Untitled - Stichting Papua Erfgoed

motieven in het spel zijn. Sommigen gaan zelfs zo ver, dat zij van alle
rationele overwegingen af willen zien, omdat die hulp niet anders is dan
gewetensgeld, dat wij betalen uit boete voor ons koloniaal verleden.
Voor zulk een boete is naar hun mening alle reden, want ondanks onze
koloniale zonden hebben wij het vandaag goed, terwijl het anderen aan
het nodigste ontbreekt.
Het heeft geen zin hier de even emotionele vraag te stellen, of wij
werkelijk zulk een nauw geweten hebben. Het heeft wel zin te vragen
of er toereikende grond bestaat voor ai die zelfbeschuldiging. Is Europa
rijk geworden door zijn koloniën of ondanks die koloniën? Hebben de
investeringen in de koloniën werkelijk meer opgeleverd dan die in de
westelijke wereld? Op dit punt zijn sedert 1950 in en buiten Nederland
vele twijfels gerezen. Nederland kon zich van de gevolgen van crisis en
oorlog eerst werkelijk herstellen, toen het bevrijd was van de last van
het grootste deel van zijn koloniale taak. Men spreekt over de hoge
dividenden, die men uit beleggingen in de tropen getrokken heeft en
dat is juist. Er zijn jaren geweest, dat het niet op kon. Maar er zijn ook andere
jaren geweest, zelfs jaren, dat er geld bij moest. De geschiedenis
dier beleggingen is er één van vele ups and downs en een autoriteit op
het gebied van de 'Indische' cultures verzekerde mij, dat in de tweede
helft der 19de eeuw, toen de grote cultures op Java gevestigd werden,
doorgaans eerst de derde eigenaar van een land er gelukkig mee was.
Dat betekent, dat de twee voorgaande failliet gegaan waren en alleen na
afschrijving van deze over-kapitalisatie winst mogelijk was. Er is alle
reden voor de vraag of deze beleggingen in hun totaal niet een beter
rendement zouden hebben opgeleverd, indien ze elders besteed waren
geweest. Het is een vraag, welke bepaald niet alleen gerezen is met
betrekking tot het Nederlandse koloniale bezit. Dr. Daalder heeft hierover
een interessante beschouwing gegeven, welke duidelijk maakt hoe
veel politieke mythenvorming de publieke opinie in de westerse wereld
heeft beïnvloed. 1 Zijn studie illustreert op treffende wijze de noodzaak
om het koloniaal bedrijf sine ira et studio ook van zijn economische kant
aan hernieuwd onderzoek te onderwerpen.
Men kan intussen de politieke geschiedenis van de koloniën van nog
een andere kant bekijken dan gewoonlijk geschiedt en de eerlijkheid
gebiedt, dat men dat niet nalaat. Dan moet erkend worden, dat vele
landen nimmer hun huidige ontwikkeling bereikt zouden hebben, indien
ze niet eerst kolonie waren geweest. De nationale staten danken
167