epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
53 1556 MART. • 54<br />
2401.<br />
CALVINU8 MINISTRIS FRANCFOR-<br />
DENSIBUS.<br />
Inter eos et semetipsum optimum consensum esse<br />
ratus eos a§ amicam cum exsulibus concordiam hortatur,<br />
et si quid in re sacramentaria dissidii fuerit<br />
ut id placide componatur optat.<br />
(Ex actis ecol. Francf. Tom. V. p. 203 sq. in nostrum usum<br />
descripsit Vir dar. Q-. Ed. Steitz, V. D. M. in urbe Francofordia.<br />
Edidit olim Beza Gen. p. 175, Lans. p. 367, Hanov.<br />
p. 411, Chonet p. 237, Amst. p. 109. Item Ritter, ev. Denkmahl<br />
der St. Frkf. p. 314 Gallice exstat in ed. Berol. 237,<br />
ànglice in ed. Phil<strong>ad</strong>. III. 254.)<br />
Eximiae pietatis et doctrinae viris ecclesiae Francofurtensis<br />
pastoribus symmystis et fratribus in<br />
Christo colendissimis.<br />
S. Btsi Uteris meis gratiam apud vos non modo<br />
nulla interior necessitudo *) sed ne mediocris quidem<br />
notitia conciliât, venerandi et dilecti fratres:<br />
fraterna <strong>tam</strong>en coniunctio, quae iure ministerii 2 )<br />
inter nos mutuo yigere debet, satis <strong>ad</strong> scribendum<br />
fiduciam 3 ) dare visa est, ut minime dubitem aper<strong>tam</strong><br />
mihi fore ianuam, ut comiter vestra et qua optandum<br />
est mansuetudine excipiar. Nuper quum sub<br />
amplissimi senatus vestri nomine mea in très EvangelistaB<br />
harmonia édita est, quominus vobis scripseriin,<br />
quid praeter pudorein obstiterit nescio. Vix<br />
enim un<strong>quam</strong> nisi necessitate coactus <strong>ad</strong> ignotos<br />
scribere soleo. Ignotos autem voco, ne quem vestrum<br />
offendat verbi asperitas, quibuscum familiaris usus<br />
non intercedit. Certe contemptu vel negligentia<br />
minime fuisse prâeteritos, sancte vobis affirmo. Ubi<br />
autem reversi sunt ex nundinis librarii, miratus<br />
sum, fateor, Ioachimi cuiusdam Westphali non minus<br />
insulsum <strong>quam</strong> virulentum librum, quo meam de<br />
sacramentis doctrinam oppugnat, istic editum esse. 4 )<br />
Nam mihi persuaseram, optimum inter nos consensum<br />
esse: aut si docendi ratio non prorsus e<strong>ad</strong>em<br />
foret, tantum non esse discrepantiae, quod usque<br />
in odiosam contentionem erumperet: ac fieri quidem<br />
potest, ut insciis vobis exierit liber ille, quem certe<br />
vestris suflragiis fuisse probatum non arbitror. 5 )<br />
Neque vero hoc expostulandi causa commemoro:<br />
sed quia simul allatus est rumor, quibusdam a col-<br />
2401.1) Imo Beyeri et sociorum animum probe eognitum<br />
h<strong>ab</strong>ebat, non <strong>tam</strong>en satis si eos demulceri posse sper<strong>ab</strong>at.<br />
2) Edd. <strong>ad</strong>d. communis.<br />
3) Eaedem: fiduoiae.<br />
4) N. 2295. 2296.<br />
5) 0 sancta simpüeitas, vel incassum simulata üdueia!<br />
Oblitus esse videtur quae Glauburgus de patrudis funere rescripserat.<br />
legio vestro minus placere quae de sacramentis<br />
tr<strong>ad</strong>o, antevertere visum est, ne quid dissidii silentio<br />
meo vel dissimulatione foverem. Gerte ut non<br />
libenter me obtrudo, ita si quispiam vestrum mea<br />
dootrina offenditur, nulla <strong>ad</strong> <strong>eum</strong> placandum satisfactionis<br />
ratio a me negligetur. Quod si <strong>ad</strong> offensiones<br />
tollendas utilis mea <strong>ad</strong> vos profectio esse<br />
videbitur, <strong>quam</strong>vis longum et incommodum esset<br />
iter, nihil <strong>tam</strong>en molestiae recùso. Nam quum hoc<br />
Studium sanctae inter nos concordiae mihi debere<br />
videor: tum vero quia amplissimus senatus summa<br />
humanitate obla<strong>tam</strong> sibi dica<strong>tam</strong>que Harmoniam<br />
amplexus est, literisque testatus, 6 ) sibi gràtum munus<br />
fuisse ac iucundum, ita me sibi devinxit, ut<br />
hoc suo merito a me officium exigere videatur.<br />
Neque tarn mea causa l<strong>ab</strong>oro, <strong>quam</strong> ut peregrinos<br />
fratres quibus hospitium Dominus in urbe yestra<br />
concessit, sincera dilectione amplec<strong>tam</strong>ini. Audio<br />
enim, 7 ) nescio quid litium et vexationis metuere<br />
quod eorum quietem perturbet. Porro quum sciatia<br />
partem vi et tyrannide hostium Christi patria expulsant<br />
<strong>ad</strong> vos migrasse, partem vero, ut vobiscum<br />
puram Christi fidem profiteretur, voluntario se exsilio<br />
multasse : quan<strong>tam</strong> 8 ) aliis misera sua conditio,<br />
aliis prompta <strong>ad</strong> sequendum Christum alacritas<br />
gratiam conciliare debeat, apud vos disserere supervacan<strong>eum</strong><br />
9 ) foret. Imo si quae in ipsis desideretis,<br />
ut forte eos suis vitiis l<strong>ab</strong>orare credibile est, 10 )<br />
venia <strong>tam</strong>en et facilitate scitis ferendos esse. Potius<br />
vero <strong>quam</strong> ut in cer<strong>tam</strong>en erumpat si qua hactenus<br />
occulta fuit simultas, quascunque mihi partes imponere<br />
voletis, suscipere paratus sum. Certe <strong>ad</strong> pacificationem<br />
utrisque fidus semper ero et hortator<br />
et <strong>ad</strong>iutor. Valete, carissimi et ex animo vere colendi<br />
fratres. Dominus vos spiritu prudentiae, fortitudinis<br />
et mansuetudinis gubernet l<strong>ab</strong>oresque vestros<br />
benedicat. Amen. Genevae 6. Nonas Martii 1556.<br />
Frater et symmysta vobis in Christo<br />
vere ' ') coniunçtus<br />
Ioannes Calvin i t.<br />
6) Non eiestant.<br />
7) ex Pollano puta N. 2385.<br />
8) quantum Beza; qnaeqne Bitter.<br />
9) snpervacuum Édd.<br />
10) Et sane ipsorum eontentiones multwn iis nocuerunt<br />
apud ministros.<br />
11) Domino Bitter. — Subscriptio tota Calvini manu.