Untitled - Stichting Papua Erfgoed

er jaren geleden reeds op gewezen, 17 dat men aan de Indonesische slagzin
'kemerdekaan 100 %' een totaal verkeerde uitleg gaf door de vertaling
te volgen, welke haar propagandisten op de muren van Batavia hadden
geschilderd, nl. '100% freedom'. Kemerdekaan kan men inderdaad door
vrijheid vertalen, maar het betekent ook onafhankelijkheid en dat het
onafhankelijkheid was, die bedoeld werd, blijkt het best uit een vergelijking
van de Indonesische opstand met die der Verenigde Nederlanden
tegen Spanje. In zijn Nederlands Geestesmerk heeft Huizinga over vrijheid
en onafhankelijkheid een opmerking gemaakt, die hier relevant is. Schrijvende
over de periode na 1581 zegt hij: 'De vergeefsche aanbiedingen
van de souvereiniteit aan Frankrijk en aan Engeland, de val van Antwerpen
en daarmede het verlies van het Zuiden, de deerlijke mislukking
van Leicester's bewind, het schijnt alles op zichzelf meer geschikt, een
volk tot ondergang dan tot staatkundige vrijheid te leiden. Vrijheid was
van meet af aan de inzet, zelfstandigheid in geenen deele. Ons zelfstandig
staatsbestaan is uit nood geboren.' 18 Welk een verschil, de met hun
souvereiniteit leurende Staten-Generaal der Verenigde Nederlanden en
de hun souvereiniteit opeisende jonge staten van vandaag!
Welk een verschil ook naar binnen toe! In de nieuwe staten niet -
gelijk in de Nederlanden - het pogen om regionale en lokale zelfstandigheid
het volle pond te geven, maar, andersom, de sterkste nadruk op de
nationale eenheid en haar zelfstandigheid naar buiten. Waar federalisme
nog erkend wordt is het een 'pis aller'. Zij, die zich door de klank van
het woord kemerdekaan hebben laten misleiden, zijn wel zeer bedrogen
uitgekomen, zoals zo velen, die in de nieuwe nationale bewegingen pure
equivalenten zagen van westerse democratie en zich beijverden om de
nieuwe staten ook aan westerse politieke instellingen te helpen. In vele
landen hebben die instellingen maar een kort leven gehad. De strijd
ging niet om burgerlijke vrijheid maar om de realisering der nieuwe
nationale identiteit. Zij stond voorop en het zwaar accent op de eenheid
verdroeg zich maar slecht met een partijenstelsel. Men heeft daar veel
kritiek op gehad en het is misschien goed, daar even bij stil te staan,
temeer, omdat ook de predikers der westerse democratie niet altijd
uitblinken door duidelijk begrip van waar het in de democratie nu
werkelijk om gaat. Er zijn er helaas genoeg, die er even weinig van
begrijpen als de jonge Indonesische Arabier, met wie ik begin 1949 een
lang gesprek had over de benoeming van een vertegenwoordiger van
de groep Arabieren tot lid van de Lombok-raad, het hoogste bestu-
101