HANDBOEK DER GESCHIEDENIS VAN HET VADERLAND Door ...

erfgenaam achtergelaten had, gaf de Keizer bijna het ganse Graafschap aan de Bisschop in
leen, die het in achterleen aan de Hertog Godfried van Lotharingen schonk, vier jaren in
Holland meester, ondanks Robert de Fries, jonger zoon van de Graaf van Vlaanderen, aan wie
de weduwe van Dirk IV was gehuwd: Godfried te Delft vermoord zijnde, werd de Bisschop
door de meerderjarig geworden Dirk V verslagen en gevangen. In 1139 Utrecht door Dirk VI
belegerd. De stormladders gereed; ziet! de Bisschop treedt de stad uit, in plechtgewaad, door
Geestelijken omstuwd; met geen wapen in de hand, maar met het banformulier tegen de
Graaf; en wat gebeurt er? verbaasd valt de Vorst aan de voeten van de Kerkvoogd. — In
1170 werden Montfoort en Woerden, gelijk vroeger IJsselstein, tegen de invallen van de
Hollanders gebouwd. — Onder Dirk VII nieuwe twist. De Graaf door de Hertog van Brabant
gevangen zijnde, „trok de Bisschop,” zoals een Utrechts kroniekschrijver het nadruk uitdrukt,
,,als een verstandig man, de tijd, hem van God gegeven niet verslapende, snel zijn krijgsvolk
bijeen, verwoestte en brandde in Holland, stroopte in de Veluwe, nam geld en knevelde 't af,
nam de rijkeren gevangen en trok billijk van hen onschatbaar veel losgeld.'
De Geldersen doorgaans gereed de Bisschop hulp te bieden; somtijds tot eigen schade, bijv. in
1058 en 1061, toen zij, eerst bij Dordrecht, daarna tussen Maas en Waal, door Floris 1 op de
vlucht werden gejaagd.
Langdurig en bloedig was de krijg, doorgaans om betwist grondgebied, tegen de Vlamingen
gevoerd. — In 1045 behaalt Boudewijn V, Graaf van Vlaanderen, de overwinning op Dirk
IV. — 1168. Floris III gevangen en nadelig verdrag van Brugge. — . 1195. Oorlog om de
Hollandse tol te Geervliet, wel uitgevallen voor Dirk VII. — 1253. De Zwarte Margareet
(Gravin van Vlaanderen) zendt een leger onder haar zoon Guy van Dampierre naar Zeeland;
door de Hollanders en Zeeuwen bij Westkapelle vernietigd; 30,000 Vlamingen verdronken of
gedood. — In 1289 wordt Floris V, ofschoon hij Beatrix van Vlaanderen tot gemalin had, op
aanstoken van de Zeeuwse Edelen, door zijn schoonvader Guy aangevallen; deze belegert
Middelburg tevergeefs. — In 1295 werden 8000 Vlamingen te Baarland door 300 Zeeuwen
verslagen.
43. De Graven van Holland hebben aan vele oorlogen deel genomen, als bondgenoten van
vreemde Vorsten en als dienaars van de Kerk: ter bestrijding van de Mohammedanen, ter
vernedering van de aan de Paus, vijandige keizers, ter uitroeiing van wat Rome voor ketterij
hield.
In 1214 Willem 1 gevangen, in de slag bij Bouvines, verloren door Keizer Otto IV tegen de
Koning van Frankrijk Filips-August. — In 1288 Floris V deelgenoot, door toezending van
hulptroepen, van de veldtocht des Hertogen van Brabant tegen de Bisschop van Keulen en de
Hertog van Gelderland; zege van Woeringen.
Dirk III, Floris III en Willem I volgden de kruisvaan naar het Heilige Land. Ook Dirk VI deed
in 1138 een bedevaart naar Palestina. — 1219, onder aanvoering van Willem I, de eerste
vermaarde zeetocht onzer graven; verovering van Damiate, aan het oosteinde van de Nijl, met
20,000 Saracenen bezet; ingenomen na belegering van 16 maanden. De krijgslieden van
Haarlem hebben daarbij zegetekenen (de klokjes van Damiate) behaald.
In 1247 werd de twintigjarige Graaf Willem H tot Rooms Koning (aanstaanden Keizer)
verheven; op aanbeveling, bijna op last van de Paus. Vooral in de 13de eeuw werd deze
kerkvoogd, door onkunde en lichtgelovigheid van de Volkeren en Vorsten, in ontwerpen van
aards alvermogen gesterkt; zodat hij waande, of beweerde, opperregent van de ganse aarde te
zijn. De kruisbanier werd nu gericht tegen het Huis van de Hohenstauffen, door Rome, met en
verzoenbare haat, twee honderd jaren vervolgd. De Graaf verscheen voor Aken met een leger,