epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
177 1556 MAI. ' 178<br />
satis h<strong>ab</strong>emus. Non enim ex iis sum qui datis<br />
clanculariis Uteris improbos armant et firmant in<br />
insanis suis sententiis contra pios.<br />
Lubens legi quae affers de non expetendo colloquio,<br />
7 ) nee est quod nostrum pars réfugiât, quum<br />
satis pateat, ubi omnes qui evangelizant id expeterent,<br />
vix eos qui praesunt id permissuros, siquidem,<br />
quantum coniioio, in iis quae sunt Christi et<br />
ecclesiae, plus timent aliquid cum aliis conferre <strong>quam</strong><br />
potestatem <strong>quam</strong> h<strong>ab</strong>ent summam in alios transferre,<br />
et potius in iis quae sunt potestatis cum aliis conferrent<br />
<strong>quam</strong> in iis quae <strong>ad</strong> Christi regnum faciunt.<br />
Tarn tenent, norunt et amant sanctorum communionem,<br />
et ita se sub uno capite Christo cum aliis agnoscunt<br />
ut membra eiusdem corporis, ut non tantum<br />
commune h<strong>ab</strong>eant cum illis quantum h<strong>ab</strong>ent cum<br />
infidelibus super iis quae terrae sunt. Yerum ubi<br />
omnes assentirentur, nescio an altera pars sit descensura<br />
quae sola autoritate humana nos vult oppressos,<br />
sequique tenebras opinionis humanae et non<br />
lucem claram veritatis divinae, <strong>quam</strong> qui male agit<br />
refugit. Tarnen quidquid afferas, licet te in Domino<br />
magni faciam tuaque sancta consilia non damnera,<br />
tarnen persto longe satius esse coram verbis agere<br />
<strong>quam</strong> procul soriptis, et ut praedicationem praefero<br />
lectioni, plusque auditorem proficere <strong>quam</strong> lectorem,<br />
ita tractationem amicam a piis fac<strong>tam</strong> coram pluris<br />
facio <strong>quam</strong> quod scriptis fit. Nam aliter alia vi<br />
peragitur quum agis cum eo quern avocare studes<br />
coram verbis, quae tantum praesentes cum quibus<br />
agis audiunt, <strong>quam</strong> scriptis, quae non ille tantum<br />
sed quivis est lecturus, ubi aliorum non minus rationem<br />
h<strong>ab</strong>es <strong>quam</strong> eius <strong>ad</strong> quern scribis. Quod<br />
si Uteris tantum ageretur privatis, illic videretur<br />
plus rationis esse: sed quis non videt potius rem<br />
fieri per ipsum autorem et principem <strong>quam</strong> per vicarium?<br />
Literae quid aliud sunt <strong>quam</strong> vicariae <strong>ad</strong><br />
<strong>ab</strong>sentes vocis quae praesentibus loquitur et ut experientia<br />
docet ita res ipsa loquitur: licet sit invenire<br />
qui infantes et paene muti sunt lingua, qui<br />
scriptis optime et quidquid volunt exprimunt. Sed<br />
id raro rarius est. Ubi cum vafris et qui nihil<br />
captant <strong>quam</strong> verbis irretire homines, et res est<br />
periculi plena, ibi scriptis agere meditatis* omnibus<br />
est tutius, sed in tarn clara luce, ubi de iis<br />
quae sunt pietatis agitur, quis dubitet D<strong>eum</strong> nos<br />
edocturum, qui os et sapientiam recepit se daturum,<br />
cui omnes <strong>ad</strong>versarii non possint contr<strong>ad</strong>icere? Sane<br />
<strong>ad</strong>erit et vincet si hoc dederit. Utinam tarn essemus<br />
vicini colloquio, et omnia tarn essent expedita,<br />
<strong>quam</strong> sumus procul et impedita sunt omnia ne h<strong>ab</strong>eatur.<br />
Sed sunt omnia in manu Domini, quern<br />
7) Neseit <strong>ad</strong>huc tale colloquium iam institutum fuisse<br />
