Untitled - Stichting Papua Erfgoed

Hij schudde nadenkend even het grijze hoofd. 'Neen, het is heus geen
verdienste. Ik doe dat voor mijn eigen plezier.' Het was de kortste preek,
die ik ooit van hem gehoord heb maar ook de beste. Dit was een
Christen, die de naastenliefde betrachtte en dacht dat het geen verdienste
was, omdat hij het met plezier deed. Hij was er blind voor, dat
dit nu juist zijn verdienste was en ik heb hem dit ook maar niet verteld.
Maar het is mij altijd bij gebleven. Bekeerd zijn in de zin, die het Christendom
daaraan hecht, is goed doen met blijdschap, is vreugde scheppen
in het werken voor anderen en er niets van bemerken, dat men zich opoffert.
Het is het enige soort offer, dat legitiem is.
Wie zich meldt voor werk in ontwikkelingslanden anders dan omdat
het werk zelf hem zo aantrekt, dat hij de daaraan verbonden frustraties
- en soms grote frustraties - op de koop toe neemt, is bestemd om te
mislukken, te mislukken niet met maar door zijn frustraties. Nobele
mensen - 'do-gooders', hoorde ik ze in Afrika noemen - zijn onuitstaanbaar.
Zij hebben iets van de man, die, wanneer op straat iemand te
vallen komt, zich over het slachtoffer heenbuigt met de woorden:
'broeder, om Christus' wil zal ik u ophelpen.' Het is tien tegen één,
dat de gevallene die hulp op barse wijze afwijst. Maar wanneer een ander
langs komt en zegt: 'Sufferd, geef me je hand,' dan steekt het slachtoffer
gedwee zijn hand op en zegt nog vriendelijk dank buitendien.
Er is een variant, die nog bedenkelijker is. Dat zijn de lieden, die
menen, dat zij boete moeten doen voor de koloniale en imperialistische
zonden van vorige generaties. Zij steken die bedoeling ook niet onder
stoeien en banken, want hun boetedoening heeft alleen zin, wanneer
de geholpen partij er inderdaad een boetedoening in ziet. Zij ontmoeten
alleen maar wantrouwen, een ervaring, die hen sterkt in hun overtuiging,
dat die koloniale onderdrukking verschrikkelijk geweest moet
zijn. Zij beseffen niet, dat het wantrouwen zich rondom hen opstapelt,
omdat echte nationalisten niet begrijpen kunnen, dat een vreemdeling
kwaad spreekt van zijn eigen land. Het is een houding, die voor hen
godslastering nabij komt. Zij zijn bang voor dergelijke mensen; wie
spreekt als zij moet of een achterbakse, geheime bedoeling hebben dat
hij zich op die manier tracht in te likken, of hij is doodgewoon iemand,
die niet deugt, want een goed mens bezwalkt zijn eigen land en volk zo
niet. Ofschoon schrijver dezes te veel koloniale boter op het hoofd heeft
om er aanspraak op te maken, dat zulk een boetedoener voor onder
meer zijn verleden hem ook maar één ogenblik vertrouwen schenkt,
173