epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE

479 EPISTOLAE 2629-2630 480
bus Sanctis intelligibilia, profanis autem suggillaDda
etc.
Ergo quod sub finem adiiciunt confessiohis autores:
in eô quod essentiale est convenire nos et
Lutheranos, non agnoscimus. Possunt quidem
verba artificiose concinnari, et spes quaedam componi
consensionis, rémanente interim in re ipsa dissidio.
Unde quum audent isti sibi polliceri reliquos
ecclesiarum ministros id ipsum sentire et docere
quod ipsi hac confessione sunt professi,. nimium
sibi permittunt. Sicuti et nimium sibi permiserunt
in titulo confessioni praefigendo, ita credi et doceri
in ecclesiis Helveticis. Si consensio D. Calvini et
ministrorum Genevensis et Neocomensis ecclesiae ac
Tigurinorum rectius inspiciatur, in qua fides et doctrina
istarum ecclesiarum exposita est, puriora
circumspectioraque de coena Domini tradi dictum
est quam in hac confessione sit hactenus expositum
etc.
Non putamus nisi summa urgente necessitate,
in iis praesertim rebus quae maximi sunt in religione
momenti, novanda esse ulla vocabula vel dicendi
genera quae in scripturis non inveniantur.
|Deinde quoties id faciendum erit, optamus summum
haberi delectum, ut plana prorsus ac minime ambigua
sint quae usurpanda videbuntur, idque, si fieri
possit, communi ecclesiae consensu.
Itaque in negotio de coena Domini non facile
admittendum putamus adverbium substantialiter,
turn quia non est usurpatum neque in soriptura,
neque in veterum patrum scriptis, tum etiam quia
nimis est ambiguum. Sed tarnen, ne unius vocabuli
causa videamur ecclesiam turbare, putamus
ferri posse illius usum, modo perspicua interpretatio
adiiciatur, id est, eiusmodi ut humanae Christi naturae
non adversetur.
Hanc autem interpretationem requirimus: datur
nobis Christus substantialiter in coenae sacramento,
id est, non tantum fructus passionis ac mortis Domini
nobis datur in coena, sed inprimis ipsa filii
hominis substantia, hoc est, verum Christi corpus
et verus Christi sanguis, ut unum cum eo simus et
ita ex eo hauriamus vitam aeternam. Dicam etiam
planius: sicut in externa coenae Domini actione non
tantum percipimus vim nutriendi hoc corpus quae
est in pane et in vino, sed ipsum panem edimus et
ipsum vinum bibiinus, ut succum inde hauriamus
qui nostram hanc vitam sustentet, sic, quam vis
non eodem.modo tarnen non minus vere, datur nobis
in coena ipsa Christi caro et ipse Christi sanguis,
ut Christo vere uniti simus omnium ipsius
bonorum et vitae aeternae in ipso participes. Nam
non possumus placere patri nisi in filio, et esse in
filio is demum dioitur qui filio ita est unitus et coniunctus
ut unum sit cum eo, sicut loquitur Dominus
apud Ioannem et apostolus tum ad Romanos tum
ad Ephesios, ubi comparât cum matrimonio nostram
cum Christo arctissimam coniunctionem, quia nimirum
sicut in coniugio dicuntur duo esse una caro,
sic etiam fidèles sunt unum cum Christo, cuius unitatis
verum et efficax pignus est coena Domini.
Denique, ut paucis absolvam, si per adverbium
substantialiter intelligatur ipsum Christum nobis
dari, non autem ipsius spiritum duntaxat aut ipsius
bona, putamus tolerari. Sin autem aliquis interpretetur,
hoc adverbium non de re sacramenti sed de
modo quo res sacramenti nobis datur, ita scilicet ut
significetur ipsam substantiam Christi vere manibus
tangi et dentibus atteri, quia quamvis invisibiliter
tamen adsit sicut quum in terris versabatur, certum
est nos nunquam hoc adverbium admissuros, quia,
si hoc verum est, consequitur nunquam fuisse aut
certe nunc non esse verum Christi corpus humanum,
utpote quod ita statuatur esse infinitum, invisibile
et non circumscriptum, ut non tarn Deo unitus
homo,! sed in Deum mutatus homo videatur. Hoc
autem qui ponit nobis certe videtur per consequential»
Christum tollere, qui nisi fuerit et sit in
aeternum verus homo, finitus, visibilis et ciroumscriptus,
periit spes nostra.
Huius porro nostrae cum Christo coniunctionis
ac copulae instrumentum esse dicimus fidem, qua
una percipi potest oblatus Christus. Vinculum autem
est spiritus sanctus, quod faoit ut qui in coelis
est nobis qui in terris sumus non minus certo ac
vere uniatur quam panis et vinum a nobis visibiliter
et sensibÛiter percipitur. Sed quomodo id agat
spiritus sanctus et quomodo fides sacramentis tanquam
scalis adiuta possit in coelum usque ascendere
et Christo vere nos incorporare, hoc vero mysterium
dicimus esse incomprehensibile, et curiosam esse
hanc pervestigationem, non minus quam si quis,
non contentus credere carnem Christi conceptam
esse in virgine ex spiritu saricto, vellet etiam pervestigare
quomodo spiritus sanctus hoc fecerit. Ideo
utimur adverbio spiritualiter, non quasi sentiamus
solum spiritum Christi nobis dari, sed ut ostendamus
sola spiritus sancti virtute fieri ut Christi carnem
et sanguinem nobis in coena oblatam et elementorum
symbolis efficaciter repraesentatam verissime per
fidem percipiamus. Dixit enim Dominus: Hoc est
corpus meum, hoc est sanguis meus. Dixit etiam
apostolus, Panis * quern frangimus esse communicationem
corporis Domini et poculum cui benedicimus
esse oommunicationem sanguinis Domini: quibiis
verbis assentimur simpliciter, nee de modo amplius
quaerendum putamus.
Utinam vero pro adverbio substantialiter potius
usurparetur haec formula: Nobis in coena Domini
non tantum Christi bona sed ipsam inprimis Christi
carnem pro nobis passam et ipsum sanguinem pro
nobis fusum per fidem communicanda offerri spiri-