04.09.2013 Views

Untitled - Stichting Papua Erfgoed

Untitled - Stichting Papua Erfgoed

Untitled - Stichting Papua Erfgoed

SHOW MORE
SHOW LESS

You also want an ePaper? Increase the reach of your titles

YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.

Dit geldt met name de vrije arbeid van de boer en de loonarbeid die verricht<br />

wordt in tijdelijke dienst, hetzij als aanvulling op het inkomen uit<br />

eigen landbouwbedrijf, hetzij door zich voor een aantal jaren als arbeider<br />

buiten eigen woonplaats te verhuren met het doel daarheen terug te keren<br />

om zich er blijvend te vestigen. Men kan het ook anders zeggen: dit<br />

geldt de loonarbeid van hen, die nog leven naar het traditioneel patroon.<br />

In dat patroon past het geschenk als basis van sociale betrekkingen. Men<br />

gaat werken om een bruidsprijs te verdienen, om een feest te kunnen geven<br />

dan wel om in bepaalde nieuwe behoeften te kunnen voorzien zoals<br />

kleren, schoolgeld of belasting, in de tegenwoordige tijd ook wel om een<br />

transistor radio te kunnen kopen. Zijn die noden vervuld, dan doet men<br />

het weer wat kalmer aan. In extreme gevallen blijkt soms een loonsverhoging<br />

tot verminderde werkwilligheid te voeren, omdat hetgeen men<br />

begeerde nu in korter tijd kan worden bereikt. Een consumptieve instelling<br />

overheerst. Die kan er wel toe voeren, dat men meer en meer moet<br />

werken, omdat het consumptieniveau stijgt, maar de consumptieve<br />

instelling blijft overwegen, doordat men gevangen blijft in het traditionele<br />

sociale patroon. Dit kan betekenen, dat de verdiensten verdwijnen<br />

in een eindeloze rij van bierfeesten, zoals men dat hier en daar in Sukumaland<br />

(Tanzania) kan opmerken. Een algemener verschijnsel is, dat de<br />

bruidsprijzen stijgen waarmee de onderlinge verschulding in stand blijft.<br />

Elk gezin begint zijn bestaan in de schuid en wanneer het tot welstand<br />

komt wordt het verplicht die welstand te gebruiken om anderen op soortgelijke<br />

wijze in de schuld te helpen. 8 Men kan natuurlijk wei iets achterhouden,<br />

maar echt sparen, produktief sparen is nagenoeg onmogelijk.<br />

Meer welstand betekent meer verplichtingen aan verwanten. Bezit kan<br />

niet gebruikt worden voor tot meer bezit voerende produktieve besparing,<br />

het moet gebruikt worden als gift, die als inzet dient in het sociale<br />

spel, waarin lokaal prestige de pot vormt. Geld en bezit blijven ingekapseld<br />

binnen het oude cultuurpatroon, waarin zij aan het oude spel<br />

van geven en wedergeven een zeer gewaardeerde stimulus geven. Arbeid<br />

presteren en cash-crop produceren betekenen niet automatisch<br />

meedoen in een nieuwe economie; zij kunnen beperkt blijven tot een gebruik<br />

van westerse economische waarden voor de doeleinden der gehandhaafde<br />

traditionele economie. Hier ligt het gelijk van Boeke's<br />

thans - terecht - aangevochten leer ener dualistische economie. Het is<br />

echter ook duidelijk, dat die toestand niet blijvend is. De traditionele<br />

economie berust onder meer op de beperkte omvang van Het goederen-<br />

122

Hooray! Your file is uploaded and ready to be published.

Saved successfully!

Ooh no, something went wrong!