Untitled - Stichting Papua Erfgoed

niets dan een onderbroek aan. Wanneer ge dan nog een patjol - een hak
- meeneemt, brengt ge al genoeg vreemde zaken daarboven'. Mijn bezoeker
verklaarde droogjes, dat hij toch maar per vliegmachine ging.
Mij moet mij voor een fervent tegenstander van de Zending gehouden
hebben.
De tegenstelling in rijkdom tussen blanke en Papoea is ontzagwekkend
en men kan zich indenken, welk een indruk de Amerikanen maakten,
toen zij in 1944 bij Hollandia landden. De Humboldt baai en de Tanah
Merah baai aan de andere zijde van het Cycloop-gebergte lagen vol met
tientallen schepen van elk 10.000 ton. De vreemdste zaken kwamen aan
land. Bulldozers denderden overal rond en schiepen een uitgebreid wegennet.
In minder dan drie maanden stond er een kampement voor meer
dan 200.000 soldaten. Men zegt, dat er in die dagen 80 openlucht-bioscopen
draaiden in het gebied tussen Hollandia, het Sentani meer en de
Tanah Merah baai. Een sprookje voor Papoea's, die alleen maar armoede
gewend waren. Zelfs Europeanen waren diep onder de indruk, getuige
het oneerbiedige verhaal, dat mij in 1945 in Sydney werd verteld. Een
oude zondaar was tot zijn diepe verbazing tot de hemel toegelaten en in
de verwarring van die blijde verrassing verzocht hij even de hel te mogen
zien. Dat werd hem toegestaan en men leidde hem naar een ravijn,
dat door een borstwering beveiligd was. Daar overheen leunende kon hij
in de hel zien. Hij was perplex. De radio galmde er feestmuziek uit,
overal stonden frigidaires, waaruit dorstige bewoners koud bier en cocacola
haalden, dat ze vol vreugde dronken. Verbaasd wendde hij zich tot
zijn geleider, die hem schouderophalend inlichtte, dat de Amerikanen
juist waren gearriveerd.
De rijkdom van de westerling is even verbijsterend als zijn gezondheid,
die door de meest ongekende middelen wordt geschraagd. Is het
wonder, dat men er niet maar met afgunst naar kijkt, maar het wonder
gekomen waant? In dit verband is de associatie van de blanke met de
voorouders vol betekenis. Zij is een vaak weerkerend motief, ook in de
mythologie, waarin wij - bijv. in Mimika - het verhaal tegenkomen van
voorouders, die naar het Westen togen en voorouders van de blanken
werden. 14 Men beluistert er drie verschillende motieven in. In de eerste
plaats, dat de blanken iets bovennatuurlijks hebben. In de tweede plaats,
dat zij iets menselijks hebben en in de derde plaats, dat zij iets verwants
hebben. Dit laatste kan samenhangen met het feit, dat zij zich
gevestigd hebben in Nieuw-Guïnea. Zij moeten in het bestaande be-
77