epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
epistolarum tam ab 10. cal vino quam ad eum - Archive ouverte UNIGE
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
169 1556 MAI. • 170<br />
Postea iussus sum a coena eodem ipso die venire<br />
<strong>ad</strong> hortum Principis, ut cum ipso colloquerer.<br />
Quod et factum est. Ac primum dixi Principi<br />
quod, postea<strong>quam</strong> responsum Oelsitudinis suae <strong>ab</strong><br />
ipsius consiliariis accepissem, non mihi putassem<br />
<strong>ab</strong>eundum esse nisi dicto vale suae Celsitudini, et<br />
actis gratiis quod me eo secum ita vocasset, benigne<br />
illio accepisset etc. Me dolore quidem quod aliud<br />
nihil praestitum fuisset in nostro colloquio cum ipsius<br />
theologis. Me sane unanimi et scripturarum<br />
et ecclesiae catholicae consensu in mea conscientia<br />
convictum a mea doctrina non posse discedere in<br />
ullorum hominum gratiam, quod ipsum alioqui ne<br />
Principem quidem ipsum a me petiturum esse confiderem<br />
: neque causam hanc me solius esse, ut earn<br />
solus ipse sustinerem, sed alios quoque <strong>ad</strong>vocari<br />
oportere si res serio tractari deberet. Optarem, inquit<br />
Princeps, id posse fieri, sed modum non video :<br />
ego enim id solus facere non possum etiamsi velim.<br />
Alios vero principes vix puto hue induci posse.<br />
Sed vellem, inquit, vos assentiri Augustanae confessioni<br />
omissis omnibus exceptionibus et conditionibus<br />
in hac controversia sacramentaria. Ad haec ego:<br />
nos in hac controversia planius et simplicius testari<br />
non posse confessionem nostram cum Augustana<br />
convenire <strong>quam</strong> dum non equidem nostris, sed ipsiusmet<br />
verbis loquimur, et <strong>ab</strong> iis qui nos dissensionis<br />
nescio cuius insimulant nihil, us<strong>quam</strong> commonstari<br />
omnino possit, neque in ipsa Aug. confessione neque<br />
in eins Apologia neque in actis item Ratisponensibus,<br />
quod nobis opponi possit. Non esse id quidem in<br />
manu nostra ut hominum de nobis praeiudicia tollamus<br />
aut sis<strong>tam</strong>us, sed D<strong>eum</strong> fore olim iudicem<br />
horum omnium. Me interim <strong>ab</strong> eius Gelsitudine<br />
hoc petere ne nos praefracta ulla animi nostri obstinatione<br />
aut pervicacia in doctrina nostra perstare<br />
putet, sed quod unanimi et scripturarum et catholicae<br />
ecclesiae consensu de eius veritate convicti recedere<br />
<strong>ab</strong> ilia tuta nostra conscientia in hominum<br />
gratiam non possimus. Interim D<strong>eum</strong> esse orandum<br />
ut nos aliquando simul omnes idem faciat et<br />
sentire et loqui <strong>ad</strong> gloriam sui nominis et ecclesiae<br />
suae pacificationem. Hie Princeps respondit: Uti-<br />
nam id fiat! utinam! Ego vero: 'Postea<strong>quam</strong> tua,<br />
in<strong>quam</strong>, Oelsitudo id ita optat, certe id procurare<br />
etiam tua Oelsitudo, eorumque conatus qui id procurant<br />
<strong>ad</strong>iuvare deberet, alioqui quo pacto id vere<br />
optemus quod non etiam nostra virili promoveamus?<br />
Respondit ille: Faciam libenter, si ullo<br />
modo possim, sed solus, inquit, nihil hie possum.<br />
