epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

475 EPI8T0LA 2629 476
intelligant cuius rei sit memoria, denique et Augustinus
in P8al. xxxvii. dicat: Nemo recordatur nisi
quod in praesentia non est positum etc.
Propositio 3. 5 )
(Symbola minime nuda sunt, sed ipsam rem
semper vere ac certo, quod attinet Deum promittentem
et oSerentem, coniunctam habent, sive fidelibus
sive infidelibus proponantur.)
Obscura ista sunt nee sincere proponuntur.
Scimus sane Deum semper esse et in promissionibus
et in sacramentis suis veracem, sive nos credamus
sive non credamus. In hoc nulla est controversia.
De illo lis est, an infidèles in sacramentis
id percipiant quod non nisi fide percipi potest? lam
vero verbis confessionis ita ludunt quasi in sacramentis
semper res ipsa et symbolum, nisi nudum
fateri velimus, sic coniungantur, ut qui symbolo
participât re ipsa quoque particeps fiat. Ne tarnen
et hoc simpliciter concessum videatur, adiungitur:
quod attinet Deum proinittentem, lit refugium pateat
aliquod, atque ita illud quod Lutherani postulant
et nos dare nolumus et dédisse quodammodo
et non dédisse videamur.
Lutherani omnes symbolum nudum definiunt
quod rem ipsam significatam semper coniunctam
non habet. Nisi hoc agnoveris clamabunt illi perpetuo
te nudum habere signum. Sed rêvera ilia
merito nuda signa nuncupanda sunt quae mystica
non sunt, neque a Deo consecrata sunt, atque adeo
verbo Dei prpmissioneve et spiritus arcana operatione
carent. Licet ergo negemus symbola baptismi
et coenae rêvera et semper in se continere res significatas,
non tarnen nuda signa constituimus.
Agnoscimus enim institutà et consecrata esse a Domino,
addita promissione illustri, cui qui credit opérante
spiritu sancto percipit non panem duntaxat,
sed vivificum filii Dei cibum etc.
Quumque sacramenta vocentur mysteria quae
spiritualiter exponenda sint, et semper ita in ecclesia
sint exposita, mirum est cur multis placere possint
carnales prorsus nuperae et ancipites loquutiones.
Propositio 4. 6 )
(Sacramentalem modum vocamus non qui sit
duntaxat figurativus sed qui vere ac certo sub spe-
5) In teœtu nostro est pars praecedentis. Hic unica
annotalio legitur ad ultima verba haec : vere ac certo sacramenta,
taliter tarnen nt modo explicabimus coniunctam
habeant.
6) Bezae marginalia haec sunt: Non qui sit duntaxat)
aut simpliciter. — rerum visibilium) fidei oculis. — exhibet
et offert) per fidein communicàndum. — retinere et defendere)
quamvis neqne localem neque definitivam signorum et rei
cie rerum visibilium repraesentet quod Deus cum
symbolis exhibet.)
Rursus insidiose et insincere etiam ista ponuntur.
Nam videntur haec hune sensum prae 8e ferre:
symbola quum non duntaxat sint figurativa exhibent
8imul cuilibet symbolis participanti res ipsas.
Ita Lutherani volunt. Si autem quis nostrum hoc
neget aut nimium illis dari clamet, sunt verba apposita
quae tergiversatori commoda sint. Dicet
enim: dixi symbola repraesentare, ergo et figurare,
Deum autem non hominem rem vel symbola exhibere.
At Deus rem non dat nisi credenti etc. Interea
vero Lutheranus intellexit: Si non figurate,
ergo vere et substantialiter. Sunt itaque verba
confessionis sic posita ut ùtraque pars suum dogma
us defendere possit. Id quod lites parit non dirimit.
Signum quidem per se, ut panis vel vinum,
non est sacramentum, neque res ipsa per se, ut
caro et sanguis Christi, est sacramentum, sed ùtraque
simul constituunt sacramentum. Unionem ergo
vel coniunctionem in sacramentis agnoscimus, non
autem naturalem qua alteram convertatur in alteram,
aut alteram contineatur et delitescat in altero,
sed spiritualem adeoque sacramentalem, quam constare
dicimus institutione Domini, significatione item
rerumve et symbolorum similitudine vel analogia et
fide mutua Dei hominisque. Nam Dominus panem
instituit non ut cibaret corpora singulariter, sed ut
esset corporis sui figura. Etenim panis et corpus
mutuam inter se analogiam habent alias copiose expositam.
Unde et panem ipsum corpus suum appellavit,
ut qui de pane hoc edit sciât se non panem
duntaxat edere, sed ipsum quoque Domini corpus:
utrumque autem suo modo et ratione certa. Fides
itaque mutua, tarn Dei promittentis et dantis quam
credentis et accipientis hominis, coniungit signum.
et signatum, ita ut credens non tantum participet
ore corporis pane visibili, sed ore animi per fidem
panem coelestem adeoque ipsum Dominum percipiat.
Unde fide absente nihil percipit infidelis nisi signum.
Quae ergo mox in confessione subiiciuntur, ut
appareat nos ipsius corporis Christi substantiae
praesentiam in coena retinere et defendere, nos mi-
coniunctionem statuamus, neque Christi corpus alibi quam in
coelis ponamus. Neque enim dubitamus quin Christus in
coelis sedens, ubi demum et ipsum per fidem quaerimus, se
ipsum, quemadmodumsonatsacramentalis verbi formula, nobis
cum signis offerat, non minus vere quam si visibiliter et re
ipsa ad nos descenderet, et nos ilium visibiliter et realiter
deglutiremus: denique aliter quidem, sed tarnen non- minus
vere quam nos carnis oculis, ipsa externa symbola intuemur.
— disoeptari) Dicimus enim nunc praesentiae modum, quo
res quae est in coelis cum signis quae in terra sunt neque
localiter neque definitive sed vere tarnen et certo coniungitur,
soli Deo cognitum esse, de cuius tarnen verbo minime dubitamus.