Werkboek 'jij en ik' - Jeugdboekenweek

Sommige talen sluiten aan bij onze taal. Daardoor zijn
bepaalde woorden snel te herkennen. Kijk bijvoorbeeld
naar de oorspronkelijke titel van het boek ‘Als die Steine
noch vögel waren’. Andere talen hebben geen enkel
verband met elkaar. Zoek voorbeelden.
Stel je voor dat je in een land terechtkomt waarvan je de
taal helemaal niet begrijpt. Laat de kinderen per twee
situaties spelen waarin dit probleem zich voordoet. Op
een briefje noteer je de situaties die één van beide spelers
aan de hand van jabbertalk (klanken) en gebaren
aan zijn tegenspeler duidelijk moet maken.
- Je landt in de luchthaven en je bent je bagage kwijt.
- Je sleutel of geldbeugel is in de riool of door het
kelderrooster gevallen.
- …
Laat de verschillende duo’s gelijktijdig spelen. Wanneer
dit vlot loopt, nodig je één speler voor de hele groep uit.
Hij verduidelijkt, de groep raadt.
(‘de zalmen springen zomaar in de koekenpan’) maakt
het geheel luchtig, zonder afbreuk te doen aan de
oprechtheid van de kinderlijke fantasie. Vermijd dus
best de ironische ondertoon die je in het fragment wél
terugvindt. Natuurlijk krijgt hun felbegeerde paradijs
ook een naam.
Kinderen die in ons land zijn komen wonen, kunnen
dromen en werkelijkheid vergelijken. Geef hen de
ruimte om hierover te praten.
Postkaart: beeldend
Laat de kinderen thuis een postkaart van hun felbegeerde
paradijs ontwerpen en inkleuren. De volgende
dag tonen ze die in de klas en geven ze commentaar bij
de beelden. Misschien kan het ook opgestuurd worden
naar een klasgenootje. Op de achterkant schrijven ze
wat er zo mooi, anders, nieuw, vreemd is aan hun
nieuwe leefomgeving.
Mummo (oma) deed niet mee aan de Engelse les. Sta in
een kringgesprek even stil bij haar uitspraak. ‘Ik heb
niet veel meer mee te delen. En zeker niet aan wildvreemde
mensen. Wat ik te zeggen heb, zeg ik wel tegen
jullie. En jullie zullen je moedertaal niet in een paar
dagen vergeten zijn.’
- Wat bedoelt Mummo?
Zijn ze akkoord met wat ze beweert?
Wat zouden zij Mummo willen vragen, mocht ze naar
ons land emigreren?
Het felbegeerde paradijs
De ouders van Pekka zijn ervan overtuigd dat in Canada
het felbegeerde paradijs ligt te wachten. Lees samen met
de kinderen dit stukje van het fragment nog eens door.
De opsomming vertoont een fel geromantiseerd beeld
van het land van hun dromen.
Laat de kinderen in atlassen of op kaarten aantrekkelijke
plaatsnamen zoeken. Speel met de klanken en de
verwachtingen die deze klankrijke namen oproepen.
Koppel hieraan het uitschrijven van een geromantiseerde
aaneenschakeling over hun paradijsland. Probeer
gemakkelijke clichés te vermijden en streef naar een rijk
en ritmisch taalgebruik, zoals in het fragment. Enige
overdrijving bij het beschrijven van idyllische taferelen
Werken met het hele boek
Fantasieverhaal
Pekka gelooft dat de stenen vroeger vogels waren. Hij
bouwde daar een gefantaseerd verhaaltje rond (pag. 10,
11, 12). Misschien kunnen de kinderen een verklaring
verzinnen over het hoe en het waarom van iets. Het
hoeven zelfs geen ‘wetenschappelijke’ vragen en
antwoorden te zijn. Ga eens op zoek naar het boek Sam
van Ingrid Vander Veken (Standaard Uitgeverij). Daarin
vind je, geweven doorheen het aangrijpende verhaal van
de vriendschap tussen een meisje en een olifant, zulke
fabelachtige vertelsels; in de talrijke grijze kadertjes kan
je lezen dat olifanten vroeger konden vliegen omdat ze
neven van de wolken zijn.
Stenen vogels
De vorm van een steen kan naar een levend wezen
verwijzen. Maar stenen kunnen ook op zichzelf gaan
leven. Ga met de klas op zoek naar de mooiste keien.
Laat de kinderen voelen hoe prettig de rondingen vaak
in hun handen passen. Door ze samen te brengen bekom
je een stenentuin. Individueel vormt zo’n steen een
verdoken speeltje of knuffeltje in je zak. Op hun werktafel
beschermt hij losliggende bladen tegen het spel van
– 123 –