17.11.2012 Views

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

SHOW MORE
SHOW LESS

Create successful ePaper yourself

Turn your PDF publications into a flip-book with our unique Google optimized e-Paper software.

705 1557 NOVEMB. . 706<br />

Haec ille in summa. Nos vero collatis oapitibus,<br />

etsi quod <strong>ad</strong> illoscoetus attinet quos nonprob<strong>ab</strong>ant<br />

idoDea responsa h<strong>ab</strong>ebamus, tarnen tota ilia parte<br />

praetermissa, quum gratias illis egissemus, tantum<br />

de confessione respondimus : Nos quod de- ea re<br />

nihil essemus suspioati, nullam para<strong>tam</strong> h<strong>ab</strong>ere,<br />

rogare vero ut pro confessione acciperent Calvini<br />

catechismum octo Unguis editum, ut qui soleat in<br />

peregrinis omnibus ecclesiis doeeri. Turn denuo<br />

D. Phüippus: „De re ipsa, inquit, non l<strong>ab</strong>oramus,<br />

soimus enimvos eandem doctrinam tueri, sed breve<br />

tarnen aliquod scriptum vobis texendum est, quo<br />

praeoipua capita paucis attingatis, ut varus <strong>cal</strong>umniis<br />

et rumoribus occurratur, utque principibus et<br />

aliis quibusdam fortasse difficilioribus satisfiat. Legistis<br />

procul dubio Augustanam confessionem et<br />

alteram quoque a nobis Tridentino conoilio exhibi<strong>tam</strong>.<br />

8 ) In illis non pu<strong>tam</strong>us vos quid<strong>quam</strong> damnare,<br />

quod <strong>ad</strong> res ipsas attinet, <strong>quam</strong>vis in articulo<br />

de coena Domini nonnullae <strong>ad</strong>huc controversiae<br />

haereant. Non estis certe An<strong>ab</strong>aptistae, aut Stencfeldiani,<br />

aut Papistae nee rem sacramenti tollitis, et<br />

antea vobis diximus, quid in ea re simus facturi."<br />

Respondimus nos consilium capturos et n/ostridie,<br />

quum rursum convenissemus, breve illud soriptum 9 )<br />

eis exhibuimus, cuius <strong>ad</strong> vos mittimus exemplar<br />

8) Duae confessiones fuerant in <strong>eum</strong> finem conscriptae,<br />

altera a Meianchthone (Oonfessio doctrinae Saxonicarum eocle-<br />

Biarnm synodo Tridentinae oblata). Salig I. -667, altera a<br />

Brentio (Oonf. quae nomine Christophori ducis Wirt. 24. Ian.<br />

1552 congregation! Trid. oonoilii proposita est) ib. 673. Cf.<br />

Gieseler III. 1. 369.<br />

9) Quod in, exemplari Turicensi huic epistolae subiunctum<br />

est, nos supra <strong>ad</strong> 8. Oct. edidimus. De vero autore<br />

istius confessionis, nempe an Beza Melanchthonem in consilium<br />

<strong>ad</strong>hibuerit, disputant Schlosser p. 73, Baum I. p. 306.<br />

Cf. Ca.lv. ep. <strong>ad</strong> Bull. 4 non. Dec. 1559 et Baum I. 306. 327.<br />

Hoc loco <strong>ad</strong>dere libet quae h<strong>ab</strong>et Ruchat VI. 212.- Ils allèrent<br />

