Untitled - Stichting Papua Erfgoed

tuurlijk niet. Zoals voor de Bosjesman de Kalahari-woestijn het alles
beheersende fundament van zijn leven is, zo is het de steen woestijn van
Manhattan voor de New-Yorker. Die vergelijking kan men maken. En
toch is zij niet geheel juist, want de Kalahari-woestijn is een onveranderlijk
gegeven en Manhattan niet. Wat men culturele artefacten noemt,
is, ook als puur materieel bezit, meer dan materieel bezit alleen. Het is
tegelijk geestelijk bezit en als geestelijk bezit oefenen deze 'cultural artefacts'
een werking uit, die verder reikt dan die van het natuurlijk
milieu. Het gaat hierin met alleen om de kunst, welke telkens oude meesters
herontdekt, die zodoende nieuwe invloed uitoefenen. Het gaat om
onze materiële cultuur als geheel, die een geweldige bron van inspiratie
is. De eerste auteur, die over cultuurverandering schreef op een wijze,
die ook vandaag nog betekenis heeft, Ogburn, baseert zijn gehele betoog
- en waarlijk niet ten onrechte - op de invloed der materiële culluur
en de niet te stuiten ontwikkeling der techniek. 18 Ook het verder
verwijderde verleden is altijd weer een bijzondere bron van inspiratie.
Men kan door Parijs wandelen en al de beelden, die men in de gazons
en op de bruggen tussen het Louvre en de Arc de Triomphe ziet, lelijk
vinden en toch het geheel als imposant en prachtig bewonderen, en dan
tegelijk iets verstaan van een figuur als de generaal de Gaulle en zijn
strijd 'pour la gloire de la France'. Het historisch milieu doet iets waartoe
een natuurlijk milieu niet bij machte is. Men kan uit een definitie van
cultuur het verleden niet traceren zonder haar permanentie aan te tasten.
Wil men met al het voorgaande rekening houden, dan kan men cultuur
als volgt definiëren: Een cultuur is bet systeem der niet-erfelijke levensuitingen
van de leden ener mensengemeenschap, zoals die van generatie op generatie worden
overgedragen, verwerkt en veranderd, uitdrukking gevend aan de persoonlijkheid
van de leden dier gemeenschap en blijk gevend van bet verleden, zoals dat in het
heden wordt bewaard en geactiveerd.
Een enkel woord van toelichting is hier wel op zijn plaats. Het woord
systeem kan verwarring wekken en de vraag rijst of hier met beter gesproken
kan worden van samenhangend geheel of iets dergelijks. Zegt
systeem niet te veel? Het komt ons voor van niet. Een systeem behoeft
niet altijd een doelmatig geordend geheel te zijn: men kan ook een systeem
van tegendelen hebben. Het betekent alleen, dat er een samenhang
is, welks delen invloed op elkander uitoefenen. In feite houdt het
31