HANDBOEK DER GESCHIEDENIS VAN HET VADERLAND Door ...

de Keizers met de verdediging der Landen belast; aldus is de Regering der GRAVEN en
HERTOGEN ontstaan.
In 800, wederoprichting van het Westers Keizerrijk. Karel de Groote tot Keizer gekroond,
door de Bisschop van Rome, die, met een soort van Kerkelijke steun in Italië begiftigd, en
door een samenloop van omstandigheden begunstigd, zich groot gezag over de Christenheid
aangematigd had. Karel bezocht de Nederlanden dikwijls; hield somtijds te Nijmegen verblijf;
uitstekend door Godsvrucht, heldenmoed, wijsheid, vastheid van karakter, ijver om het
Evangelie ook onder de Heidenen te brengen; waartoe hij wellicht te veel het zwaard heeft
gebruikt. Aan de Geestelijkheid schreef hij: „Erkentelijk voor de talloze: weldaden aan ons en
aan onze onderdanen bewezen door de genade van Christus ons Koning, die ook de Koning
onzer Volkeren is, overtuigd dat wij Hem zonder ophouden niet slechts niet woorden danken,
maar op waardiger wijs verheerlijken moeten door de deugden en goede werken die Hij
voorschrijft; verlangend dat Hij ons houde onder Zijn bescherming, ons, ons Volk, onze
Staten; zo is het dat wij u uitnodigen alles aan te wenden om het volk Gods te brengen in de
Evangelieweide, en om leraars en voorbeelden van plichtbetrachting te zijn.” Op Gods
geboden gaf hij in zijn wetten acht.
In de negende eeuw de NOORMANNEN en DENEN, gelokt door wraakzucht over de
ondersteuning aan verdreven Vorsten (Heriold en zijn broeders) verleend. Deze zeeschuimers
vervulden met gehele zwermen de Oceaan, roofden en blaakten op de kusten, voeren de
rivieren op, plunderden dorpen en steden, en trokken weder af, wanneer hunne roofzucht geen
voedsel meer vond'". Afgeslagen kwamen zij in verdubbelde menigte terug; in 889 een vloot
niet 100.000 Noormannen voor de Maas. Wijk bij Duurstede (het verblijf door de Keizer aan
de Deense Vorsten toegewezen) herhaaldelijk verbrand. — Ook deze rooftochten hebben de
uitbreiding van het Evangelie bevorderd. In 853, toen de zendeling Anscharius in Zweden
aanving Christus te belijden, rees een grijsaard in de vergadering op en zeide: „Hoort mij,
Koning en Volk! van deze God is het niet onbekend dat Hij helpt die op Hem vertrouwen, en
menigeen onder ons heeft het op zee en in andere gevaren erkend, Sommigen hebben zich, om
deze leer, naar Dorestadt (Duurstede) begeven: waarom verreweg gezocht wat ons hier
aangeboden wordt?”