epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
539 EPISTOLAE 2662—2665 540<br />
riorum iubilo 3 ) nostrorumque dolore. Sic a Francfordia<br />
et Haydelbérga nunciatur. Confessiones deoet<br />
esse. claras et minime involutas aut ancipites,<br />
in iis praeeipue de quibus controvertitur. Ego certe<br />
huiusmodi confessionem neque facerem, neque <strong>ab</strong><br />
aiiis faotae aut conscriptae subscriberem. Ouperem<br />
autem a te talem non esse exhibi<strong>tam</strong>, si modo per<br />
te est exhibita. Idem iudioant mecum et reliqui<br />
qui viderunt. Quan<strong>quam</strong> paucis <strong>ad</strong>huc eius facta<br />
sit copia. Vale. Sal vi sint D. Calvinus, D. Pharellus<br />
et reliqui fratres» Tiguri 16. Iulii 1557.<br />
2663.<br />
BEZA CAL VINO.<br />
Longa et ambigua excusatio confessionis in Germania<br />
<strong>ab</strong> ipso et FareUo scriptae et silentii de e<strong>ad</strong>em<br />
post reditum observait. Calvini ultima <strong>ad</strong>monitio<br />
er<strong>ab</strong>rones ne vrritet.<br />
$Ex autographe. Ood. Genev. 117, fol. 29. Ibidem fol. 28 legitur<br />
eiusdem apographon. Alibi non ocenrrit. Edidit Batun.<br />
I. 467. Inscripto desideratur.)<br />
S. TJt magis etiam mireris nostram imprudentiam,<br />
non errorê tantum sed praepostero quoque<br />
iudicio *) factum est, ut istius scripti Tiguri non<br />
meminerimus. Nam quia spes erat instituendi colloquii,<br />
et verebamur ne quis offensus resiliret, non<br />
putavimus expèdire ut ipsum scriptum eo tempore<br />
exhiberetur. z ) De Martyre 8 ) quidem nihil dubit<strong>ab</strong>amus,<br />
sed videbamus fore ut <strong>eum</strong> <strong>ad</strong>duceremus in<br />
invidiam si, quod tandem intellectum esset, cum eo<br />
uno haec communicassemus. Non sper<strong>ab</strong>am autem<br />
ista nostris <strong>ad</strong>versariis <strong>ad</strong>eo grata fore ut ita cito<br />
dispergi vellent. 4 ) Sed prudentis hominis non est<br />
dicere: non put<strong>ab</strong>am. Dixi ego, homo imperitus<br />
et, quantum iam possum videre, valde imprudens,<br />
Farello nostro: hanc esse meam sententiam. 5 ) Ipsius<br />
erat acùtius in his rebus cernere. 6 ) Nunc<br />
3) Vides Palatinum et Wirtembergensem cum suis theologis<br />
leeta ilia confessione iam paeana cantasse quasi Helvetii<br />
in castra Lutheranorum transiissent.<br />
2668.1) Hic iam aliter ac niiper <strong>ad</strong> Càlvinum N. 2646.<br />
2) Beza <strong>ad</strong> marg. <strong>ad</strong>dit: Colloquium a nobis enm Andrea<br />
h<strong>ab</strong>itum, ex quo scriptum illnd natum est, illis expoauimus.<br />
3) Cf. Baum I. 279. Schmidt, Verm. 2<strong>10.</strong><br />
4) Heshusius h. t. superintendents Heidelbergensis earn<br />
mulgaverat, scü. ut concessionem Lutheranis fac<strong>tam</strong>, non typis<br />
quidem descrip<strong>tam</strong> sed viva voce et manu scriptum. Pollanus<br />
apographon nactits Turicum misit.<br />
5) tacendum esse de confessione.<br />
"• 6) Culpam ergo in collegam reiieit <strong>quam</strong>vis in hoc negotio<br />
satis insontem.<br />
quod infectum fieri non potest rogo te ut emendes,<br />
ne quid suspicionis hie gignatur, quod nobis plurimum<br />
