epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
Create successful ePaper yourself
Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.
515 EPIBTOLAE 2649—2651 516<br />
h<strong>ab</strong>et ulluni, earn consilio regere non potes. Etenim<br />
quid agas? Non audiunt isti homines ullas rationes,<br />
obfirmarunt mentes suas, ac hoc veluti principium<br />
xerum suarum posuerunt, Schuermeros neque audiendos,<br />
neque ferendos. Eius sententiae sunt plerique<br />
omnes. Si qui supersunt moderatiores pauculi<br />
illi <strong>ab</strong>ripiuntur simul cum illis, vel enim ne<br />
mutire quidem audent, vel in apertum se discrimen<br />
«oniicere nolunt. Videntur enim pro hostibus h<strong>ab</strong>eri<br />
publicis qui vel verbulum pro nobis dixerint.<br />
Si cum huiusmodi hominibus centies venias in colloquium,<br />
et non omnia illorum simpliciter approbaveris,<br />
damn<strong>ab</strong>eris pro haeretico. Ab aequis et moderatis<br />
colloquiis non refugio aut <strong>ab</strong>horreo: interim<br />
scio, nihil nos effecturos ullis cum huiusmodi hominum<br />
colloquiis. Marpurgense colloquium, Isenacen8e,<br />
*) vel Wittenbergicum colloquium 2 ) quid<br />
sperem dudum docuit. Docent quotidiana horum<br />
hominum scripta tarn privata <strong>quam</strong> publica. Eo<br />
insania eorum erupit, ut videantur irreconcili<strong>ab</strong>iles,<br />
neque ullum restet remedium <strong>quam</strong> manus Domini.<br />
Aliqua saltern est spes in moderatione principum,<br />
<strong>quam</strong><strong>quam</strong> ne hos quidem reverebuntur isti. Ideoque<br />
si quid statuisti respondere <strong>ad</strong> scriptum Magdeburgense,<br />
3 ) perge, ne différas. 4 ) Priores isti praeyenerunt<br />
te. Nemo inique feret responsionem modera<strong>tam</strong>.<br />
Non indigne feront principes, neque turb<strong>ab</strong>it<br />
ea legitimum colloquium. Nisi vero aliquid a nobis<br />
respondeatur, glori<strong>ab</strong>untur illi se causam h<strong>ab</strong>ere<br />
ius<strong>tam</strong>, nostra argumenta tarn perspicue et evidenter<br />
esse confutata, ut nihil nobis quod opponamus<br />
supersit. Oonfirm<strong>ab</strong>untur ergo multi in errore et<br />
infirmiores etiam deflectent in errorem. Vellem tarnen<br />
personis eorum praeteritis duntaxat causam<br />
respiceres, et primo confutares illorum argumenta,<br />
quae pro sua corporali <strong>ad</strong>ferunt praesentia, deinde<br />
nostra argumenta tuereris atque ostenderes respon-<br />
8ione8 istorum sophisticas esse, nostra argumenta<br />
perstare arma. Sed quid tibi hic ipse praescribo,<br />
qui ipse longe melius quid deceat et quid utile sit,<br />
vides? Proinde tuae pietati et prndentiae haec<br />
relinquo. Dominus instruat te spiritu suo sancto,<br />
ut quae instituis cédant <strong>ad</strong> gloriam Dei et ecclesiae<br />
aedificationem.<br />
Respondi libello Iacobi Andreae 5 ) brevibus, et<br />
curavi mihi describi duo exempla, alteram mitto<br />
2649.1) Inter Menium et Strigélium Aug. 1556. (2V. 2620,<br />
not. 5.)<br />
2) An eonventum a- 1536 innuit?<br />
3) Confessio fidei de eucharistiae sacramento in qua<br />
roiuistri ecolesiarum Saxoniae de libro Oalvini respondent.<br />
Magd. 1557.<br />
4) Urget responsum quod prodiit sub tituîo Ultimae<br />
•<strong>ad</strong>monitionis.<br />
