HANDBOEK DER GESCHIEDENIS VAN HET VADERLAND Door ...

met verbazende voorspoed tot in Beijeren door; strijdt voor de godsdienstvrijheid en (door
Richelieu ondersteund) tegen de Spaans-Oostenrijkse overheersing.
Juli. Tractaat niet Frankrijk vernieuwd. — Dec. De Prins, toen het Bestand weer in
overweging gebracht werd, zesde (in verband wellicht niet de voortgang van de Zweden), „dat
men nu de vijand Antwerpen of een ander voornaam lid moest afrukken, en zich niet
ophouden met trèves, maar gedenken tot vigoureuse voortzetting van de oorlog” 17.
1631. Onderneming op Duinkerken, niet 15000 man voetvolk en 3000 paarden; bij de
eerste verschijning des vijands, wordt Frederik Hendrik door de gevolmachtigden te velde tot
terugtocht gedwongen. — 12 Sept. Overwinning op het Slaak bij Tholen; alle de Spaanse
schepen:35 fregatten) veroverd, 4000 gevangenen.
Remonstrantse Kerk en (1631) Seminarium te Amsterdam. — Uytenbogaert keert naar 's
Hage terug. De Groot in holland gekomen (1632), wordt er niet geduld. — Twee ijverige
Hervormde predikanten (1630) te Amsterdam uit de stad gezet. ,,De meeste leden van
Holland waren wel van ander gevoelen, maar de Prins begunstigde de Regering, en in
dusdanige dingen zeiden zij dat een ieder meester was in zijn stad'.
282a. Bevrediging met de Spaanse Nederlanden Op één voorwaarde evenwel. Ze moesten niet
langer Spaans zijn. Door geheime verstandhouding met een deel van de misnoegden Adel
scheen dit doel bereikbaar. De overmeestering van Maastricht zou aanleiding en moed geven
tot nationaal verzet. Onderhandelingen met de Staten-Generaal te Brussel werden geopend
over bestand, vrede, Hereniging; maar spoedig herrees, tegen dergelijke verzoening en
eendracht, in konings- en Roomsgezindheid, het onveranderlijk bezwaar. Vooral toen, door
het sneuvelen van Gustaaf-Adolf, aan de verslagenheid van de keizerlijke tegenpartij een
einde gemaakt, en, door de dood van Izabella, België weder onder een zuiver en streng
Spaans opperbestuur gebracht werd.
In België achteruitgang, ellende; wrevel, vooral ook onder Geestelijkheid en Adel,
tegen de weer toegenomen Spaanse invloed. Verstandhouding van Frederik Hendrik met de
Graaf van Warfuzée en de Graaf va,n de Berg. Op hun raad onderneemt hij het beleg van
Maastricht. — 26 Mei. Opwekking van de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden
aan de Zuidelijke, om zich. met behoud van de openbare oefening van de Rooms-katholieke
Godsdienst, bij hen te voegen. De Graaf van de berg verklaart zich tegen Spanje.:Frederik
Hendrik overmeestert Venlo en Roermond; komt, 10 Juni, voor Maastricht. De bevolking
bleef onbewegelijk en gaf aan de toeleg van de aristocratie generlei steun. Het beleg
volgehouden, met 17000 man en 4000 paarden, in het gezicht van twee vijandelijke legers, het
Spaanse van 14000 man, het Oostenrijkse even sterk, met nog 3000 ruiters; de hulp aan
Frederik Hendrik door de Fransen toegezegd bleef achter. —
17 Aug. gelijktijdig uitval van de bezetting en aanval van de Oostenrijkers onder de
vermaarden keizerlijken veldheer Pappenheim, die met 1500 doden en gekwetsten afgeslagen
wordt. Overgave, na 69 dagen, op 20 Aug. — Nu roept de Infante de Staten-Generaal (wat
sedert 1600 niet geschied was) te Brussel bijeen; 9 Sept., aldaar vergaderd. Afgevaardigden
naar de Prins te Maastricht, Een voor de Republiek zeer voordelig tractaat scheen spoedig
verkrijgbaar; maar, tot zijn leedwezen, wordt de onderhandeling, op last na 's Hage, derwaarts
overgebracht. Inmiddels sneuvelt Gustaaf-Adolf te Lützen, De handeling wordt nu gerekt; de
Vergadering te Brussel weifelt, en verklaart eindelijk (10 Mei 1633) dat ze, bij een eventueel
bestand, in niets verstaat te wijken van de roomse religie en van de gehoorzaamheid aan de
Koning. Daarmede was voor Frederik Hendrik de zaak afgedaan.
30 Nov. 1633. Izabella †, die om haar deugden en vroomheid in dankbaar aandenken bleef.
282b. Desniettemin zouden ook aldus velen vrede met Spanje hebben begeerd. Niet zonder
moeite werden de Staten van Holland tot volharding overgehaald. Om de tegenspoed van de