Staniłko-red.-Katastrofa-PDF

SyntezaInstytut Sobieskiego, Warszawa 2012TWORZYMY IDEE DLA POLSKIniż lotnicze czy techniczne przyczyny wypadku. Dlatego stawiam jako drugie,równie zasadnicze i także wciąż pozostające bez odpowiedzi pytanie:Dlaczego tak mało wiemy o okolicznościach katastrofy Tu-154M? To pytanieobejmuje wszystko, co wydarzyło się po „chwili zero”: akcję ratowniczą, sekcjezwłok, identyfikację i przekazywanie ciał ofiar, badanie przyczyn przez MAK,udział w nim przedstawicieli Polski, dochodzenie Komitetu Śledczego FederacjiRosyjskiej, badania komisji Millera i śledztwo polskiej prokuratury. Dopełnieniemtych zagadnień są kwestie relacji polsko-rosyjskich w okresie po katastrofiei reakcji na nią w świecie. Tak naprawdę dopiero na takim poziomie – z pozorubardzo dalekim – to pytanie nabiera moim zdaniem właściwego sensu.Zacznijmy jednak od początku…Katyń po raz siedemdziesiątyPrzebywając w Smoleńsku, ciągle zderzamy się z historią, bo jest to miastobliskie Polsce, a nawet było w latach 1611-1654 w granicach I Rzeczypospolitej.Nie o to jednak chodzi. W Smoleńsku rozpoczęła się inna historia, świeższa i niedającasię łatwo schować do muzeum. Prawdopodobnie w bloku przy ulicy Dzierżyńskiego13, w siedzibie obwodowego NKWD, zamordowano pierwsze ofiaryzbrodni na polskich jeńcach wojennych. Wkrótce ludobójczy proceder przeniesionodo lasu zwanego katyńskim. To było na początku kwietnia 1940 roku. Zbrodniąwciąż zajmuje się w Polsce IPN, a w Strasburgu Europejski Trybunał Praw Człowieka.Przez tę niezabliźnioną ranę w pamięci narodu Smoleńsk jest celem pielgrzymek setekPolaków udających się do pobliskiego lasu. W listopadzie 1989 roku MichaiłGorbaczow zgodził się na wizytę polskiej delegacji oficjalnej w Katyniu i wkrótcedo niej doszło. Odtąd polscy premierzy i prezydenci przybywają do Katynia i Smoleńskasystematycznie, szczególnie od otwarcia Polskiego Cmentarza Wojennego28 lipca 2000 roku. Wizyty te odbywały się zawsze bez większych przeszkód.Aż do 2010 roku.Obchody 70. rocznicy zbrodni katyńskiej stały się przedmiotem konfliktu politycznego.Trwały formalne ustalenia zainteresowanych instytucji, koordynowane przez głównego organizatora,czyli Radę Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa, przy udziale ministerstw: SprawZagranicznych oraz Kultury i Dziedzictwa Narodowego, a także kancelarii - Prezesa RadyMinistrów i Prezydenta. Jednocześnie doszło do sporu głównych ośrodków władzy o to, ktoi na jakich zasadach będzie reprezentował Polskę w Katyniu. W ten spór włączyła się na bardzowczesnym etapie Rosja: Władimir Putin premier wszedł w rolę gospodarza i zaprosił swojegoodpowiednika - Donalda Tuska. Dotąd uroczystości katyńskie zawsze miały charakter wy-Katastrofa.Bilans dwóch lat. 13