Werkboek 'jij en ik' - Jeugdboekenweek
Werkboek 'jij en ik' - Jeugdboekenweek
Werkboek 'jij en ik' - Jeugdboekenweek
You also want an ePaper? Increase the reach of your titles
YUMPU automatically turns print PDFs into web optimized ePapers that Google loves.
E<strong>en</strong> geel hoofd met grote paarse boll<strong>en</strong><br />
Jij <strong>en</strong> ik in één hoofd<br />
Dominique Dumortier<br />
Twee jaar geled<strong>en</strong> werd de diagnose autisme bij mij<br />
gesteld. Dat was e<strong>en</strong> zware klap <strong>en</strong> e<strong>en</strong> hele opluchting<br />
tegelijkertijd.<br />
Ik heb altijd gevoeld dat ik anders b<strong>en</strong> <strong>en</strong> anders omga<br />
met ander<strong>en</strong>, dat mijn relatie met ander<strong>en</strong> niet hetzelfde<br />
is als de relatie die ‘normal<strong>en</strong>’ met elkaar hebb<strong>en</strong>. Daar<br />
verandert de diagnose niets aan. Ik zal altijd anders zijn.<br />
Door mijn handicap.<br />
Maar mijn handicap is niet zichtbaar. Autisme zit vanbinn<strong>en</strong>.<br />
En als m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> iets vreemds in de omgang voel<strong>en</strong>,<br />
dan wet<strong>en</strong> ze niet wat het is <strong>en</strong> kunn<strong>en</strong> ze het ge<strong>en</strong><br />
plaats gev<strong>en</strong>.<br />
Ander<strong>en</strong> zi<strong>en</strong> mij als e<strong>en</strong> doorsnee m<strong>en</strong>s. Ze zi<strong>en</strong> me<br />
niet als ‘anders’. En dat is soms e<strong>en</strong> groot probleem. Ik<br />
zie er normaal uit dus moet ik ook voldo<strong>en</strong> aan alle<br />
eis<strong>en</strong>. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> houd<strong>en</strong> ge<strong>en</strong> rek<strong>en</strong>ing met mijn beperking<strong>en</strong><br />
omdat ze niet wet<strong>en</strong> dat ik er heb. Dat maakt mijn<br />
lev<strong>en</strong> soms moeilijk.<br />
Soms vertel ik dat ik ‘anders’ b<strong>en</strong> maar dan gelooft m<strong>en</strong><br />
mij niet. Ik kan niet volledig functioner<strong>en</strong> zoals ander<strong>en</strong>.<br />
Maar dat kan ik vaak niet duidelijk mak<strong>en</strong>. Als ik in<br />
e<strong>en</strong> rolstoel zou zitt<strong>en</strong>, zou het evid<strong>en</strong>t zijn dat ik hulp<br />
krijg. Als ik met e<strong>en</strong> blind<strong>en</strong>stok zou lop<strong>en</strong> of gebar<strong>en</strong>taal<br />
gebruikte zou het ook ge<strong>en</strong> probleem zijn. Nu wel.<br />
Soms w<strong>en</strong>ste ik dat m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> met autisme e<strong>en</strong> geel hoofd<br />
hadd<strong>en</strong> met grote paarse boll<strong>en</strong>. De wereld is hard voor<br />
m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die anders zijn. En zeker voor m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die<br />
anders zijn maar bij wie het niet zichtbaar is. Het lijkt<br />
alsof de wereld er niet klaar voor is.<br />
M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die me oppervlakkig k<strong>en</strong>n<strong>en</strong>, merk<strong>en</strong> niets van<br />
mijn problem<strong>en</strong> omdat ik voldo<strong>en</strong>de camouflage- <strong>en</strong> comp<strong>en</strong>satietechniek<strong>en</strong><br />
heb. Maar m<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die me beter k<strong>en</strong>n<strong>en</strong><br />
kom<strong>en</strong> veel verschill<strong>en</strong> teg<strong>en</strong>. Ik struikel over verkeerd<br />
