epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

441 1557 APRIL. 442
autem haec mutua Caritas non solum conservetur,
sed indies magis ac magis orescat, nostro nunc
officio déesse nolumus subticendo tibique celando
ea Dei bénéficia quae ab eo copiose admodum accepimus.
Imo potius hanc ad te mittimus epistolam,
ut et nostri moeroris et gaudii participem te faciamus,
et- simul eius laudem celebremus, eiusque famam
et gloriam ubique divulgare conemur. Impiorum
scelerata vita, incompositi mores, assiduae ipsorum
in Deum ßkaa^fikct, adversariorum Christi
in repugnando verbo Dei pervicacia et rabida maledicentia,
insidiae quas ab eis nobis praeparatas multi
profitebantur (earum tarnen effectum nunquam Deus
nobis ostendit), alia pericula viae, maris procellae
et quae illic contigerunt incommoda maximam nobis
dederunt occasionem tristitiae. Verum inter totvitae
nostrae discrimina earn quam de Dei Opt. Max.
erga nos favpre spem conceperamus sensimus in nobis
confirmari, quum antiquam eins erga nos paternam
clementiam ad memoriam revocantes experiebamur
eum tunc stare promissis et nobis favere
quum maxime opus esset, nosque in periculorum
profundo lacu minime derelinquere.
Quum enim ad eum locum pervenissemus in
quo is erat qui partim sua autoritate, partim consiliô,
partim sumptibus (quantum ei licet) huius ecclesiae
primordia curat, qui et huius nostri instituti
dux et caput est, *) in Gallia multa nobis resolvenda
faerunt in quibus sapientia divina clarissime apparuit.
Aha praeterea illic gesta sunt, verum- talia
quae nos consolare* potius quam tristitia afficere
deberent: praesertim quum videremus multos verbi
Dei cupidos, et ea quae nobis necessaria essent polliceretur
qui praestare poterat, tum adlibros emendos,
tum ad vestimenta comparanda, tum ad itineris
sumptus faciendos. Quum autem pervenissemus
Lutetiam, ecclesiam Christi illic congregatam optime
verbo Dei comperimus*, unde maxime sumus consolati
* videntes adimpleri Davidis vaticinium quo
praevidebat Christi regnum in medio inimicorum
suorum stabile fore, quod te nostris ad te Uteris
iam inteüexisse confidentes pluribus verbis non prosequemur.
Peracto Lutetiae omni nostro negotio
appulimus portum maris vulgo appellatum Honnefleur:
die autem Növembris 19 ingressi sumus naves
quaruin ministerio hue usque tandem perveni-
2613.1) Coligny. — La colonisation par les protestants des
régions qu'on nommait alors les Indes était nn des rêves favoris
de l'amiral. On sait qu'il ne se laissa pas détourner de
ses desseins par l'insuccès de l'expédition du Brésil. En 1562
il favorisa le départ pour la Floride d'une nouvelle troupe
d'émigrants que commanda, le capitaine Jean de Bibaut. Cette
tentative ne fat pas plus heureuse que la précédente. {De
Grammont, Bel. de l'expéd.' de Charles-Quint contre Alger
p. Viiïegaignon p. 8.)
mus haneque insulam quam appellant de Couligni
introivimus die 7s Martii, ubi coelitùs nobis paratum
invenimus et patrem et fratrem Nicolaum Villagaignonem.
Patrem dico quia nos uti filios ampleotitur,
alit et fovet, fratrem vero quia nobiscum unicum
patrem coelestem Deum invocat, Iesum Christum
solum esse Dei et hominum mediatorem credit, in
eius iustitia se coram Deo iustum esse non dubitat,
Spiritus sancti interno motu apud se ipsum experitur
se vere membrum Christi esse : cuius rei testimonia
non pauoa vidimus. Deleotatur enim verbo
Dei, cui ne doctorum quidem antiquorum dogmata,
quamvis multis sacra videantur, praeferre instituit.
Carnis certe iudicium hoc vix admittit, quandoquidem
antiquitas apud eum multum potest: eo usque
tarnen pervenit ut animum suum sancto puroque
Dei verbo régi sinat. Honèste et prudenter famiuae
suae praeest, quae illius ecclesiae speciem praeferre
videtur quam in domo suo habebant Priscilla aut
Aquilla * aut illius quae apud Nympham erat. Quo
fit ut speremus brevi futurum ut inde prbdeant amplissimae
ecclesiae quae laudem Dei célèbrent et
Christi regnum augeant. Is enim optimum sincerae
veraeque christianae religionis exemplar et dux*.
se ipsum praebuit, turn in audiendis publicis concionibus
et orationibus, quibus aderant et omnes
eius domestici, turn in percipienda sacra coena
Christi quam avidissime et religiosissime excepit.
Priusquam autem ad hoc coeleste convivium accederet,
publicam fidei suae confessionem clara voce
protulit, et Solomonem imitatus locum in quo eramus
congregati precibus Deo se dicare declaravit,
seque et sua omnia ad eius gloriam propagandam
parata esse profes&us est.
Sed ne historiam téxere potius quam te nostrarum
rerum certiorem facere videamur, reliquorum
narrationem tabellario familiarissime tibi cognito
relinquentes, a quo privatis colloquutionibus
quaecunque nobis acciderunt poteris intelligere, soriptis
nostris finem imponemus : modo te rogaverimus
ut tuas preces in conspectu Dei effundas, quo perperficiat
Christi aedificium quod in his terrae finibus
inchoatum est, et admoneas omnes quos Deum
timere et ex animo venerari cognoscis, ut idem tecum
agant. Hoc autem Bleutheropoli, 2 ) cui teministrum
evangelii praeposuit, iam absolutum precamur
ut conservet, fovéat, in tranquillo et pacato
statu retineat, simulque suas eccleßias ubique sua
paterna dementia congregatas coelësti fortitudine
muniat. Collegas tuos omnes saluta, si lubet, nostro
nomine, nominatim autem Nicolaum Galaeium,
P. Vvretvm et Theodorum Bemm. Insulae Couligniensi
* quae prima Francorum exculta fuit ha^
2) Genevae.