epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
287 EPISTOLAE 2535-2537 288'<br />
cari consultum non esse. Sed vicissim considerandum<br />
est quid tarn pastori vestro <strong>quam</strong> vobis liceat. Quantum<br />
<strong>ad</strong> vos, quid ea de re scripserim antehac 3 )<br />
scitis. Quod, vero <strong>ad</strong> ilium attinet, minor ei est<br />
concessa libertas. Nam si, postea<strong>quam</strong> progressus<br />
est, retrogr<strong>ad</strong>eretur, longe maiora in <strong>eum</strong> excitarentur<br />
murmura, nee sine scandalo: quod nos evitare<br />
debemus. Atque hoc est cur dixerim vos <strong>eum</strong> tolerare<br />
debere, neque <strong>ad</strong> vestram mensuram <strong>eum</strong><br />
exigere. Nam etiam si vobis concedatur eiusmodi<br />
recipere caeremonias, quales vobis imponuntur, si<br />
idem ille fâceret, non solum ut duplex accusaretur<br />
a multis, sed etiam vobis afferret praeiudicium in<br />
posterüm. E contra vero, quum discedet protestans<br />
se tale iugum non posse recipere, faciet id fortasse<br />
<strong>ad</strong>itum in posterum <strong>ad</strong> bonum aliquod medium, ubi<br />
per assensum illius ianua clausa foret. Quan<strong>quam</strong><br />
prius<strong>quam</strong> eo deveniat con<strong>ab</strong>itur, si fieri possit, pro<br />
ratione consilii sui res moderari in melius obtinereque<br />
quod ille cum bona conscientia et sine scandalo<br />
eorum, quos antea in doctrinae puritate instituit,<br />
ferre poterit, ac si id net nullo iam erit de facienda<br />
mutatione quaestio. At si Deus res in earn extremitatem<br />
deducat, ut fatri nostro omnis denegetur<br />
libertas, non modo <strong>ad</strong>ministrandi sacramenta, verum<br />
etiam iis communicandi <strong>ab</strong>sque probro ministerii<br />
sui scandaloque infirmorum, vos rogo per Dei<br />
nomen, ut patienter feratis si discedat potius <strong>quam</strong><br />
ut cogatur suo exemplo vos in servitutem <strong>ad</strong>ducere,<br />
cuius nun<strong>quam</strong> possit reperiri remedium, praebeatque<br />
interim occasionem malevolis ipsi detrahendi,<br />
atque ex altera parte, turbet infirmorum conscientias.<br />
Mihi non videtur mirum si doleatis quod vir<br />
talis amittendus vobis sit qui bene et fideliter servivit<br />
vobis: imo laetor quod intelligam vos aegre<br />
ferre ut se a vobis ille separet, siquidem in eo anim<strong>ad</strong>verto<br />
bonum aliquod signum zeli studiique progressus<br />
maiores faciendi. Sed tarnen limitandae<br />
sunt affectiones nostrae, quantumvis praeclarae illae<br />
sint, quo acquiescamus in eo quod nobis permittit<br />
Dominus. Nam si tali <strong>eum</strong> conditions postuletis<br />
ut aedificationi non sit, limites in eo transgrediuntur.<br />
* Turn etiam discere debemus non ita esse<br />
<strong>ad</strong>dicti alicui, quin parati simus recipere p<strong>ab</strong>ulum<br />
vitae, quicunque tandem id offerat. Quod si timetis<br />
ne privemini eo cuius l<strong>ab</strong>orem utilem vobis fuisse<br />
estis experti, tanto estote diligentiores magisque<br />
seduli <strong>ad</strong> orandum D<strong>eum</strong> ut <strong>eum</strong> vobis servet itaque<br />
disponat animos eorum, qui ei obstant hoc tempore,<br />
ut continenter se vobis impendere queat. Etenim,<br />
ut dixi, non est quod statim vos relinquat,<br />
donee, quod <strong>ad</strong> ipsum quidem attinet, spes omnis<br />
<strong>ab</strong>lata fuerit reducendi res in melius. 4 ) Ac turn<br />
3) N. 1929.<br />
4) PerruceUus in suo Memor. I. 1. p. 282 dicit ae Fran-<br />
/<br />
sperate fore ut vobis alium suscitet Dominus, qui<br />
suo erga vos officio probe functurus sit. Yidete<br />
vero ne omnino vos l<strong>ab</strong>efaotetis: periculosa est enim<br />
tentatio nonnullis dicere quod se a grege separare<br />
volunt. Quin potius date operam, ut quod initium<br />
vobis dedit Dominus id tueamini, exspectantes donee<br />
res proficiant in melius, <strong>tam</strong>etsi id tardius fiat <strong>quam</strong><br />
vellemus. Cuius rei gratia, fratres carissimi, post<strong>quam</strong><br />
ex animo me vestris commendavero precibus,<br />
ipse quoque D<strong>eum</strong> optimum patrem nostrum or<strong>ab</strong>o<br />
ut vos sua dignetur protectione, vos donet spiritu<br />
prudentiae, rectitudinis, virtutis, constantiaeque insuper<strong>ab</strong>ilis,<br />
vosque omni benedictionè repleat. Francofurti<br />
18. Septemb. 1556.<br />
Vester humilis fratèr<br />
Iohannes Oalvinus.<br />
25ä6,<br />
• POLLANUS CALVINO ET COLLEGES.<br />
Qui scilicet arbitri constitua fuerant <strong>ad</strong> litem inter<br />
ipsum 4 Augustinum Le Grand pendentem dirimendant.<br />
(Ex antographo Cod. Gener. 112, foL 234.)<br />
Ornatissimis viris ac dominis DD. arbitris iudioibus<br />
constitutis in causa controversa inter Augustinum<br />
le Grand accusatorem et M. Valerandum Pollanum<br />
defensorem.<br />
Quum in huius causae cognitione et iudicio vobis<br />
earn esse autoritatem amagistratu nostro etiam<br />
confirma<strong>tam</strong> et manda<strong>tam</strong> ') arbitrer, ut de toto hoc<br />
negotio iudicetis, sicuti decet viros bonos prudentes<br />
et christianos, ätque earn sententiam pronuncietis<br />
cofurtum iisse <strong>ad</strong> invisendum Calvinum, turn per git: Otun eo<br />
ac D. a Lasco de negotio contuli universo, Qui fratribus Ve-<br />
•alienaibns soripsernnt, eos <strong>ad</strong>monentes ne meam posthao <strong>ab</strong>itionem<br />
impedirent, neve alium ministrum recusarent eligere,<br />
neve etiam quo<strong>ad</strong> caeremonias me sno metirentur modulo,<br />
quoniam si eas recepissem, quas recipere Uli poterant, futurum<br />
fuisBet, ut retrocederem quum progredi debnissem, futurum<br />
etiam ut non solum aoensarer a multis nt homo dnplici praeditus<br />
animo, sed etiam praeiudicium eis ipsis afferrem in posterum,<br />
meo eos exemplo in servitutem <strong>ad</strong>ducens, inourreremque<br />
in dedecos muneris mei summum et infirmis scandalo essem<br />
ingenti.<br />
2536. 1) Vides magistratum Francofurtensem Cognitionen<br />
causae non soîis peregrinis permisisse.
Change language