Untitled - Stichting Papua Erfgoed

er behoefte aan. Men kan nu wel proberen dat op te vangen door eens in
de tien jaren een volkstelling te houden, maar de omslachtige organisatie
daarvan levert grote bezwaren op en de daardoor verkregen informatie
komt voor een evenwichtige administratie altijd te laat.
De interne organisatie van liet dorp vormt een andere belangrijke
bron van moeilijk lieden. Men heeft binnen het dorp behoefte aan wegen,
bruggen, een steiger, een school, woningen voor de onderwijzers en
eventueel een kleine kliniek (dressing station). Daar moet het dorp in
voorzien, d.w.z. daarvoor moeten de dorpsbewoners arbeid en (of) geld
bijdragen. Die arbeid en dat geld moeten geadministreerd worden of alle
voorzieningen lopen in het honderd. In de praktijk gebeurt vaak het
laatste. De ergste uitwassen blijven verborgen, omdat er altijd wel goedwillenden
zijn in een dorp, die de school en de toegangsweg tot het dorp,
veelal vanwege verwantschapsrelaties met het dorpshoofd, in aanvaardbare
staat helpen houden. Maar de verdeling der lasten is bij gebrek aan
een goede administratie zo onregelmatig, dat alle nieuwe initiatieven
afstuiten op de onwil der dorpsgemeenschap om slachtoffer te worden
van deze onbillijke verdeling van lasten. Ieder is daar even bang meer
te doen dan een ander als waar ook ter wereld. Voor billijke verdeling
der lasten is een administratie nodig en bij ontbreken daarvan blijven
allerlei noodzakelijke voorzieningen, zoals de aanleg van wegen, achterwege.
Het dorpshoofd zelf wordt op deze wijze ook nooit echt dorpshoofd.
Hij blijft de handlanger van het onderdistrictshoofd, dat hem instrueert
en dirigeert. Hij is het handvat, waarmee de lands-overheid het dorp
aangrijpt. Die lands-overheid wil dan bovendien nog, dat de man gezag
heeft, wat hij in onderscheiden streken alleen hebben kan over zijn eigen
clan of famlie-groep. Het gevolg hiervan is een haast onbedwingelijke
neiging tot opsplitsing der dorpen in steeds kleinere bestuurlijke eenheden,
welker hoofden dan ter plaatse wat meer gezag hebben, maar dat
binnen een zo beperkte kring, dat er nog niets gebeuren kan, omdat die
kring voor effectieve actie te klein is. Een prachtig voorbeeld daarvan
vond men op Biak, een eiland in de Geelvink Baai in het voormalige
Nederlands Nieuw-Guinea. Op een bevolking van toentertijd 28.000
zielen telde men een legertje van 259 hoofden, d.i. één hoofd per 108 zielen,
hetgeen neerkomt op ruim 20 gezinnen. In 1955 is voor dit gebied
een adviesraad ingesteld, die o.m. tot taak had te adviseren over het
dorpsbestuur. De resident, die de leiding van de raad had, heeft de leden,
116