epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
7 EPISTOLAE 2377—2379 8<br />
2377*<br />
VERMILIUS CALVINO.<br />
Scriptum quod contra Vinioniensem episcopum<br />
meditatur lente procedit, tarn ob ipsum argumentum<br />
diligentius tractandum, <strong>quam</strong> ob sui corporis imbecil-<br />
litatem et oui exiguitatem. Addit Argentoratensia,<br />
quae non <strong>ab</strong> omni parte tuta et felicia praesagiunt.<br />
(Ex autographe) Cod. Genev. 112, fol. 1.)<br />
Clarissimo viro D. Ioanni Oal<strong>vino</strong> ministro<br />
verbi Dei fidelis'simo ac mihi plurimum observandq.<br />
Genevae.<br />
S. D. Literas quas <strong>ad</strong> me 25 Decembris dedi8ti<br />
*) Ianuarii 12 accepi : de quibus uti par est<br />
gratias ago, culpam vero de uteris <strong>ad</strong> me serius<br />
missis nullam agnosco in te baerere. Idcirco ut<br />
earn depreceris, praesertim hoc tempore, non opus<br />
erat. Seio enim te quum in seribendo turn in ecclesia<br />
gubernanda plus occupatum esse <strong>quam</strong> sis ferendo.<br />
Sed ipse Deus, qui pater est, quique corporis<br />
Christi, nempe illius ecclesiae, perpetuo curam<br />
gerit, <strong>ab</strong>s te non <strong>ab</strong>erit. Quare quod agis agas, neque<br />
de mea offensione un<strong>quam</strong> sis anxius. Ille Spiritus<br />
qui nos in Christo <strong>ad</strong>iunxit, ut quae <strong>ad</strong> civilem<br />
et externam rationem pertinent omnino inter<br />
nos bpni consulamus iubet. Deinde officia ista transmittendi<br />
literas meo iudicio leviora sunt <strong>quam</strong> ut<br />
ipse iis onerari debeas. Quod vero su<strong>ad</strong>es de scriptis<br />
iis quae prae manibus h<strong>ab</strong>eo, 2 ) video quo spectet,<br />
neque diffiteor consilii tui ius<strong>tam</strong> esse rationem,<br />
modo illam sequi possim. Id vero quominus fiat<br />
duae sunt causae. Prima, tanto plausu a papistis,<br />
praesertim Anglis, librum Vinfkoniensis s ) exceptum<br />
esse, ut putent neminem esse qui ei queat respondere:<br />
remque prope sophistice prolixe accuratissime<br />
agit et perpetuo sententias patrum obtrudit.<br />
Quamohrem, si perfunctorie ac paucis contr<strong>ad</strong>icatur,<br />
clam<strong>ab</strong>itur nihil actum. TJnde mihi proposui ut<br />
singulis eius libri partibus respondeam, patres etiam<br />
opponendo patribus quantum ipsa res patietur, ne<br />
<strong>ad</strong>versarii obganniant huic et illi looo non esse<br />
responsum. Novi Anglorum ingénia et existimo<br />
2377.1) deperdiias.<br />
2) Cf. N. 2357.<br />
3) Contra Cranmerum scripsit: M. Ant. Constantii thaologi<br />
Lovaniensis Confutatio cavillationum quibus 88. eucharistiae<br />
sacramentnm <strong>ab</strong> impiis Capernaitis impeti solet. Par.<br />
{Lovan.) 1552. 4. Ed. altera 1554. {Cf. Strype, Cranm. II.<br />
25, p. 373, Schmidt, Verm. 177.) Martyris confutatio demum<br />
a. 1559 s. a. et l. fol. prodiit: DefenBio doetrinae veteris et<br />
apostolicae de ss. encharistiae sacramento. {Strype, p. 375,<br />
Schmidt, p. 222.)<br />
satius esse ut semel res agatur, licet fortasse serius,<br />
<strong>quam</strong> ut praecipitata contemnatur, et potius velitatio<br />
<strong>quam</strong> iustum praelium h<strong>ab</strong>eatur. Accedit praeterea<br />