à Worms et remirent une confession qu'ils avoient dressée au<br />

nom des églises de France, où l'on s'explique en ces termes<br />

sur l'article de la sainte cène Les théologiens allemands<br />

ne se contentèrent pas de cette confession parce qu'ils<br />

croyoient qu'elle ne contenoit que la doctrine des églises de<br />

Suisse. Afin donc de n'entreprendre pas à la légère d'intercéder<br />

ponr les prisonniers françois, ils demandèrent aux députés<br />

une confession telle que ces prisonniers eux-mêmes<br />

pourraient la faire, pour qu'ils pussent les aider dans les cours<br />

des princes d'Allemagne avec une plus grande espérance de<br />

réussir, parce qu'ils ne dévoient pas recommander des sectaires<br />

à leurs princes. Ces députés ne firent point de difficulté<br />

de leur donner une nouvelle confession au nom des<br />

églises de France. Voici cette confession etc. Haec nobis satis<br />

suspecta videntur.- de prime nihil apud Besam. Etiam Saligius<br />

minus rede (III. 321) ducem Christophorum cum legatis<br />

colloquutum dicit ante<strong>quam</strong> Wormaciam irent (ubi comitem<br />

Georgium dicere debebat) cui Uli confessionem de coena exhibuerint<br />

quae ei satisfecerit (quod de priore itta m. Maio<br />

scripta intelliges si sapias) Patet utrumque scriptorem duas<br />

Beeae confessiones vel confudisse, vel utramque saltern Wormaciensi<br />

conventui trâdi<strong>tam</strong> credidisse.<br />

Calvini opera. Vol. XVI. '<br />

idque Gallicarum duntaxat ecclesiarum nomine. ,0 )<br />

Speramus autem illud sicut est <strong>ab</strong> eis acceptum, ita<br />

vobis quoque non ingratum fore. M ) Nam in tanta<br />

brevitate et temporis angustia nihil potuimus oopiose<br />

persequi, et omnia studuimus <strong>ad</strong> pacem et<br />

concordiam, sine ulla tarnen veritatis praeiudicio,<br />

accommodare. Itaque acceptas eorum communibus<br />

Uteris 18 ) <strong>ad</strong> Lantgravium, Pàlatinum, Wirtebergensern,<br />

Bipontinum, recta Marpurgum contendimus.<br />

Ibi a Lantgravio pâtre ac eius filio. humanissime, accepti<br />

et auditi, responsum tulimus eximiae pietatis<br />

plenum. Inde Heidelbergam <strong>ad</strong> Pàlatinum ascendimus,<br />

qui nos suorum nobilium mensa dignatus,<br />

nobis a prandio <strong>ad</strong> se vocatis, per interpretem (nobiscum<br />

enim ipse loqui non poterat) significavit<br />

sese paulo ante <strong>ad</strong>ventum nostrum de hac ipsa re<br />

<strong>quam</strong> aliunde accepisset iis verbis <strong>ad</strong> Begem scripsisse<br />

ut suas literas putaret <strong>ad</strong> frangendos istos impetus<br />

aliquid momenti h<strong>ab</strong>ituras. Se tarnen omnino<br />

velle cum reliquiß principibus legationem primo<br />

quoque tempore mittere ls ) et quoniam arbitretur<br />

fore, ut onus instruendae legationis in se reiioiatur,<br />

sese spatium trium dierum <strong>ad</strong> deliberandum su- »<br />

mere, ut pleno accepto responso <strong>ad</strong> Wirtebergensem<br />

et Bipontinum '*) iremus. Hie vero nobis aii<strong>quam</strong>diu<br />

obstitit quidam non parvae autöritatis<br />

homo, 15 ) ex eorum numéro qui nos libenter vel<br />

ipsi Satanae tr<strong>ad</strong>erent, si id esset in ipsorum<br />

potestate. Sed <strong>tam</strong>en bonae causae boni patroni<br />

non defuerunt. Ita vicit tandem Veritas et septimo<br />

demum die 16 ) optimo accepto responsö Stuccardiam<br />

perreximus. Inde <strong>ad</strong> Thermas ferinas l7 )<br />

ubi turn forte Wirtebergensis cum affine Brandeburgensi<br />

ven<strong>ab</strong>atur. Hie vero, ut est humanissimus,<br />

et quantum q"uidem cognoscere potuimus, in obeundis<br />

negotiis longe diligentissimus, <strong>quam</strong>vis ingentem<br />

chartarum molem <strong>ad</strong> <strong>eum</strong> attulissemus, <strong>tam</strong>en<br />

omnibus ante noctem perlectis (veneramus autem<br />

. 10) Seil, memoria tenens quo modo prior confessio a<br />

Bullmgero excepta fuerit, haec caute <strong>ad</strong>dit.<br />

11) Egregie falsus in hac sua opinione.<br />

12r N. 2737.<br />

13) Itti <strong>tam</strong>en satis h<strong>ab</strong>uerunt scripsisse, legatos vero<br />

mittendos non censuerunt.<br />

14) Wolfgang comes Palatinus et dux Bavariae Col.<br />

lun. 1557 ecclesiam Bipontinam reformavit, promulgata constitutione<br />

eccl. <strong>ad</strong> amussim- Ottonianae palatinae et Wirtembergensis<br />

formata, et a Melanchthone, Brentio et Marbachio<br />

approbata. Typis exscripta prodiit a. 1563. Struve, Pfäle.<br />

K. H.p. 55.<br />

15) Christophorus Basealo secretarius Palatinus, postea<br />

op. Wirtembergensem ducem, homo suo nomine non indignus,<br />

Guisanis et Catharinae Mediceae venditus (de helistre devenu,<br />

valet de chambre du Eoy, Hist. eccl. H. 272). Cf. Sattler,<br />

Gesch. d. Here. Wirtb. IV. Beil 227, de Thou lu. 399.<br />

16) Melanchthon qui a. d. xi. Cal. Nov. Heidelbergam.<br />

venu eos ibi <strong>ad</strong>huc commorantes vidit. [Baum I. 3<strong>10.</strong>)<br />

17) WiMb<strong>ad</strong>. •<br />

45

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!