5) N. 2630, not. 17. Bullingeri responsio typis non<br />
exscripta est.<br />
illustrissimo principi Lantgravio, alteram comiti<br />
Georgia aWirtemberg, a quo primum accepi. Apud<br />
illos profiteor, in nobis non futuram ullam moram,- ,<br />
si detur locus moderato colloquio, neque nos <strong>ab</strong>horrere<br />
a conciliatione, si qua inveniri queat, nihil a<br />
scripturis discrepante. Si autem fratres nostri<br />
urserint ut simpliciter ipsorum sententiam ampleo<strong>tam</strong>ur<br />
(id quod fecerunt hactenus) non posse nos<br />
déserta veritate perspicua recipere a veritate aliéna.<br />
Legati rqipublicae nostrae nunc in comitiis<br />
B<strong>ad</strong>ensibus, Bernensium, Basiliensium et Schaffhusianorum<br />
legatis mox <strong>ab</strong> initio vocatis in memoriam<br />
reducent, quae princeps Wirtembergicus D. FareJlo<br />
et Bezae discedentibus dixerit. a ) Sibi ergo videri<br />
non utile tantum, sed necessarium, ut literae scribantur<br />
mature, dum <strong>ad</strong>huc Francofordiae sunt principes,<br />
quibu8 reddantur certiores de bona voluntate<br />
ecolesiarum Helveticarum erga principes earumque<br />
ecclesias. Quid autem facturae sint urbes reliquae,<br />
non facile dixero. Oremus Dominum, ut<br />
ülud animis ipsorum insérât, quod pertinere novit<br />
<strong>ad</strong> gloriam suam et ecclesiae aedificationem.<br />
Iacobus Andreae unus est ex moderatioribus,<br />
et quantum ex tuis literis intelligo,. tibi notus et<br />
familiaris. 7 ) Sed utinam germanicum eius libellum 8 )<br />
possis intelligere, videres quanta confidentia Lutheranismum<br />
doceat. Illud, quod mireris, urget imprimis,<br />
impios etiam participare vero Christi corpore.<br />
Dicit merum esse figmentum bumanum, si quis<br />
imaginetur coelum esse locum certum. Dicit manifestissime<br />
filium hominis et ubique esse et implere<br />
omnia. Si haec faoit homo placidus et moderatus,<br />
quid exspectes aut speresde aliis? Neque hi omnes<br />
ullos coetus, ulla colloquia sibi dari petunt, sed simpliciter<br />
inculcant principibus et populo, hanc esse<br />
veritatem indubita<strong>tam</strong>, <strong>quam</strong> Lutherus docuit, hanc<br />
esse defendendam, contrariant exscindendam, neque<br />
colloquio neque libris nostris locum cedendum.<br />
Haec certa sunt.<br />
Nemo unquàm Albero 9 ) te gravius accusavit.<br />
Tractavit non tantum causam coenae, sed et baptismi<br />
et infantium sine baptismo decedentium. Oaeterum<br />
si diligenter (quod te facturum nihil dubito)<br />
responderis <strong>ad</strong> argumentum Magdeburgensium, confutatus<br />
erit in causa eucharistiae et Erasmus AJberus.<br />
De vÏ8ione PauUi 10 ) idem tecum sentio, et iam<br />
6) Quid hoc fuerit non liquet, nisi diateris <strong>eum</strong> illos<br />
hortdtum fuisse ut Helvetii literas <strong>ad</strong> principes Francofordiam<br />
scriberent.<br />
7) Saepius de lac. Andreae verba facta sunt in hoe<br />
thesauro, verum de commercio epistolico nihildum legimu».<br />
Vide tarnen <strong>ad</strong> Cal. Aug.<br />
8) Primitiae erant autöris literariae (Adami 304) quas<br />
lo. Mappus a. 1559 latinas fecit. Francf. 8°.<br />
9) N. 2630, not. 15.<br />
10) Haec <strong>ad</strong> deperdi<strong>tam</strong> 2Tostri epistolam alludere viden-
Change language