Untitled - Stichting Papua Erfgoed

dan plotseling aannemen, dat al die persoonlijkheden binnen onze cultuur,
die wij altijd als uitermate gevarieerd gezien hebben, zo op elkander
lijken, dat we ze als eén type beschouwen kunnen ? Dat is, inderdaad,
wat in de anthropologische theorie gebeurt, wanneer ze spreekt over
'cultural personality', waarmee een type van persoonlijkheid wordt aangegeven,
dat past bij een bepaalde cultuur en dat, als type, niet aldus in
de werkelijkheid behoeft voor te komen en toch al datgene aangeeft wat
in meerdere of mindere mate de persoonlijkheid van alle tot die cultuur
behorende personen karakteriseert.
De moeilijkheid steekt deze keer niet in het begrip cultuur, maar in
het begrip persoonlijkheid. Het is nog slechter omschreven dan het
begrip cultuur: de twintig definities van persoonlijkheid, die men in het
boek van C. S. Hall en G. Lindzey, Theories of Personality, behandeld vindt,
wijken onderling nog meer af dan de 160 definities van cultuur, die door
Kroeber en Kluckhohn besproken werden. De oorzaak van de moeilijkheid
ligt in dit geval daarin, dat de theorie over de persoonlijkheid is
opgebouwd op psychologisch materiaal ontleend aan de westerse cultuur,
exacter uitgedrukt, aan waarnemingen verricht op personen, die
tot de westerse cultuur behoren. De verschillen tussen de individuen
liggen hier vooral in het vlak van emoties en waarden. Betrekt men personen
uit andere culturen in de vergelijking, dan komen er nog heel
andere dingen kijken. Dan moet ook aandacht gegeven worden aan verschillen
in kennis en classificatiesysteem, aan verschillen in wereldbeschouwing
en levensvisie, die veel sterker uiteenlopen dan binnen de
sfeer der westerse cultuur het geval is. Wanneer men het erover eens is,
dat persoonlijkheid te maken heeft met datgene wat een persoon karakteriseert
en het eigenlijke van het individu aangeeft, dan zal men, zodra
men aan transculturele vergelijking begint, dit cognitieve aspect
niet mogen negeren. De noodzaak ook dit aspect binnen het begrip persoonlijkheid
te betrekken is het duidelijkst van al gedemonstreerd in het
van 1963 daterende boek van W. H. Goodenough, Cooperation in Change,
een boek, dat geschreven werd voor medewerkers aan ontwikkelingsprojecten
en zgn. Jon geren-Vrijwilligers. Goodenough benadert het
begrip cultuur vanuit een nieuw gezichtspunt, dat van de cultuur van
het individu, de 'private culture', uitgaande van de juiste gedachte, dat
elk individu zijn cultuur op specifieke, zeer individuele wijze vertegenwoordigt.
Wie even nadenkt, zal moeten toegeven, dat die 'private culture'
weinig anders is of zijn kan dan juist ditzelfde slecht omschreven
28