Staniłko-red.-Katastrofa-PDF

Instytut Sobieskiego, Warszawa 2012TWORZYMY IDEE DLA POLSKIPo trzecie wreszcie, polityka Lecha Kaczyńskiego zmierzała do politycznego zintegrowaniakrajów Europy Środkowej i Wschodniej. Działania prezydenta nie przyniosłyspodziewanych szybkich skutków, bo też tego typu wysiłki rzadko kończąsię szybkim powodzeniem, jednak w oczach rosyjskich strategów i elit politycznychich logika była całkowicie jasna i niebywale szkodliwa dla rosyjskich zamierzeń.Prezydent Kaczyński dążył bowiem do zbudowania trwałej koalicji Polski – jakolidera Europy Środkowej – nie tylko z krajami tzw. nowej Europy, ale również z krajamitzw. BUMAGI, czyli Białorusi, Ukrainy, Mołdawii, Azerbejdżanu, Gruzji i Armenii.Ta strategia zbudowana była na tradycyjnym polskim myśleniu geopolitycznym, któregokorzenie sięgają czasów jagiellońskich.Po dojściu do władzy Donalda Tuska te założenia polskiej polityki zagranicznej zostałynatychmiast zakwestionowane przez rząd. Minister Radosław Sikorski w swoichpublicznych wypowiedziach kilkukrotnie wyśmiewał założenia strategii geopolitycznejLecha Kaczyńskiego, nazywając ją „prometejską” (choć tak nazywali ją także jej przedwojenniautorzy) i przeciwstawiał jej strategię całkowitego niemal skoncentrowania sięna sprawach Unii Europejskiej – wpisania interesu europejskiego w interes polski. LechKaczyński wyznawał tu w istocie przeciwną filozofię. Podobnie jak większość silnychkrajów UE, uważał, że to interes państwa narodowego – Polski – powinien zostaćuznany i uszanowany przez innych graczy i wpisany w interes europejski.Elity polskie a elity rosyjskieNiestety dla prezydenta Kaczyńskiego, ta asertywna koncepcja polskiej geopolitykinie była życzliwie przyjmowana przez krajowe elity intelektualne oraz media,a co za tym idzie również nie rozumiał jej ogół obywateli. Perspektywę tę trudno w Polscepropagować, ponieważ opiera się ona na założeniu twardego targowania się o swojeinteresy na forach międzynarodowych oraz na uznaniu za konieczny wysiłku budowaniasilnych struktur realizujących ambitne zamierzenia. Innymi słowy, jest to filozofiaoparta na założeniach tradycyjnego realizmu w stosunkach międzynarodowych.Tymczasem jako Polska, nie posiadamy ani utrwalonej narodowej strategii geopolitycznej,ani wykształconych w realistycznym duchu elit politycznych i państwowych.Z jednej strony jest to problem kulturowo-historyczny. Sprowadza się on w dużejmierze do źródła przyczyn i skutków utraty niepodległości u zarania XIX w. Polacy nie wypracowaliswojej doktryny międzynarodowej, tak jak zrobili to np. Rosjanie, Niemcy, Francuzi,czy Szwedzi. Literatura poświęcona definiowaniu pryncypiów polskiej geopolitykiw oparciu o paradygmat realistyczny, stworzona na przestrzeni ostatnich pięciu wiekówKatastrofa.Bilans dwóch lat. 143