et exttum h<strong>ab</strong>uisse qualem Bullingerus praeviâerai.<br />
Galvini opera. Vol. XVI.<br />
precor ut id det, non ut tibi <strong>ad</strong>verser, sed ut id<br />
quod tecum ardentius desidero asse<strong>quam</strong>ur, pacem<br />
et veram ccolesiarum concordiam.<br />
In qua utinam ita l<strong>ab</strong>orassent omnes, ut tu in<br />
tuo sancto libro de quo tibi ingentes ago gratias,<br />
h<strong>ab</strong>iturus semper maximam quum ïeferre non possim:<br />
et ecclesiae nomine tibi gratulor, teque quaeso<br />
ita pergas, cupioque ne ita.indulgeasamori et commendationi<br />
eorum qui tecum sunt, ut inde quae<br />
per te Dominus agit eleventur. Nam nisi totus<br />
tailor, sjcut ex animo cuperem, tua ista libri commendatio<br />
Ochini detrahet gratiae libri tui et fructui<br />
incommod<strong>ab</strong>it quern magnum speramus. Eaxit<br />
Christus ut sit <strong>quam</strong> maximus. Ignosce si te liberiu8<br />
convenio: nam quum te coilam in Domino,<br />
<strong>quam</strong> maxime opto ut sine ulla offensione pjurimum<br />
servias ecclesiarum aedifioationi.<br />
Quereris merito de Germania. Principes sibi<br />
a Caesare metuunt et plus fumo evanido tribuunt<br />
<strong>quam</strong> omnipotenti et aeterno numini. Sed quid de<br />
pastoribus tarn elumbibus et quibus nihil est pectoris,<br />
animi et virtutis, qui ventos tantum observant,<br />
ut sunt non pauci? Quid popums non tantum<br />
ebrius <strong>vino</strong>, ut <strong>quam</strong> maxima pars perpetuo est,<br />
sed aliis et multis vitiis? Videmus et quod stat<br />
<strong>ad</strong>huc et quod superest in verbo, gratia tantum et<br />
solo favore Domini stare et superesse: quod si conservetur<br />
eodem fiet favore, nee dubito quin servet<br />
multos Dominus. Antichristus et sui ingentes concipiunt<br />
spes laetiores de ruina anglica, sibique pollicentur<br />
etiam maiora de aliis. Sed frustra. Non<br />
enim feret Dominus tan<strong>tam</strong> ipsorum arrogantiam<br />
contumelias et id genus eo pervenire et crescere<br />
quo ter miseri contendunt. Percutiat Deus, zelotes<br />
suae gloriae, saevam illam Athaliam : quae tarn improba<br />
evertit et demolita est instauret Christus.<br />
Gallia supra spem ardet et crescit in verbo. Nisi<br />
Dominus cor regis immutet, aliaque ratione pergant<br />
qui praesunt <strong>quam</strong> hactenus, erit talis persequtitio<br />
qualis nun<strong>quam</strong> audita fuit. Ordine pergunt<br />
pii et purius in verbo <strong>quam</strong> nun<strong>quam</strong>, plusque cavent<br />
et fugiunt omnes <strong>ab</strong>ominationes, ita demum<br />
ut quidquid Satanam commovere potest et eos qui<br />
Antiohristo <strong>ad</strong>haerent fiat. Tantum id deest quod '<br />
non tarn aperte <strong>quam</strong> op<strong>tam</strong>us et fieri debet. Precémur<br />
ardentissimis precibus Dominum ut clementer<br />
et potente? suos tueatur, sed eos potissimum<br />
qui apertissime Christum profitentur, tum praedicando,<br />
tum audiendo, ut nonnulli sunt de quibus<br />
arbitror te audivisse: inter quos sunt duo ex illis<br />
quos miser profligavit indignus qui vel eos intueatur.<br />
Aperiat illi Dominus oculos. Illi in<strong>quam</strong> duo<br />
servi Christi, qui ecclesias h<strong>ab</strong>ent <strong>tam</strong> fréquentes<br />
ut praeter Cahinum superet nemo, imo accédât.<br />
Quam debemus eos Domino commendare, et alios<br />
qui cum illis l<strong>ab</strong>orant et plebem. Siquidem totum<br />
12