Atque hie nostri colloquii finis fuit, egoque demum<br />
veniam <strong>ab</strong>eundi <strong>ab</strong> illô petii eique valedixi.<br />
3465,<br />
OALYINU8 LASOO.<br />
Consilium coMoguii cum Lutheranis instituendi<br />
non omnino improbat, vmo inde pacem coneiliari posse<br />
sperat quidquid dicant Turicenses. Verum <strong>ad</strong>versariis<br />
istis cervicosis nihil concedendum. Sane concordiae<br />
certissima auspicia.<br />
(Exemplar princeps Ionvillaei Cod. Genev. 107», fol. 302, desoripsit<br />
Turretinus Cod. 108, fol. 170, hnno librarins Beraensis<br />
Epp. VII. p. 48 ex quo suum fecit Simlerns Vol. 87.)<br />
D. Ioanni a Lasco" *)<br />
8. Spiram te venisse, a ) venerande frater, ut<br />
de impetrando colloquio aliquid tentares, pridem<br />
cognovi, turn éx eorum relâtu qui iliac transierant,<br />
turn etiam ex quorundam Uteris. Quia vero de<br />
successu neque tu verbum scripsisti nee alius<br />
quis<strong>quam</strong>, ex silentio coniicio nihil actum esse. Et<br />
sane id semper ego timui: nam et in curandis pietatis<br />
negotiis nota est principum mollities ac tarditas<br />
(et quum <strong>ab</strong> alienis consiliis fere pendeant,<br />
magna ex parte nobis parum esse propitios constat<br />
a quibus reguntur). 3 ) lam facit <strong>ad</strong>versae partis furialis<br />
pertinacia ut amicam tractationem quasi odiosam<br />
omnes réfugiant.<br />
Nihil tarnen mihi magis displicuit <strong>quam</strong> te<br />
consilia cum Vergerio miscere, 4 ) cuius hominis vanitatem<br />
tibi non citius cogni<strong>tam</strong> s ) fuisse miror (mihi<br />
certe quidquid ille aggreditur suspectum est). Quod si<br />
felicius res cedat <strong>quam</strong> nunc existimo et animus<br />
semper mihi praesagivit, non dubito tarnen quin<br />
2465.1) Calvinus m. ppr.<br />
2) Otto Henricus prid. Non. Apr. promulgata lege ecclesiastica<br />
reformationem inchoaverat, et quidem cooperantibus<br />
suis theologis M. Balero et H. Stolone (Stott) phiUppistis,<br />
<strong>ad</strong>vocato tarnen etiam Marbachio. Lascus ergo facile Palatinum<br />
<strong>ad</strong>ire poterat sperans fore ut ille coneordiae de qua satagebat<br />
manum praeberet. Alling hist. eccl. pal. p. 171: Otto<br />
Henricus reformationem confecit opera M. Dilleri qui noster<br />
#(». e. Calvinista) fait, et Marbachii, usus tarnen consiliis Me-<br />
'lanchthonis itemque Io. a Lasco qui Heidelbergae cum ipso<br />
fuit a. 1548 et 1556. Bertram p. 373.- Unter diesen Haendeln<br />
thate Lascus eine Beise an den pfälzischen und wûrtemb.<br />
Hof um an denselbigen einen Versuch zu demj. Friedens und<br />
Unions-Werk zu thun damit er von so vielen Iahren her<br />
schwanger gegangen,<br />
3) verba in parenthesi posita Calvinus m. ppr. margini<br />
inscripsit.<br />
4) Cf. N. 2436. Vergerius Cal<strong>vino</strong> suspectus erat nee<br />
<strong>ab</strong>sque causa, sive de eius sinceritate dubitarit, sive tarn<br />
rescierit <strong>eum</strong> de libro contra Westphalum scripto iniquius<br />
iudicasse.<br />
5) oitins oogni<strong>tam</strong> ipse C. superscripsit. Anten h<strong>ab</strong>ebat:<br />
fdiste suspeo<strong>tam</strong>. Quo deleto in margins <strong>ad</strong>didit quae parenthesis<br />
praebet.