woordgebruik, ik neem te veel op de letter, ik pak m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
op hun woord<strong>en</strong>, ik kan niet teg<strong>en</strong> verandering<strong>en</strong>, alles<br />
moet gepland zijn; kortom het contact is anders, minder<br />
soepel. Ik begrijp ook humor vaak niet <strong>en</strong> ik kan ge<strong>en</strong><br />
gesprek vijf minut<strong>en</strong> onderhoud<strong>en</strong> als er ge<strong>en</strong> duidelijk<br />
gespreksonderwerp is. Ik heb problem<strong>en</strong> met m<strong>en</strong>s<strong>en</strong><br />
welkom te het<strong>en</strong> bij e<strong>en</strong> ontmoeting <strong>en</strong> dag te zegg<strong>en</strong> als<br />
ik weer verder ga. M<strong>en</strong>s<strong>en</strong> die dit merk<strong>en</strong>, zijn heel blij als<br />
ik h<strong>en</strong> vertel dat ik autisme heb. Voor h<strong>en</strong> verklaart dat<br />
veel. En ze krijg<strong>en</strong> het gevoel dat ze me beter begrijp<strong>en</strong>.<br />
Ik ga dan ook e<strong>en</strong> gevecht aan met de wereld, met de<br />
ander. E<strong>en</strong> gevecht voor mezelf. Om het begrip te krijg<strong>en</strong><br />
dat ik nodig heb <strong>en</strong> waar ik recht op heb. Ik wil ge<strong>en</strong><br />
‘gevecht’ maar jammer g<strong>en</strong>oeg is het dat wel. Als ik<br />
respect heb voor mezelf, heb ik ge<strong>en</strong> keuze. Dan ga ik dat<br />
gevecht, die strijd met de ander aan. Als ik het niet doe<br />
laat ik over me he<strong>en</strong> wals<strong>en</strong> <strong>en</strong> dat wil ik niet. Ik b<strong>en</strong> ook<br />
iemand! Ik heb dezelfde verlang<strong>en</strong>s <strong>en</strong> gevoel<strong>en</strong>s als alle<br />
andere m<strong>en</strong>s<strong>en</strong>. Ik heb dezelfde behoeft<strong>en</strong>. Ik hunker ook<br />
naar veiligheid, begrip <strong>en</strong> aanvaarding. Maar vaak krijg<br />
ik het niet. Voor alles moet ik vecht<strong>en</strong>. En daar word ik<br />
moe van. Mijn gevecht heeft vele facett<strong>en</strong>. Ik geef uitleg<br />
aan ander<strong>en</strong> over mijn autisme, wat het betek<strong>en</strong>t, hoe het<br />
voelt,… Ik vraag hulp aan ander<strong>en</strong> bij ding<strong>en</strong> die moeilijk<br />
gaan maar daardoor d<strong>en</strong>k<strong>en</strong> ze vaak dat ik niets kan<br />
of dat ik ge<strong>en</strong> eig<strong>en</strong> m<strong>en</strong>ing heb <strong>en</strong> nem<strong>en</strong> ze dat van me<br />
over. Maar ik probeer juist duidelijk te mak<strong>en</strong> dat ik vele<br />
ding<strong>en</strong> wel kan.<br />
Mijn handicap op zich is heel moeilijk <strong>en</strong> vraagt veel<br />
<strong>en</strong>ergie. En alsof dat nog niet g<strong>en</strong>oeg is, moet ik nog<br />
afrek<strong>en</strong><strong>en</strong> met de reacties van ander<strong>en</strong>. Mijn handicap<br />
zijn er eig<strong>en</strong>lijk twee: mijn werkelijke handicap <strong>en</strong> het<br />
feit dat ander<strong>en</strong> er niet mee omkunn<strong>en</strong>.<br />
Van nature uit b<strong>en</strong> ik iemand die niet snel opgeeft. Ik<br />
vecht. Ik blijf uitleg gev<strong>en</strong> <strong>en</strong> ik blijf aangev<strong>en</strong> wat ik<br />
nodig heb in de mate dat ik dat kan. Ik zet echt heel wat<br />
stapp<strong>en</strong> naar ander<strong>en</strong> toe opdat deze twee wereld<strong>en</strong><br />
dichter bij elkaar zoud<strong>en</strong> kom<strong>en</strong>.<br />
– 13 –