epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
I<br />
125 1556 MAL 126<br />
2443,<br />
BULLINGERUS LASOO.<br />
Benno, et fere iisdem verbis quibus nuper de<br />
e<strong>ad</strong>em re <strong>ad</strong> Calvinum usus fuerat, suam sententiam<br />
déclarât de colloquio cum Lutheranis frustra exqptato.<br />
(Mann Amanuensis scripta h<strong>ab</strong>etur in Ood. F. 80, olim 45,<br />
Bibl. civic. Turicensis. Bullingerus titulum <strong>ad</strong>scripeit. Simler.<br />
Vol. 87.)<br />
D. Ioanni a Lasco.<br />
S. D. Vehementer dolet nobis omnibus <strong>ad</strong>versa<br />
tua valetudo. Dominus restituât te nobis. Pro<br />
epistolis tuis in patriam tuam scriptis, 1 ) magnas<br />
ago humanitati tuae gratias. Perplacent nobis omnibus<br />
utpote pie docte et prudenter scriptae. Faxit<br />
Dominus ut uberem proférant fructum. Apud<br />
nos ali<strong>quam</strong>diu vixit vir senex D. Franciscus Lystnaninus,<br />
2 ) qui reginae Bonae confessiones audivit,<br />
ordinis illius seraphici. Verum monachismum exuit<br />
et ali<strong>quam</strong>diu Genevae h<strong>ab</strong>itavit atque Calvinum<br />
nostrum audivit. Demum <strong>ad</strong> nos pervenit. Idem<br />
revocatus ,in Poloniam mense Ianuario relicta hie<br />
uxore in Poloniam profectus est, <strong>ab</strong>unde literis nostris<br />
<strong>ad</strong> Serenissimum Begem, <strong>ad</strong> principes aliquot<br />
et <strong>ad</strong> doctos oneratus. Exspec<strong>tam</strong>us in horas quid<br />
rescribat 3 et huius farinae innumeri alii, vel moderatiores, ut<br />
Melanchtm, Pacaeus, et nonnulli sed paueuli quidam<br />
alii. At hi pro ingenii sui natura, non dicam<br />
mollitie, noient istos offendere. Illi vero, pro incredibili<br />
sua pervicacia et fera barbarie, ne latum<br />
quidem pilum cedent, utcunque sanas et multas<br />
audierint rationes. Hoc enim ceu sacram h<strong>ab</strong>ent<br />
anchoram, non<br />
) aut quando redeat. Sperat ille optime<br />
de Polonia. Utinam spe sua non fallatur. Si quid<br />
h<strong>ab</strong>ueris de rebus polonicis ac nobis communicaveris,<br />
rem nobis faoies gratissimam.<br />
Significas spem tibi fieri colloquii instituendi<br />
de componendis dootrinae dissidiis inter eos qui<br />
profitentur eyangelium. Cupis ut primo quoque<br />
tempore tibi significem quid, si et nostrum aliqui<br />
vocarentur, tibi de nobis pollioeri possis. Ego vero,<br />
colendissime mi domine et semper in Domino honorande<br />
et carissime frater, nihil hie dissimul<strong>ab</strong>o,<br />
sed candide et libère m<strong>eum</strong> tibi aperiam iudicium,<br />
et te oro per Christum ut benigne consulas. Atque<br />
e<strong>ad</strong>em haec heri scripsi et <strong>ad</strong> Calvinum nostrum.<br />
Valde timeo oriturum ex colloquio, quod cum<br />
talibus instituitur hominibus, incendium multo periculosius<br />
<strong>quam</strong> hoc ipsum sit quod exstingere cogi<strong>tam</strong>us.<br />
Nam Uli, cum quibus colloquendum erit,<br />
vel vehementiores ac plane Lutherani sunt ingenii,<br />
ut Schneppfius, StoUeius, Amsdorpfßus, Westphalus,<br />
2443.1 ) Ad Begem, senatum et status. ( V. 2339.)<br />
2) Mense Dec. ineunte relieto Turico Genevam eoncesserat.<br />
