Untitled - Stichting Papua Erfgoed

pakket. Waar dit zich uitbreidt ontvalt haar gaandeweg haar grond.
Daaruit mag echter niet worden afgeleid, dat men nu automatisch naar
algemeen-economische maatstaven zal gaan handelen. Daarvoor bieden
de feiten onvoldoende grond.
De tweede opmerking, die wij maakten, was, dat de begeerte naar
goederen geen directe invloed ten goede heeft op de kwaliteit van de
arbeid. Deze opmerking betreft alle arbeid, ook die van de beroeps-loonarbeider.
Wie alleen werkt voor geld is geneigd zijn werk af te raffelen,
gegeven opdrachten kritiekloos uit te voeren en zich om het werk zelf
niet te bekommeren. De klachten over de gepresteerde arbeid zijn dan
ook talrijk. Voor een deel komt dat, omdat de arbeid ongeschoold is en
aan vakonderwijs in de meeste ontwikkelingslanden veel te weinig aandacht
wordt besteed, wat wijst op een gebrek aan belangstelling in de
arbeid. En belangstelling in het werk is nu juist het belangrijke punt.
Zij ontbreekt maar al te vaak, ofschoon ook deze mensen in eigen cultuur
tot zulke belangstelling wel degelijk in staat zijn. In de traditionele cultuur
speelt die een grote rol. De Trobriander is trots op zijn tuinen en op
het resultaat van zijn landarbeid: Malinowski spreekt van de 'pride of
the food producer'. 9 Op Frederik Hendrik eiland wedijvert men wie de
grootste yams kan kweken. 10 Zulk een trots op verrichte arbeid kan ook
op ander werk worden overgedragen. Wij hebben in Nieuw-Guinea de
ervaring opgedaan, dat bulldozer-drivers ondanks hun gebrekkige opleiding
hun werk goed deden. Een onderzoek verricht door Schoorl onder
contractarbeiders te Sorong leidde tot de merkwaardige conclusie,
dat men wel zijn contract wilde hernieuwen, mits men belangrijk werk
kreeg. Belangrijk werk was chauffeur zijn of bestuurder van een tractor.
Dat fascineerde hen en leidde tot veel betere prestaties dan men van deze
mensen voor mogelijk had gehouden. Dat betekent, dat de kwaliteit
van de arbeid bepaald wordt door andere factoren dan het loon. Men
moet in die arbeid iets zien. Dat is alleen mogelijk bij een grondige verandering
in het sociaal bestel, waarin dit bestel zelve dienstbaar wordt
aan moderne economische activiteit.
De grote weerstanden welke de voor economische groei noodzakelijke
verandering van het sociaal bestel oproept, stemmen de beste kenners
der betrokken landen tot veelal grote somberheid in hun oordeel. Hun
intieme kennis van de situatie brengt hen in aanraking met tal van individuele
gevallen, waarin een poging tot nieuw en verantwoord initiatief
doodliep op de muur der traditie. Soms ligt de situatie zelfs zo moeilijk,
123