Untitled - Stichting Papua Erfgoed

eigen initiatietief is bij alle nieuwe naties aanwezig. Zij zijn in staat om in
vrijheid te reageren op binnenlandse spanningen en pressies en zij doen
dat ook. Het is gewenst die totale situatie nog eens opnieuw te bekijken
en dat te doen vanuit het gezichtspunt, dat ons geboden wordt door
spontane volksbewegingen, waarvan de zogenaamde profetische bewegingen
een voortreffelijk voorbeeld vormen. De meest interessante daaronder
zijn de cargo-cults van Nieuw-Guinea en Melanesië, die, dank zij
hun optreden onder zeer primitieve volken, prachtige voorbeelden leveren
van de reacties uitgelokt door de ontmoeting tussen twee zeer sterk
van elkander verschillende culturen. De feitelijke gegevens, die deze bewegingen
bieden, zijn veiliger leidslieden dan de sterk ethnocentrische
beschouwingen, welke haar argumenten ontlenen aan eigen nationale
gevoelens tijdens de Duitse bezetting of aan de motiveringen van de
Amerikaanse vrijheidsoorlog.
CARGO-CULTS
Het klassiek geworden voorbeeld van de cargo-cults is de 'Vailala madness',
zo genoemd naar het plaatsje Vailala aan de Papua Golf. Daar (en
in tal van dorpen in de omtrek) gebeurden in 1919 vreemde dingen. De
mensen begonnen plotseling te beven en te zwaaien, terwijl zij wartaal
uitsloegen, waarvan zij zeiden, dat het Duits was, een nogal vijandig klinkende
uitleg, zo vlak na het einde van de eerste wereldoorlog. De toestand
werd beschreven als 'het hoofd draait mij om'; een meer door het
Christendom beïnvloed man verklaarde 'Jesus Christ he go straight
through my head'. Bij onderzoek bleek, dat een oude man een openbaring
gekregen had, dat zij al de grote maskers en paraphernalia, die in
hun prachtige mannenhuizen bewaard werden, moesten wegdoen, de
oude versierselen afschaffen en nieuwe gebruiken invoeren: zitten aan
Europees gedekte tafels, bijeenkomen in een modern gebouwtje, dat
men kantoor noemde, en contact zoeken met de geesten, waarbij men
o.m. gebruik maakte van een vlaggestok, aan welks voet de leiders de
boodschappen der geesten vernamen. Er stond een groot wonder te gebeuren.
De voorouders zouden terugkeren. Zij hadden beloofd te komen
in een groot schip, geladen met al de fraaie zaken, die men in Port Moresby
en elders had uitgestald gezien. Een loods moest worden gebouwd
om de goederen in op te bergen en een wachtpost werd uitgezet om naar
69