me non h<strong>ab</strong>ere corpus usque <strong>ad</strong>eo factum<br />
<strong>ad</strong> graves l<strong>ab</strong>ores, et quotidianas ocoupationes non<br />
esse levés. Doceo enim quum theologica turn Aristotelis<br />
Ethioa, quae onera ingenioso et apprime institute<br />
fortassis parvi momenti essent, at mihi, ut<br />
verum fatear, multum negotii facessunt.<br />
Hae sunt rationes, vir clarissime, cur mea hicubratio<br />
non tarn cito sit in lucem edenda. Liber<br />
<strong>ad</strong>versarii, ut dixi, prolixus eBt et versutus. Meae<br />
praeterea vires non sunt robustae, atque aliis subinde<br />
occupationibus intercipiuntur. Sed hoc me<br />
consolatur, ecclesiam nullam inde iacturam facere.<br />
Nam quae tu egregiè scribis, quae antea sunt a<br />
dootissimis viris el<strong>ab</strong>orata, quaeque a nonnullis Anglis<br />
materna lingua édita sunt, <strong>ab</strong>unde huic optimae<br />
causae sufficere arbitror, <strong>quam</strong>vis furori Saxonum<br />
nihil unqùam satis fore sperem.<br />
Bonus senex Theobaldus Nigri*) a suo diacono<br />
ut Zwinglianus insimulatur, ut ille nolit amplius<br />
cum suo pastore communicare: certe <strong>ab</strong> illo iuvene<br />
cams Theobaldi mala rependitur gratia. Me voluisset<br />
h<strong>ab</strong>ere iudicem : sed recusor. OfFerunt illi Marpachivm<br />
et B<strong>ab</strong>bum. s ) Senex Marpachium non récusât,<br />
sed B<strong>ab</strong>bum nullo pacto vult <strong>ad</strong>mittere. Ego<br />
senilem animum consolari et confirmare non intermitto.<br />
Quid vero sequuturum sit nequeo divinare:<br />
nam a reditu meo ex Anglia non vocor <strong>ad</strong> ecclesiastica<br />
consilia.<br />
De mi8sa et sacrificiis eiiciendis hoc anno bona<br />
' spes erat, et <strong>ad</strong>huc non desperatur. Sed Beatus e )<br />
interturbavit omnia. Concionem quippe solennem<br />
h<strong>ab</strong>uit, quum consul novus inauguraretur, et orationem<br />
suam in eo to<strong>tam</strong> consumpsit, ut probaret<br />
magistratui hoc non licere facere, quod canonici<br />
summi templi eorum ditioni minime subiiciantur,<br />
<strong>ad</strong>debatque hoc agere nil aliud esse <strong>quam</strong> bellum<br />
minime necessarium sibi accersere. Concio populum<br />
propemodum Universum offendit, symmystas<br />
omnes laesit, quum saxum illud toto hoc anno<br />
volvunt: sed quid senatus iudioaturus sit nescimus.<br />
Deus rem bene vertat. Tu vero, clarissime vir,<br />
bene valeto, et me ut facis ama. Gupio istic ami-<br />
4) Schwarte, pastor Palaeopetrinus iain eo tempore quo<br />
missa <strong>ab</strong>olita fuit. Diaconu's eius fuit Georgius Mornhinweg,<br />
postea diaconus <strong>ad</strong> S. Thomae, a. 1557 simul cum Sfto pastore<br />
Beato Gerungio a magislratu dimissus, ob indolent inquie<strong>tam</strong><br />
et violen<strong>tam</strong>.<br />
5) pastor <strong>ad</strong> aedes novas quae dicebantur, vir ambitiosus<br />
et a moribus rusticis cognitus, Memmingae natus 1524, in<br />
2jeüii familia educaius.<br />
6) Gerungius solus pro observando Interim pugn<strong>ab</strong>at<br />
quum caeteri ministri omnes <strong>ab</strong>rogari illud inherent. (Boehrich<br />
Ul. 93. Marbach, diar. passim.)