Untitled - Stichting Papua Erfgoed

in deze gemeenschappen, waar winkels onbekend zijn en markten meestal
maar een beperkte betekenis hebben. Markten komen pas tot bloei
waar geldverkeer is en waar dat ontbreekt of geld schaars is, is een markt
op zijn best een hulpmiddel van secundaire betekenis. Wie iets nodig
heeft, denkt vóór alles aan de hulp, die relaties hem bieden kunnen. Zij
zijn uitermate belangrijk en de rol van die verwantschapsrelaties in de
wederzijdse hulpverlening is vaak streng omschreven, in zeer primitieve
gemeenschappen vaak nog veel strenger dan in de meer ontwikkelde
dorpssamenlevingen van Zuidoost Azië, waar markten reeds van oudsher
een rol spelen. Hier echter hebben wij vooral het oog op meer primitieve
samenlevingen. Men heeft vroeger wel eens gedacht in die primitieve
gemeenschappen een soort communisme te kunnen aantreffen, maar nadere
kennismaking heeft ons geleerd, die gedachte geheel uit het hoofd
te zetten. Men vindt overal het begrip van persoonlijk eigendom en
van persoonlijke rechten. Daarnaast echter vindt men ook allerlei plichten
en het bestaan daarvan laat zich juist in de meer primitieve samenlevingen
het best begrijpen. Waar elke markt en elke winkel ontbreekt,
daar moet men op andere manier voorzien in de mogelijkheid hulp te
verkrijgen, wanneer men aan iets gebrek heeft. En hoe gemakkelijk heeft
men geen gebrek! Wie geen geluk heeft met vissen of jagen heeft geen
vis of vlees; wie tegenslag heeft door rupsenvraat of ziekte in het gewas,
heeft op een gegeven ogenblik geen eten. Dan klopt men aan bij zijn
verwanten en krijgt die hulp, tenzij de vrager een onverbeterlijke klaploper
is - maar dat zijn er weinigen, want wie de naam heeft dat te zijn,
maakt zichzelf zo onmogelijk, dat hij of omkomt of zichzelf corrigeert.
Verwantschap is dus belangrijk en wij zien dan ook, dat aan het onderhouden
van verwantschapsbetrekkingen veel aandacht wordt besteed.
Men streeft ernaar hun getal uit te breiden, bijv. door een bepaalde
verwantschapsterm ook toe te passen op anderen, die men op soortgelijke
wijze verwant acht. Men zal bijv. de generatiegenoten van moeders
broer, die lid zijn van dezelfde clan of lineage (zie hieronder) als hij,
vaak ook moeders broer noemen. Dat wil niet zeggen, dat er geen onderscheid
is tussen de echte en de andere, de classificatoire moeders
broers, maar zij delen toch tot op zekere hoogte in de relatie, in dit geval
een relatie die in veel gemeenschappen heel belangrijk is, omdat de moeders
broer er geldt als de vertegenwoordiger van moeders groep, de
groep, die ook in een patrilineale gemeenschap na eigen groep meestal
de belangrijkste is.
37