HANDBOEK DER GESCHIEDENIS VAN HET VADERLAND Door ...

aangegroeid tot 200,000 man, die het kruisteken droegen, en na langdurig beleg werd hij er
gekroond. Hij had van zijn waardigheid veel onrust en weinig genot of voordeel.
In het begin dezer eeuw, opkomst van de Inquisitie; geloofsonderzoek, dat aan de
Dominicanermonniken opgedragen werd. Zij spraken het doemvonnis uit tegen de ketters;
door de Overheid werd het voltrokken; want, zeiden deze rechtzinnige Vaderen: „de
liefderijke kerk is afkerig van bloed.” Somwijlen kortheidshalve, werd de verdelgingskrijg
tegen een ganse bevolking gevoerd; 1209 — 1229 tegen de Albigenzen, wier heerlijke
landstreek in het Zuiden van Frankrijk, bloeiend door nijverheid en beschaving, leeggeroofd
en uitgemoord werd. Soortgelijke kruistocht in 1234 tegen de Stadingers, onderdanen van de
Graaf van Oldenburg. Of zij verderfelijke gevoelens koesterden is onzeker; zeker is het dat de
Bisschop van Bremen, om weigering van tienden, verbitterd tegen hen was. Floris VI rustte
300 schepen tegen hen uit; ketters of verketterd, werden zij door de menigte van de vijanden
overmand,
44. Rampzalig was het uiteinde van het Hollandse Huis, nadat het drie honderd en vijftig jaren
met luister het gebied gevoerd had. Wel werd de roemvolle regering van WILLEM II door het
nog roemvoller bestuur van FLORIS V gevolgd; maar ook hier was, na het bereiken van de
hoogste trap, de ondergang nabij. Toen FLORIS tot loon van welgemeende ijver, in het
belang van de opkomende Steden, door heerszuchtige adelen verraderlijk omgebracht was,
bleef het Graafschap aan de woede van de partijschap ten prooi; totdat het, door kinderloos
afsterven van zijn zoon. JAN I, onder Henegouwen kwam.
Willem II; rechtschapen, dapper, standvastig, onder de velerlei bezwaren van de koninklijken
titel. — De veertigjarige regering van Floris V, gedurende wiens minderjarigheid het Land
door zijn oom Floris de Voogd werd bestuurd merkwaardig door velerlei krijgstochten, meer
nog door innerlijke ontwikkeling. Willem II en Floris V gaven ruimschoots voorrechten aan
steden en vlekken; Willem aan Alkmaar, Haarlem, Dordrecht, Delft, Zierikzee, Middelburg.
Floris volgde dit voorbeeld en nam de verachte bewoners van het platte land in bescherming.
Onverduurbaar was de meesten Edelen dit gedrag; vandaar verontwaardiging, wrok, heulen
met de vijand, met de Koning van Engeland, terwijl de Graaf meer het oog naar Frankrijk
gewend had. De hoofden waren Herman van Woerden, Gerard van Velzen, Gijsbrecht van
Amstel. Vruchteloos werd de Graaf, de eigen dag waarop het verraad losbarsten zou,
schriftelijk gewaarschuwd: „Edel Prinsen koningskind! gedenk: "zelfs de man mijns vredes,
op wie ik vertrouwde, die mijn brood at, heeft de verzenen tegen mij opgeheven." "De brave,
belasterde Vorst, edelmoedige weldoener van het Volk, overrompeld, ontwapend, geboeid; bij
het toeschieten van de dankbare landlieden, naar het slot van Minden, ter overscheping naar
Engeland, gevoerd; met opgespleten vingers gekneveld op het paard, en door Velzen en
anderen, om zich hun prooi niet te laten ontwringen, met een aantal steken doorboord. —
Onrustige regering van Floris jeugdige zoon, Jan I; aan de leidband, eerst van de
Engelsgezinde Wolfaert van Borselen, in 1299 te Delft door een woedende menigte
verscheurd; daarna van Jan van Avesnes, Graaf van Henegouwen, die in hetzelfde jaar, door
het plotseling overlijden van Jan I, zijn opvolger werd.