Untitled - Stichting Papua Erfgoed

je en bewaar je, maar de planten ploeg je om en dan plant je er weer maïs.
Maar bewaar het zaad, want ik wil ervan terughebben zoveel ik gegeven
heb om er een ander misschien een plezier mee te kunnen doen. Ik kom
over een maand of acht terug.' Hij kwam ook terug. 'Dit is heel wonderlijk
zaad, meneer,' zei de boer terwijl hij het zaad teruggaf, 'ginds was het
slechtste stuk van de akker en daar groeit nu de maïs het best.' Landbouwvoorlichting,
op deze wijze gebracht, slaat aan. Zij demonstreert,
dat de kennis, waarover de voorlichter beschikt, van onmiddellijke toepassing
is op de noden, waarvan de boer zich bewust is. Voorlichtingsmethodiek
is hier niet aan de orde, maar wie daar meer over lezen wil
vindt een uiterst lezenswaardige inleiding in het boek Man takes Control
van Ch. J. Erasmus.
Soemitro intussen had ook een streek ontdekt waar voortreffelijke
pijpaarde gevonden wordt. Hij had die in Bandung laten analyseren - hij
had ideeën maar hij liet nooit zijn eigen ideeën de baas van gezond verstand
worden - en zich uitvoerig laten voorlichten over de toepassingsmogelijkheden.
Toen begon hij een aardewerkfabriekje. Het leverde borden, kopjes,
schotels en dergelijke, van een voortreffelijke kwaliteit en voor een prijs,
die 20% beneden die van de Japanse import lag. Wie in Bandjarnegara
kwam, kocht er van. Maar op een dag had hij iets anders: donkerbruin
aardewerk met prachtige donkergroene en zwarte vlammen in het glazuur.
'Je raadt nooit hoe we dat maken,' zei Soemitro, er tegelijk de verklaring
bij gevende. 'Laatst is er een droge batterij uit een flashlight in
de gesmolten glazuur gevallen. Dat was het. Ze kwamen bij me met
honderd excuses maar ik heb direct opdracht gegeven overal oude batterijen
op te kopen.'
Dit is een entrepreneur: iemand, die dingen ziet en ze grijpt. Entrepreneurs
doen, wat geen voorlichtingsbureau, geen deskundige, geen
planoloog doen kan; zij kennen het land en zijn mensen door en door en
zij wachten tot de intuïtie komt, die hen plotseling tot daden brengt, die
in dat geval volkomen verantwoord zijn. Tegen hun lokale kennis kan
een deskundige nooit op en dat behoeft ook niet. Deze mensen vinden
de deskundige zodra zij hem nodig hebben. Maar zij zien de kans en wat
zij zien is echt. Dat is nu juist het verschil met de georganiseerde kleinindustrie
als onderdeel van vele community development projecten. Die
industrietjes hebben altijd een veelbelovend begin om vervolgens te
pletter te lopen op een verzadigde markt binnen het gebied waar het
project werkzaam is en op helemaal geen markt daarbuiten, omdat men
130