Werkboek 'jij en ik' - Jeugdboekenweek

Werken met het fragment
Voor het lezen
Plagen of pesten
Begin met een gesprek over het verschil tussen pesten en
plagen. Maak twee lijsten aan de hand van volgende
vragen:
- Wanneer kan je zeggen dat iemand gepest wordt? Wie
doet het?
- Wanneer is het plagen? Wie doet het?
- Waarom wordt iemand gepest?
- Waarom gaat iemand pesten?
- Welke gevoelens heb je bij plagen? Bij pesten?
Je kan ook gebruik maken van de lijsten met het onderscheid
tussen plagen en pesten uit ‘Een vuurspuwend
Monster(tje)’, Luk Depondt (Bakermat, 1999):
Plagen:
- gaat meestal één tegen één
- gebeurt spontaan of onbezonnen; kan gepaard gaan
met humor
- is dikwijls onschuldig
- is meestal van korte duur
- doet zich sporadisch en slechts tijdelijk voor
- speelt zich af tussen ‘gelijken’
- het zijn wisselende partijen
- is meestal te verdragen of zelfs prettig
- gevolgen: geen blijvende nadelige gevolgen; de plooien
worden achteraf makkelijk glad gestreken; de groep blijft
behoorlijk functioneren
Pesten:
- kan zowel één tegen één zijn als een groep of kliekje
tegen één; zo’n pestgroepje bestaat gewoonlijk uit een
centrale pestkop en uit meelopers of –doeners en uit
‘supporters’
- de pestkop of pestkliek heeft vaak uitgesproken
negatieve bedoelingen: men wil bewust iemand kwetsen
of kleineren; men weet vooraf wie men waar, wanneer
en op welke manier zal pesten
- pesten is duurzaam: het gebeurt herhaaldelijk, systematisch
en speelt zich af over een langere periode
- pesterijen hebben de neiging te verergeren, er is geen
sprake van spontaan stoppen
- er is een scheve machtsverhouding: de ‘overwinning’
van de sterkste partij ligt op voorhand vast
- er is een neiging tot vaste structuur: in een bepaalde
(klas)groep zijn het meestal dezelfden die pesten en
dezelfden die gepest worden
- gevolgen: zijn voor iedereen (pester en gepeste) nadelig,
ook op langere termijn; het is moeilijk om de plooien
glad te strijken; het slachtoffer kan ernstige schade
oplopen; de daders blijven steken in negatief gedrag; de
groep raakt gespannen door het onveilig klimaat.
Vergelijk de lijsten en bespreek de belangrijkste
verschillen.
Laat de kinderen een pest- en/of een plaagervaring
beschrijven en laat hen individueel een antwoord zoeken
op de vraag: Wat kun je doen om te zorgen dat er niet
gepest wordt? Verzamel de verhalen, ze worden later bij
de verwerking gebruikt.
Lees de informatie over de auteur en het boek.
Het fragment
De kinderen lezen het fragment in stilte en duiden de
delen aan waarover ze willen praten.
Na het lezen bespreken ze wat ze aangeduid hebben.
Kinderen die dezelfde zinnen aangeduid hebben,
vergelijken hun meningen of vragen.
Aan de hand van volgende vragen kan je dieper ingaan
op het fragment:
-Werd Manon in haar vorige school ook gepest?
-De eerste alinea geeft goed weer hoe Manon zich voelt.
Kan je het verwoorden? (onzeker)
-‘En ze stinkt en ze heeft luizen.’ Is dat zo?
-‘Stomme Manon.’ Verzin originelere scheldnamen.
Voor één keer mag je schelden.
-Snuif was de enige vriendin die Manon dacht te
hebben. Is ze nog steeds haar vriendin?
-Het pesten gebeurt wel erg brutaal. Hoe weet je dat?
-‘Snuif, Queen, Kreng, Zwijn, Paard’, zijn bijnamen.
Welke karakters zouden daarbij passen?
-Tijdens het gesprek met de juf is Manon niet van plan
iets te vertellen. Wat zou jij doen?
-Manon richt haar aandacht op bepaalde details tijdens
het gesprek. Vind je ze?
-Manon ziet kraaien, een vliegtuig dat een witte streep
trekt door de lucht. Wat zou de schrijfster willen zeggen
met deze beelden?
– 132 –