Inde Basilea et Argentorato transiens Poloniam petierat.<br />
(JV. 2353 seq. 2359. 2361. 2384.)<br />
3) lam d. 15. Apr. <strong>ad</strong> Calvinum Uteras dedit, et <strong>ad</strong><br />
uxorem quoque scripsisse facile eonieoeris. Literae vero nondum<br />
<strong>ad</strong>erant.<br />
1 discedendum a perspicuitate verborum,<br />
neque ullam Suermeris concedendam esse syll<strong>ab</strong>am.<br />
Dum Marpurgi colloquerentur beatae memoriae<br />
viri illustres in praecipuo capite non potuerunt<br />
convenire. Craeoipuum voco caput propter<br />
quod potissimum convocati fuerant. Subinde enim<br />
et <strong>ad</strong> fastidium usque repetebat Lutherus suum illud<br />
: Hoc est corpus m<strong>eum</strong>, et huic pertinaciter inhaerebat.<br />
Id quod <strong>ab</strong> eo didicerunt eius discipuli,<br />
praeceptore multo pertinaciores ac furiosiores. Quid<br />
quod mox a colloquio ipse Lutherus epistolas sparsit,<br />
quibus iactitat sibi <strong>ab</strong> istis Suermeris ne literam<br />
quidem e manibus esse erep<strong>tam</strong>, utpote hominibus<br />
indoctis, rudibus, fanaticis etc. Alii in publicis<br />
et sacris cathedris cecinerunt vietpriam, et in<br />
optimos viros indignissima exspuerunt. Neque<br />
est quod nunc nobis alia atque meliora suavi qu<strong>ad</strong>am<br />
imaginatione polliceamur. Nimis bene noti sunt<br />
nobis Lutherani isti iam <strong>ab</strong> annis triginta. Sed et<br />
tu ipse expertus es eorum humanitatem.<br />
Verum meliora sperari posse videantur dePrincipum<br />
modestia et aequitate, qua videlicet infringi<br />
aut saltern leniri possit barbara quorundam concionatorum<br />
asperitas. Quan<strong>quam</strong> vero non nesciam<br />
multos esse inter Principes viros pips et aequissimos,<br />
hoc <strong>tam</strong>en etiam non ignoro benignos h<strong>ab</strong>ituros<br />
nos Principes si vel de nostra cesserimus doctrina,<br />
vel saltern hanc involverimus involucris quibusdam<br />
verborum quibus perspicuitas obscuretur.<br />
Tum vero forma concordiae erit confessio Augustana,<br />
<strong>quam</strong> interim toties obla<strong>tam</strong> a Bucero nun<strong>quam</strong><br />
agnoscere vel recipere voluerunt ecclesiae<br />
npstrae, quum ob multas causas tum ob earn quoque<br />
quod nimis crasse explicatur <strong>ab</strong> Apologia, ao<br />
prorsus accedit <strong>ad</strong> papistas. Si vero illam recipere<br />
noluerimus, sat scio. dimittendos nos veluti superbos<br />
et cervicosos. Et certe quod de Augùstana confessione<br />
scribit Westphàlus, id satis certum est sentire<br />
omnes Lutheranos. Our autem de optimis Principibus<br />
non sperem ampliora, audi. Principes plerique<br />
ex professo in articulo praesertim coenae<br />
Lutherani sunt: illi omnes pendent a Caesare, oui<br />
Augustae exhibuerunt confessionem <strong>quam</strong> ipsi papistae<br />
in articulo docimo approbarunt. In illis ipsis<br />
Augustanis comitiis damnata est Zwinglianorum<br />
doctrina. E<strong>ad</strong>em damnata est et consequentibus comitiis<br />
imperialibus. Neque obscurum est quid ultimis<br />
Augustanis comitiis actum sit. Optimüs alioqui<br />
Princeps Wvrtenbergensis a doctis suis persua-