Untitled - Stichting Papua Erfgoed

egrip persoonlijkheid, het geheel van gedrags- en gedachtenpatronen,
dat karakteristiek is voor de levensuitingen van een bepaald individu.
Het is een aspect, waar Goodenough verder niet op ingaat, maar dat
verandert aan de zaak niet. Elk individu vertegenwoordigt zijn cultuur
op specifieke wijze en die specifieke wijze is zijn persoonlijkheid. De verschillen
in persoonlijkheid binnen een cultuur kunnen in het oog van de
deelhebbers aan die cultuur uitermate groot en talrijk zijn, maar zodra
men er de vergelijking in betrekt met deelhebbers aan andere culturen
springt in het oog, dat al die verschillende persoonlijkheden binnen de
eerste cultuur ondanks hun onderlinge verscheidenheid nog bijzonder
veel gemeen hebben, terwijl zij met persoonlijkheden uit andere culturen
verschillen in tal van dingen, waaraan bij de vergelijking binnen de cultuur
geen aandacht is besteed en die daarom impliciet gebleven zijn, dingen
dus, die eerst bij transculturele vergelijking expliciet worden. Het is
met die verschillen in persoonlijkheid als met een ijsberg. Wat bij vergelijking
binnen de cultuur blijkt, is niet meer dan het ene tiende dat boven
water steekt. De massa van de ijsberg, negen tiende van het geheel,
merkt men pas op, wanneer men onderduikt in transculturele vergelijking.
In dat negen tiende van de berg, dat zich onder water bevindt, ligt
het cultuurverschil.
Men mene overigens niet, dat met deze samenhang van cultuur en
persoonlijkheid iets nieuws gezegd is. Het tegendeel is waar. Van die
samenhang wisten wij al lang. Een onweerlegbaar getuigenis daarvan
vindt men in begrippen als nationaal karakter en stijlperiode, begrippen,
die al heel lang een rol spelen in allerlei beschouwingen. Hun betekenis
voor het begrip cultuur werd op bijzonder heldere wijze in het licht gesteld
door Ruth Benedict in haar boek Patterns of Culture (1934) waarin
zij, van deze feiten uitgaande, wees op de zeer sterk uiteenlopende vorming
van het karakter bij drie verschillende stammen, de Zuni van New
Mexico, de Kwakiutl van Vancouver en de Dobu van de d'Entrecasteaux
Eilanden in Melanesië. Bij de eersten wordt nadruk gelegd op verdraagzaamheid
en vriendelijkheid, bij de Kwakiutl op wedijver, pochen
en elkander overtroeven, bij de Dobu op onderling wantrouwen en
wrok, welke zich uit in toverij. Het meest frappante feit vindt men in een
verhaal over de Dobu. Daar was één man die vrede had met iedereen
en die aan toverij niet meedeed. Wij zouden zeggen, dat hij de enige normale
figuur was onder de Dobu, maar deze dachten daar heel anders
over. Zij wezen hem hun beschrijver aan als de dorpsgek. Zo is wat in de
29