Untitled - Stichting Papua Erfgoed

III / CULTUURVERANDERING
ALS TOTAAL GEBEUREN
THEORIEËN
Iedere cultuur verandert en verandering van cultuur is een normaal
ding, ook in zgn. primitieve maatschappijen. Dit is een voor de hand
liggende zaak, maar jarenlang hebben wij zo vastgeroest gezeten in de
overtuiging dat primitieve culturen conservatief zijn, dat de uitspraak,
dat verandering een normaal cultuurverschijnsel is, de waarde had van
een ontdekking toen Barnett haar in 1953 als uitgangspunt nam van
zijn studie Innovation, welk verschijnsel hij de basis noemde van cultuurverandering.
Voor wie even nadenkt, spreekt het vanzelf dat cultuur
verandert, met name op de punten waarvoor binnen de cultuur belangstelling
bestaat, waar men mee bezig is. Die veranderingen behoeven in
onze ogen niet spectaculair te zijn. Ze mogen ons gerust herinneren aan
de beweging, die bekend staat als pas op de plaats. Wij wezen er reeds
op, dat bijv. de Samoanen op hun manier grote veranderaars zijn. Elke
vrouw heeft haar eigen patroon voor haar boombast rok, elke man wordt
verwacht nieuwe gezangen en danspassen te improviseren. 1 De verschillen
vallen ons niet op, maar de Samoanen zien ze. Wij behoeven hen
daarom niet uit te lachen, want onze op elkaar volgende modes - de
ethnoloog Kroeber maakte er een studie van - vertonen voor een buitenstaander
ook niet zulke opvallende verschillen, om maar te zwijgen van
de aldoor nieuwe love-songs, die we over de radio horen. Het zijn alle
variaties op één vast stereotype, dat nooit ontbreekt: 'I love you so'.
Nu kan men geredelijk toegeven, dat wij nog iets meer te zien geven aan
cultuurverandering dan verschillen in dames- en herenmode; de cultuurverandering
van onze eeuw is zelfs adembenemend. Dat neemt het feit
niet weg, dat ook elders verandering voorkomt en dat die verandering
60