów dysponowania WSTL na potrzebyosób uprawnionych „w ujęciu godzinowym i finansowym” oraz prowadzi ewidencjęskładanych zamówień i wykonanych lotów. 10 Oprócz tego Szef KPRM współpracujez Ministrem Spraw Zagranicznych w wypadku organizowania wizyt zagranicznych.Zapisy Porozumienia z 15 grudnia z 2004 roku okazały się zbyt ogólne i nieprecyzyjneby skutecznie zapobiegać złej organizacji i zapewnienia bezpieczeństwa podczas wizyt.Zarzuty postawione Szefowi KPRM przez NIK w bezpoś<strong>red</strong>nim związku z przygotowaniamiwizyty Prezydenta RP w Smoleńsku dotyczą: a) braku działań zmierzającychdo uzupełnienia brakujących danych (wymaganych w §7 ust. 2 pkt 1-2 Porozumienia)w zawiadomieniu o potrzebie wykorzystania WSTL wysłanym przez KancelarięPrezydenta RP, b) niewykonania przez KPRM wymaganego zamówienia na realizacjęlotu. Zgodnie z oświadczeniem pracownika KPRM zajmującym się przygotowaniemwizyty 10 kwietnia 2010 roku, powszechną, nieujętą w żadne formalne procedury,praktyką w Kancelarii Premiera było przekazywanie bez jakiejkolwiek weryfikacjiskładanych zamówień bezpoś<strong>red</strong>nio do Szefa BOR, oraz do Dowództwa Sił lotniczych ipodległej mu jednostce mu wykonującej zadania transportu lotniczego (36 SPLT).Dalszawymiana informacji odbywała się bezpoś<strong>red</strong>nio między tymi instytucjami a kancelariązgłaszającą wizytę z pominięciem uczestnictwa Szefa KPRM jako Koordynatora.W opinii NIK „akceptacja dla stosowania takiej praktyki powodowała, że SzefKPRM nie posiadał danych i informacji niezbędnych do prawidłowej koordynacji,co z kolei miało negatywny wpływ na przebieg przygotowania wizyt przez 36 SPLTi BOR.” 11 Brak wywiązywania się z obowiązku właściwego przyjmowania i spo-58<strong>Katastrofa</strong>.Bilans dwóch lat.
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012TWORZYMY IDEE DLA POLSKIrządzania zamówień własnych oraz nierzetelne prowadzenie ewidencji wykorzystywaniaWSTL miały swoje przyczyny strukturalne. Po pierwsze, sprawami tymizajmował się w KPRM tylko jeden pracownik odpowiedzialny ze realizację działańzwiązanych z przygotowaniami ś<strong>red</strong>nio ponad 260 lotów rocznie. 12 Po drugie, jeszczegorzej wyglądała kwestia organizacji uzgadniania limitów korzystania z WSTL, którazgodnie z Porozumieniem z 2004 roku, również powinna być koordynowana przezSzefa KPRM. Realizacja tego zadania nie została przydzielona na stałe do żadnej z komórekw Kancelarii Prezesa Rady Ministrów (nikt się formalnie tym nie zajmował)i nie zostały stworzone żadne pisemne procedury określające zasady i tryb ustalanialimitów. Spowodowało to, że w praktyce limity WSTL były określane przez MinistraObrony Narodowej, a Szef KPRM, jako formalny koordynator, nie dysponowałna ten temat żadną wiedzą, co czyniło niemożliwym wykonywanie nałożonego naniego obowiązku monitoringu wykorzystania WSTL. 13Zawarte w Porozumieniu przepisy prawne o ogólnym charakterze, określającerolę Szefa KPRM jako Koordynatora, okazały się niewystarczające dla realizacjiprzypisanych mu zadań. Pociągało to za sobą konsekwencje w postaci braku synchronizacjiprocesu przygotowania i realizacji wizyt, a także jego rzetelnego nadzoru.Na te problemy w 2007 roku, po dwóch latach funkcjonowania systemu, wskazywalizarówno odpowiedzialny z te kwestie pracownik KPRM, jak i ówczesny MinisterObrony, który proponował zmianę porozumienia. 14 Propozycje te nie zostały podjęteprzez kierującego w następnych latach Kancelarią Premiera Tomasza Arabskiego.Wobec braku precyzji w zapisach Porozumienia Szef Kancelarii Premiera podtrzymywałzałożenie, że zadania te powinny być wykonywane bezpoś<strong>red</strong>nio przez tego,kto zamawia lot i odbywa wizytę. W odniesieniu do wyników kontroli NIK ministerArabski stwierdził, że „…przedmiotem kontroli NIK była sfera, w której Szef KPRM- ani jako Szef KPRM, ani Koordynator Porozumienia - nie posiadał kompetencjiprzypisywanych mu przez NIK. Nie jest prawdą, że Szefowi KPRM przypisane zostałykluczowe zadania koordynatora integrującego działania wszystkich zaangażowanychw realizację porozumienia jednostek. W przypadku wizyt i lotów organizowanychprzez Kancelarie Sejmu, Senatu i Prezydenta RP, żaden Szef KPRM nie uczestniczyi nie uczestniczył nigdy w ich przygotowaniu. Jakiekolwiek próby ingerencjiw działalność tych instytucji, próby narzucania im przez KPRM takich lub innychdziałań czy terminów zostałyby słusznie potraktowane, jako naruszanie ich autonomiizagwarantowanej Konstytucją RP.” 15Konsekwencją przyjęcia przez Szefa KPRM założenia, że zapisy dotyczącekoordynacji wizyt zawarte w Porozumieniu z 15 grudnia 2004 roku nie mają walorunormatywnego, było przerzucanie odpowiedzialności na inne instytucje,<strong>Katastrofa</strong>.Bilans dwóch lat. 59
- Page 2 and 3:
Instytut Sobieskiegoul. Nowy Świat
- Page 7 and 8: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 9: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 12 and 13: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 14 and 15: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 16 and 17: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 18 and 19: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 20 and 21: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 22 and 23: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 24 and 25: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 26 and 27: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 28 and 29: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 30 and 31: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 32 and 33: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 34 and 35: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 36 and 37: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 38 and 39: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 40 and 41: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 42 and 43: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 44 and 45: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 46 and 47: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 48 and 49: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 50 and 51: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 52 and 53: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 54 and 55: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 56 and 57: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 60 and 61: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 62 and 63: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 64 and 65: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 66 and 67: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 68 and 69: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 70 and 71: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 72 and 73: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 74 and 75: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 76 and 77: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 78 and 79: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 80 and 81: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 82 and 83: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 84 and 85: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 86 and 87: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 88 and 89: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 90 and 91: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 92 and 93: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 94 and 95: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 96 and 97: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 98 and 99: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 100 and 101: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 102 and 103: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 104 and 105: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 106 and 107: Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 108 and 109:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 110:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 113 and 114:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 115 and 116:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 117 and 118:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 119 and 120:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 121 and 122:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 123 and 124:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 125 and 126:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 127 and 128:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 129 and 130:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 131 and 132:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 133 and 134:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 135 and 136:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 137 and 138:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 139 and 140:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 141 and 142:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 143 and 144:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 145 and 146:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 147 and 148:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 150 and 151:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 152 and 153:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 154 and 155:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 156 and 157:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 158 and 159:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 160 and 161:
Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012
- Page 162:
Minęły dwa lata od wydarzenia, kt