HANDBOEK DER GESCHIEDENIS VAN HET VADERLAND Door ...

B. CHRISTELIJK-GEREFORMEERD BEGINSEL.
83. Ook in Nederland werd de Hervormde Kerk gevestigd op de belijdenis van de
DRIEENIGE GOD, op de belijdenis waarop Christus zijn Gemeente gebouwd heeft.
Broederlijk verenigd met allen door wie Gods Woord als de enige kenbron en toetssteen van
de waarheid, — Gods Zoon, God geopenbaard in het vlees, als de weg, de waarheid en het
leven, — en de Heilige Geest als leraar, trooster en Herschepper wordt erkend.
De Nederlandse Hervormde belijdenis, op wier samenstelling de Geneefse Reformatie
onder Calvijn de meesten invloed gehad heeft, leert: Ingeving en genoegzaamheid van de
Heilige Schrift; God één in wezen, nochtans in drie Personen onderscheiden; de waarachtige
en eeuwige Godheid van Jezus Christus; de waarachtige en eeuwige Godheid van de Heilige
Geest; des mensen val en onvermogen tot het ware goed; de erfzonde; de eeuwige verkiezing
Gods; de voldoening van Christus voor ons; de rechtvaardigmaking door het geloof in Hem;
de heiligmaking en de goede werken voortkomende uit de goeden wortel des geloofs; de
algemeen Christelijke Kerk, die geweest is van het begin van de wereld en zal zijn tot de
einde toe, verwerpende alle dingen die zijn tegen het zuivere woord Gods, houdende Jezus
Christus voor het enige hoofd; de onderwerping aan de wettige Overheid, door welke het
Gode belieft ons te regeren; de verwachting van het eeuwig oordeel, waarbij de gelovigen, uit
genade, met heerlijkheid en eer zullen werden gekroond. — De Christenen, vervolgd en belasterd,
verlangden naar deze belijdenis beoordeeld te worden; slotsom hunner overtuiging;
niet geloofsregel, maar regel van prediking en onderwijs in Kerk en school.
Het Kerkbestuur, mede naar het voorbeeld van Calvijn, zuiver gehouden van elk inmengsel
van hiërarchie: "de dienaars des Woords, in wat plaatse dat ze zijn, hebben een zelve macht en
autoriteit, zijnde allen dienaars van Jezus Christus."
Innige gemeenschap, om geloofseenheid, tussen de Nederlandse en Waalse Kerken (takken
van één stam), voorts met de gehele Gereformeerde Gezindheid, met de Kerken van Genève,
Frankrijk, de Palts, Engeland en Schotland. „Als het geloof gekomen is, zijt gij alle kinderen
Gods door het geloof in Christus Jezus: daarin is noch Jood, noch Griek; want gij allen zijt
één in Christus Jezus. Daarin is niet Griek en Jood, Barhaar en Scyth; Christus is alles en in
allen.”
84. De Hervormde Kerk was het middenpunt en de kern van het Gemenebest. Elders is de
Kerk opgenomen door de Staat; hier is de Republiek niet slechts met de Kerk verenigd, zij is
geboren uit de belijdenis van de Kerk. Elders is de bevolking Protestants geworden; hier is,
door het samenvloeien van verdrevenen uit vele Natiën, een Protestantse Natie gevormd en
het volkskarakter, niet verloren gegaan, dat zij verre! maar in christelijke zin veredeld en
vernieuwd.
De Staat onderworpen, niet aan de Kerk, maar aan het Hoofd van de Kerk, Jezus
Christus, wier alle macht gegeven is in Hemel en op aarde, wiens Rijk, niet van of uit, maar
over de wereld, en Wiens gezag, als van de Koning van de koningen, verbindend ook voor de
hoogste aardse machten en overheden is.
85. In Nederland was de Hervormde Kerk de bevoorrechte en heersende Kerk. De Overheid,
voor de uitoefening van haar wettig gezag verantwoordelijk alleen aan GOD, was verplicht
zorg te dragen voor het recht en de belangen van de kerk. — Gods Woord, naar de leer van
de Hervormde Kerk, was de grondwet van de Staat.