HANDBOEK DER GESCHIEDENIS VAN HET VADERLAND Door ...

tot 100 jaren oud, vermoord; de vrouwen getormenteerd, gehangen en gepijnigd, dat velen
dood gebleven zijn; de lijken, op zware straf, onbegraven drie weken lang (7). —
Oorlogschepen van de Noord-Hollandse Steden, tegen de vijand uitgezonden, vastgevroren
om een wisse prooi des Spanjaards te zijn; God uit de Hemel zond recht te pas, een
Noordwestenwind, zodat het water zeer hoog gerezen en het ijs geborsten is, en de schepen,
als door een bijt, te Enkhuizen gekomen zijn; en het ijs heeft het water terstond weer
toegesloten"
Beleg van Haarlem (11 Dec. 1572 — 14 Juli 1573): storm op storm afgeslagen; 2946
belegerden gesneuveld; 41 uitvallen. Drie honderd vrouwen, onder Kenau Simons Hasselaar,
gaan met spiets, roer en rappier, de vijand te keer. Een Noord-Hollandse boer, met 18
vrijbuiters, vernielt een kornet speerruiters (126 man). Jan Haring houdt de vijanden op de
IJdijk alleen zo lang tegen tot zijn vermoeide makkers ontvlucht zijn; redt zich al
zwemmende. — 2 Mei: de schepen des Prinsen geslagen op 't Haarlemmermeer. 8 Juli,
vruchteloze poging tot ontzet; 700 man gesneuveld bij het Mannenpad. De stad gaat over; de
moedige bevelhebber Ripperda onthoofd; de beuk hadden, naar hun beste onthouden,
gehangen, onthoofd en verdronken, 1736 personen. (Daarna de pest; de Pater van de
Cellebroeders of overste van de lijkdragers, verliet de stad, na 3335 personen begraven te
hebben,)
Nu, schreef men aan de Prins, was het uit, ten ware enig Verbond tussen hem en een
machtig Vorst ware. Hij gaf ten antwoord: "Zo het God Almachtig belieft heeft de Stede van
Haarlem na Zijn Goddelijke wil te disponeren, zullen wij Hem en Zijn Goddelijk Woord
daarom verloochenen en verlaten? Is daarom de sterke hand Gods enigszins verkort en
Zijn Kerk en Gemeente te niet gebracht ? Gij schrijft ons dat men u zou laten weten of wij
ook met enigen groten en machtigen Potentaat in vasten verbond staan; waarop wij niet
laten willen u voor antwoord te geven dat, aleer wij ooit deze zaak en de beschermenis van
de Christenen en andere verdrukten in deze landen aangevangen hebben, wij niet de
alleroppersten Potentaat der Potentaten alzulken vasten verbond hebben gemaakt dat wij
geheel verzekerd zijn dat wij, en alle degenen die daarop vastelijk betrouwen, door Zijn
geweldige en machtige hand ten leste nog ontzet zullen worden, spijt alle Zijn en onze
vijanden; zonder dat wij middelertijd enige andere middelen die ons de Heere van de
heirscharen toegeschikt heeft, hebben of als nog willen laten voorbijgaan."
166. Juli 1573 — April 1574. — Het vertrouwen des Prinsen werd niet beschaamd. De
vijand, die waande meester te zijn, ondervond voor Alkmaar, op de Zuiderzee, bij
Reimerswaal, en te Middelburg, dat de oorlog niet ten einde was gebracht. Holland echter
werd benauwd door de overmacht van de Spanjaarden; wellicht meer nog door de weifeling
en verdeeldheid bij de komst van REQUESENS, de zachtzinnige Landvoogd, die vergiffenis
bood op ruime schaal. — Toen Graaf Lodewijk, naar wie reikhalzend uitgezien werd, op de
Mookerheide jammerlijk omkwam, vanwaar kon, menselijkerwijs, hulp en uitkomst worden
verwacht?
1573. Beleg van Alkmaar (18 Sept. — 8 Okt.) Slechts 800 man garnizoen, geen
vreemd oorlogsvolk. Voorbeeldeloos hardnekkige verdediging van de tot driemaal toe
bestormde bres dicht bij de muur werden de vijanden als bedolven onder een stroom van
kokend water, gesmolten lood en ongebluste kalk, en een vuurregen van brandend stro en
rijshout. Ook vrouwen en kinderen droegen alles aan; 13 burgers en 24 soldaten gesneuveld;
van de belegeraars ongeveer 1000. — 11 Okt. De Graaf van Bossu op de Zuiderzee door de
Noord-Hollandse schepen verslagen en gevangen. De Prins schreef aan zijn broeders: "daar
de Heere God, die God, zeg ik, der heerscharen alleen ons de zege geschonken heeft, het is