Untitled - Stichting Papua Erfgoed

ing niet te zwaar te tillen, omdat men verandering niet ziet als een
werkelijke mogelijkheid. Men zou er aan toe kunnen voegen: hoe zou
men ook, want zelfs de economische machthebbers in deze landen geven
bij voortduur blijk van wantrouwen in de eigen economie. Besparingen
worden bij voorkeur belegd in buitenlandse effecten, als het even kan
gedeponeerd bij een bank in het buitenland. Dat wit zeggen, dat de besparingen
niet de ontwikkeling van het eigen land ten goede komen,
maar de ondernemingen van de geïndustrialiseerde landen. Alleen een
krachtig en volkomen integer regime is in staat deze kapitaaisvlucht te
voorkomen en daaraan ontbreekt hier en daar wel iets!
Er is allerlei reden om somber te zijn, vooral als men er midden tussen
zit. Neemt men wat afstand, dan ziet men ook lichtplekken. Zij, die in
het Tropenmuseum de tentoonstelling Wah hebben bezichtigd waar
het materiële cultuurbezit van een enkel dorp in de Pandjab (Pakistan)
was uitgestald, zullen zich met mij verbaasd hebben over de grote mate
van inventiviteit waarvan het instrumentarium dezer lieden blijk geeft.
Daar moet toch iets mee te beginnen zijn, mits men aan het rechte einde
begint.
Wat dat rechte einde is, is een zaak van veel discussie. In de beginjaren
der technische hulp ging men ervan uit, dat het de ontwikkelingslanden
met name schortte aan kapitaal. Het bleek echter al vrij spoedig,
dat kapitaalsinjecties alleen voerden tot inflatie, niet tot werkelijke economische
vooruitgang. Menig econoom is diep teleurgesteld geweest en
een enkele is daardoor tot dieper doordenken gekomen. Een typisch
vertegenwoordiger van de laatsten is E. E. Hagen, die twee jaar lang
werkzaam was als economisch adviseur van de regering van Burma:
'The officials of Burma avowed their intense desire for economic development,
and there was no reason to doubt the sincerity of their statement.
Why then did they not use the resources at their disposal more
effectively toward that end ?' 12 Zijn kritiek Op de betekenis der kapitaalshulp
is bijzonder interessant. Hij wijst erop, dat volgens Solow in de
Verenigde Staten van de economische vooruitgang tussen 1909 en 1949
niet meer dan 13% op rekening kan worden gesteld van vermeerdering
van kapitaal. De overige 87% komen voort uit technische vooruitgang,
d.w.z. zijn het gevolg van menselijke creativiteit. 13 Daarmee komt Hagen,
de econoom, tot de conclusie, dat het niet het kapitaal is maar de
levenshouding en levensaanpak van de mens, die de economische vooruitgang
bewerkt, een zelfde conclusie als die, waartoe langs gans andere
125