noceat. Nam sane miror D. Bullingerum <strong>ab</strong><br />
eo tempore nihil prorsus <strong>ad</strong> me scripsisse. 7 ) Utut<br />
sit, mihi satis fuerit, si imprudentia vel praeposterus<br />
metus a malitia et improbitate distinguatur. Sed<br />
haec omnia tuae prudentiae aestimanda relinquo,<br />
qui hoc onus in te receperis. 8 ) Valerandum opor- ^<br />
tuerat nos priores monere, 9 ) et miror etiam D. Märtyrern<br />
tarn parce scribere, ex quo sane cuperem intelligere<br />
quaenam sint illae duriusculae et ambiguae<br />
voces, quas tarnen inprimis vitare studui, quo<strong>ad</strong><br />
eius fieri potuit. Sed eo tempore nimirum nobis<br />
propositum non erat totum argumentum tractare,<br />
sed eos potius quibuscum nobis erat negotium id est<br />
Dillenm, Andream, Angelandrum <strong>ab</strong> illo fervore <strong>ad</strong><br />
moderationem ali<strong>quam</strong> <strong>ad</strong>ducere, qua in re spero<br />
nos operam non lusisse. 10 ) Ideo factum est ut düo<br />
ilia capita in quibus illos scio nominatim a nobis<br />
dissidere non attigerim, nempe infinitatem corporis<br />
Christi et infidelium manducationem, J1 ) quae<strong>tam</strong>en<br />
aperte ex istis concessis refelluntur. Sed ille, 12 )<br />
nihil cogitat nisi fortassis hoc unum ut plus <strong>quam</strong><br />
reliqui sapore videatur. Utinam vero Dominus <strong>ab</strong><br />
istis ambitiosis et turbulentis ingeniis ecclesiam suam<br />
vindicet.<br />
Tuam <strong>ad</strong>versus Magdeburgenses responsionem<br />
non dubito, quaecunque tandem sit, bonis et doctis<br />
placituram. Sed tarnen mallem profecto, ut dicam<br />
quod res est, solam causam attingi, ne hac occasione<br />
spes ilia colloquii, quantulacunque est, amittatur.<br />
1S ) Sed modum hie tibi praescribere non<br />
iniquum modo sed nefas etiam esse puto. Rogo ut<br />
quidquid scripsisti, in tempore h<strong>ab</strong>eam.<br />
Nudius tertius <strong>ad</strong> te scripsi '*) nos in magna<br />
sollicitudine esse de vestro illo publico negotio: 15 )<br />
earn vero non modo non imminuit sed etiam auxit<br />
ille qui tuas 16 ) heri <strong>ad</strong> nos attulit, ita visus est<br />
nobis mult a quidem sed ambigua, incerta atque <strong>ad</strong>eo<br />
vanà garrire. Sois quid requiramus, nempe non illa<br />
lxvaiTjQi,a quae scribi nec debent nec possunt, imo<br />
vero quae libenter etiam ignoramus, sed illud unum<br />
7) Praecedentem nondum acceperat.<br />
8) Videtwr aliqua Calvini intercidisse.<br />
9) Confer sequeniem Calvini <strong>ad</strong> Märtyrern.<br />
10) Hic de industria minus sincere loqui videtur. Solus<br />
primum Dillerus %llius confessionis scribendae autor fuerat,<br />
isque minime fervore lutherano actus. Postea vero Goeppingae<br />
Beza eandem in gratiam Andreae et Angelandri (olim Mombelgardensis)<br />
mutavit magisque luiheranieantem fecit<br />
11) non quidem expresse sed satis ambiguë {N. 2628,<br />
Art. 3).<br />
12) Pollanus.<br />
13) Cf. Farellum e<strong>ad</strong>em su<strong>ad</strong>entem N. 2659.<br />
14) Literae non ewstant.<br />
15) cum Bernensibus : postridie Idiis lui. legati B<strong>ad</strong>ena<br />
reduces fuerunt. (Beg. du Conseil.)<br />
16) itidem deperditas.