Untitled - Stichting Papua Erfgoed

Er is een nieuwe wereld open gegaan, de werkelijke wereld, waarvan
de kolonie een werkelijk deel uitmaakt. In de plaats van het dorp, het
vorstendom, het landschap, treedt de kolonie als veld van actie en als
bestuurs-assistenten, klerken, onderwijzers en technici verspreiden
de voortrekkers onder de bevolking zich door het gehele gebied om,
onder leiding der koloniale overheid, de vensters der dorpen open te stoten
en een nieuw geheel tot stand te brengen: de kolonie, hun land, hun
nieuwe wereld. Hun oude, kleine wereld laten zij varen. Zij horen er
niet meer. Zij zelf zijn de scheppers van de nieuwe wereld der kolonie
als geheel, aan welker opbouw zij onder de paternalistische leiding der
overheid als goede zonen meewerken. Het echec kan niet uitblijven,
want men heeft zijn oude wereld laten varen om de nieuwe te veroveren,
die kolonie is van een ander. De autochthone kleine wereld merkte van
dat deel van een kolonie zijn niet veel. De koloniale overheid had er op
zichzelf geen behoefte aan in de zaken van die kleine wereld diep in te
grijpen. Zij wenste alles zo veel bij het oude te laten als met haar eigen
taak, het beheer van het geheel, in overeenstemming kon worden gebracht.
Het behoeft ons op dit ogenblik niet verder bezig te houden, dat
er steeds minder bij het oude blijven kon. Het gaat er hier om, dat voor
de inheemse helpers van het Gouvernement die oude wereld verloren
ging en vervangen werd door de kolonie als geheel. Die werd hun wereld,
maar die was tegelijk de wereld van de koloniale overheid en van
de blanke immigranten, die zich zo thuis waren gaan voelen, dat zij zich
met haar identificeerden. Hier, op dit punt, moest het tot een breuk
komen, want deze situatie maakte de door de inheemsen juist verworven
nieuwe wereld tot een wereld, die tóch niet werkelijk van hen was,
een wereld die zij hadden helpen bouwen, waarvoor zij hun oude thuis
hadden opgegeven. Zij waren van 'inlanders' staatsburgers geworden
en werden als staatsburgers niet erkend of maar ten halve erkend. De
staatsburger is niet langer een filius, een zoon, die de leiding van anderen
zonder veel vragen aanvaardt. De vader-zoon relatie behoort bij de
betrekkingensfeer van de oude, kleine wereld, die geschoeid is op de
leest van familiale verhoudingen. Zij past in een wereld, waarin men
achter de dingen een geheim vermoedt en eerbied heeft voor macht, omdat
macht niet een toevallige zaak is maar gevolg van een wereldplan,
dat zijn eigen geheimzinnigheden heeft. Voor de nieuwe staatsburgers
kon dat niet langer het geval zijn. Hun was geleerd afstand te nemen van
geheimzinnigheden en persoonlijke relaties. Op allerlei wijzen was hun
96